Οι Λουδοβίκοι τέλειωσαν

Της Ελένης Μαύρου

Εκατομμύρια στους δρόμους. Απεργίες στα μέσα μεταφοράς, στα λιμάνια, στα διυλιστήρια, σε δημόσιες υπηρεσίες… Η απεργία των οδοκαθαριστών έχει μετατρέψει το Παρίσι σε έναν απέραντο σκουπιδότοπο. Πολλά πανεπιστήμια και λύκεια βρίσκονται υπό κατάληψη. Και παρά τις ελλείψεις και την ταλαιπωρία, η λαϊκή αντίθεση στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης Μακρόν εντείνεται.

Δεν είναι ένας νέος Μάης του ’68. Είναι ο Μάρτης του 2023. Ο λαός της Γαλλίας διεκδικεί ρόλο στις εξελίξεις τού σήμερα.

Αφορμή για το ξέσπασμα ήταν το νομοσχέδιο για τα όρια συνταξιοδότησης. Η «μεταρρύθμιση» που επιδιώκει ο Μακρόν και η κυβέρνησή του επεκτείνει κατά δύο χρόνια τo χρόνο εργασίας, ώστε να δικαιούται o εργαζόμενος συνταξιοδότηση (μειωμένη σύνταξη στα 64 έτη και πλήρη στα 67, με προαπαιτούμενο για πλήρη σύνταξη τα 43 χρόνια δουλειάς). Το επιχείρημα είναι ότι η αύξηση του προσδόκιμου ζωής απειλεί με ελλείμματα το Ταμείο Κοινωνικής Ασφάλισης. Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική.

Κατ’ αρχάς, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής δεν είναι η ίδια για όλους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι εργαζόμενοι στην αποκομιδή και διαχείριση απορριμμάτων που απεργούν εδώ και καιρό, όπου ο μέσος όρος ζωής είναι κατά 10 χρόνια χαμηλότερος από τον γενικό πληθυσμό. Ολόκληρες γενιές κινδυνεύουν να μη φτάσουν στη σύνταξη ή να την απολαύσουν για μικρότερο χρονικό διάστημα και συχνά σε συνθήκες ασθένειας. Δεν είναι τυχαίο το σύνθημα των διαδηλωτών «Grever pour ne pas crever!» («Απεργούμε για να μην πεθάνουμε!»).

Ούτε, όμως, τo Ταμείο Κοινωνικής Ασφάλισης είναι ελλειμματικό. Η κυβέρνηση προβλέπει ότι θα υπάρξει κρίση ελλειμμάτων σε μια δεκαετία. Παραλείπει να διευκρινίσει ότι το έλλειμμα συνδέεται με τη μείωση των εισφορών από τους εργαζόμενους στη δημόσια διοίκηση (λόγω της κατάργησης πολλών θέσεων) και το πάγωμα των μισθολογικών αυξήσεων (λόγω των πολιτικών λιτότητας).

Όλα