
Του Μιχάλη Μιχαήλ
Η βολιδοσκόπηση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Ουάσινγκτον για αποστολή των ρωσικών οπλικών συστημάτων που διαθέτει στην Ουκρανία, αλλά και τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από τη συμμετοχή της Κύπρου στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας όσον αφορά στρατιωτικό εξοπλισμό, έχουν προκαλέσει πολλές ανησυχίες, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψιν ότι παρόμοιες πιέσεις προς την Τουρκία συνοδεύονται, τουλάχιστον από πλευράς των ΗΠΑ, από γενναιόδωρες παραχωρήσεις.
Η πλήρης υιοθέτηση των κυρώσεων από την κυβέρνηση Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ αφήνει ουσιαστικά την Κύπρο ανοχύρωτη αφού, ως συνέπεια, αναμένεται σε σύντομο χρονικό διάστημα να τεθούν εκτός λειτουργίας σημαντικά οπλικά συστήματα της Ε.Φ. ελλείψει ανταλλακτικών, συντήρησης, ακόμα και των πυρομαχικών που απαιτεί η λειτουργία τους.
Ο αντιστράτηγος ε.α. και πρώην υπαρχηγός της Ε.Φ. Ανδρέας Παπαπαύλου, ο πρόεδρος του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών Άριστος Αριστοτέλους και ο υποστράτηγος ε.α. Ανδρέας Πενταράς επεσήμαναν στη «Χαραυγή» τα τεράστια προβλήματα που προκαλεί η ενέργεια της κυβέρνησης, διαψεύδοντας ουσιαστικά τις δηλώσεις του Υπουργού Άμυνας, Χαράλαμπου Πετρίδη, ο οποίος αν και παραδέχθηκε την Τετάρτη σε ημερίδα του ΔΗΣΥ πως ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει σοβαρό αντίκτυπο και στην Εθνική Φρουρά, ισχυρίστηκε ταυτόχρονα ότι «δεν έχουν σε καμία περίπτωση επηρεαστεί τα υφιστάμενα εξοπλιστικά μας προγράμματα τα οποία βρίσκονται εν εξελίξει».
Α. Παπαπαύλου: Αδιανόητο να ενεργείς χωρίς να σκέφτεσαι την αμυντική οργάνωση της χώρας
Ο κίνδυνος να βρεθεί η Εθνική Φρουρά εκτός επιχειρησιακής αποστολής είναι υπαρκτός, αφού λόγω της συμμετοχής της Κύπρου στις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας η Ε.Φ. αντιμετωπίζει ήδη σοβαρό πρόβλημα στη συντήρηση των ρωσικών οπλικών συστημάτων της, τόνισε στη «Χαραυγή» ο κ. Παπαπαύλου.
Επεσήμανε ότι το πρόβλημα αυτό δεν είναι σημερινό αφού τα πρώτα προβλήματα ξεκίνησαν από το 2014, όταν ο ίδιος ήταν υπαρχηγός της Ε.Φ., με τη συμμετοχή της Κύπρου στις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας λόγω της προσάρτησης της Κριμαίας. Και τότε, πρόσθεσε, η κυβέρνηση συμμετείχε στις κυρώσεις χωρίς να ζητήσει εξαιρέσεις και όταν διαπίστωσαν το πρόβλημα που προέκυψε με την Ε.Φ. ζήτησαν εξαίρεση από την Ε.Ε., η οποία δόθηκε μετά από πολλές δυσκολίες.
Είναι αδιανόητο, υπογράμμισε, να παίρνεις μέτρα και να μη σκέφτεσαι την αμυντική οργάνωση της χώρας σου και όχι μόνο. Έφερε ως παράδειγμα άλλες χώρες που ζήτησαν εξαιρέσεις και τις πήραν, είτε σε ό,τι αφορά αμυντικά θέματα, είτε στο θέμα των καυσίμων κ.λπ.
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Υπουργού Άμυνας ότι θα βρεθούν τρόποι αναπλήρωσης, διερωτήθηκε ποιοι είναι αυτοί οι πιθανοί εναλλακτικοί τρόποι, όταν όπως είπε, ακόμα κι αν απευθυνθεί η κυβέρνηση σε κάποια εταιρεία για την κατασκευή ανταλλακτικών, αυτό δεν θα μπορεί να γίνει διότι εκτός των άλλων θα είναι και ασύμφορο λόγω της μικρής ποσότητας της παραγγελίας. Πρόσθεσε ότι η μόνη χώρα που είχε ανταλλακτικά ήταν η Ουκρανία, αλλά δεν ήταν σε θέση να πει κατά πόσον όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, η προμήθεια θα είναι εφικτή.
Ερωτηθείς αν είναι εύκολη η αντικατάσταση των συστημάτων με αγορές από άλλες χώρες ο κ. Παπαπαύλου είπε ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο διότι πρώτον χρειάζεται πολύ μεγάλο κονδύλι, χρειάζεται βάθος χρόνου, μέχρι και 18 μήνες για να έρθει ο οπλισμός και τρίτον πρέπει να εκπαιδευθεί προσωπικό. Ακόμα κι αν θα αγοραστούν μεταχειρισμένα, είπε, θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να γίνει εκπαίδευση προσωπικού.
Αρ. Αριστοτέλους: Εκτεθειμένοι στην τουρκική στρατιωτική απειλή
Η αλλαγή προσανατολισμών στην εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης και βασικά η σύνταξή της με την αμερικανική εθνική στρατηγική ασφάλειας -έστω και αν δεν το παραδέχεται δημόσια- που προσβλέπει στην εξάλειψη της ρωσικής επιρροής στην περιοχή και ασφαλώς στην Κύπρο, άρχισαν να έχουν αρνητικές επιδράσεις και στην Ε.Φ., τόνισε από την πλευρά του ο Άριστος Αριστοτέλους.
Πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο αυτό και στις προτροπές της Ουάσινγκτον για απαλλαγή της Ε.Φ. από τον ρωσικό οπλισμό η κυβέρνηση αφαίρεσε από τον περασμένο χρόνο 11 επιθετικά ελικόπτερα Mi-35P. Σημείωσε ότι η απόφαση αυτή, ή και το σκεπτικό για μερική αντικατάστασή τους με μη ρωσικά, δεν μπορεί να υποστηριχθεί πειστικά από οποιαδήποτε στρατιωτική και οικονομική λογική, αφού η ενέργεια αυτή αφοπλίζει ουσιαστικά τη δύναμη από το 100% των ελικοπτέρων.
Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις από τις κυρώσεις, ο κ. Αριστοτέλους ανέφερε ότι ενώ πλήττεται η άμυνα της Κύπρου, οι κατοχικές δυνάμεις παραμένουν ανεπηρέαστες. Εξήγησε ότι από τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας επηρεάζεται ένα ποσοστό πέραν του 60% του βαρέως οπλισμού της δύναμης. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η Ε.Φ. διαθέτει 134 άρματα μάχης εκ των οποίων τα 82 (61%) είναι ρωσικά T-80U. Διαθέτει 70 ΤΟΜΑ εκ των οποίων 43 (61%) είναι ρωσικά ΒΜΠ-3. Επίσης, στην αντιαεροπορική άμυνα η Ε.Φ. στηρίζεται εξ ολοκλήρου (100%) σε ρωσικά συστήματα.
Επεσήμανε με τη σειρά του ότι και να μην απαλλαγεί από αυτά τα μέσα αμέσως η Ε.Φ., οι κυρώσεις θα δημιουργούν ακόμη πιο οξύ πρόβλημα στο ήδη πολύ μεγάλο πρόβλημα με τη συντήρηση και τα ανταλλακτικά των συστημάτων αυτών, οδηγώντας ίσως και σε κανιβαλισμό για να εξασφαλισθεί η λειτουργία των υπολοίπων.
Υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση έχει αυτοεγκλωβιστεί σε μια διαδικασία που μόνο προβλήματα δημιουργεί στην άμυνα και όπου δεν υπάρχουν άμεσες λύσεις.
Σημείωσε επίσης ότι δεν πρέπει να αναμένει κανείς ότι στην προσπάθεια της Κύπρου για αγορά οπλισμού από δυτικές και ιδιαίτερα νατοϊκές, θα βρει όλες τις πόρτες ανοικτές. Η δε Τουρκία θα κάνει το παν για να τις ματαιώσει ή παρεμποδίσει.
Α. Πενταράς: Ο όποιος σχεδιασμός για αντικατάσταση θα γίνει σε βάθος χρόνου
Είναι γεγονός ότι από το 2014 που επιβλήθηκαν κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας λόγω της προσάρτησης της Κριμαίας, υπήρξαν προβλήματα στον ανεφοδιασμό με ανταλλακτικά κυρίως των οπλικών συστημάτων από τη Ρωσία που προμηθεύθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία από τη Ρωσία τη δεκαετία του 1990, συστήματα που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ισχύος της Ε.Φ., ανέφερε από την πλευρά του ο Ανδρέας Πενταράς.
Την περίοδο εκείνη το Υπουργείο Άμυνας, είπε, βρήκε τους τρόπους να υπερπηδήσει αυτό το πρόβλημα. Μετά, όμως, από τις πιο αυστηρές κυρώσεις που επιβλήθηκαν πρόσφατα, το πρόβλημα της προμήθειας με ανταλλακτικά θα ενταθεί περισσότερο.
Ερωτηθείς τι πρέπει να γίνει τώρα για να αναπληρωθεί το κενό, ο κ. Πενταράς είπε ότι το ΥΠΑΜ πρέπει να αναζητήσει τρόπους αναπλήρωσης είτε μέσω φιλικών χωρών που διαθέτουν τα ίδια συστήματα είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο ώστε να συνεχίσουν αυτά τα συστήματα να είναι σε ετοιμότητα. Για να έρθουν νέα οπλικά συστήματα στην Κύπρο, απαιτείται πολύς χρόνος για διαπραγματεύσεις, εκπαίδευση προσωπικού κ.λπ.
Ο κ. Πενταράς επεσήμανε ότι τα συστήματα αυτά, που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1990, άρχισαν να παλαιώνουν και γι’ αυτό θα πρέπει να αντικατασταθούν με άλλα πιο σύγχρονα. Όμως αυτό, πρόσθεσε, θα χρειαστεί περίπου 15 χρόνια για να γίνει.
Ερωτηθείς από πού μπορεί να προμηθευθεί όπλα η Κύπρος, ο κ. Πενταράς είπε ότι μπορεί να είναι από τη Ρωσία, αν αρθούν οι κυρώσεις, ή από άλλες φιλικές χώρες που διαθέτουν ρωσικά οπλικά συστήματα και δεν έχουν επιβάλει εμπάργκο εναντίον της Ρωσίας.
Εξήγησε ότι μετά από την υπογραφή συμβολαίου αγοράς οπλικών συστημάτων υπογράφεται και συμφωνία τεχνικής υποστήριξης για κάποια χρόνια, με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρχουν κυρώσεις.
Στην προκειμένη περίπτωση αν υπάρχουν κυρώσεις, εκείνος ο οποίος ζημιώνεται είναι εκείνος που έχει το οπλικό σύστημα. Εφόσον η Ρωσία υφίσταται τις κυρώσεις δεν μπορεί να κάνει κάτι και γι’ αυτό εξαρτάται από τον κάτοχο το τι πρέπει να κάνει. Είναι δικό μας το πρόβλημα και όχι της Ρωσίας, κατέληξε ο κ. Πενταράς.
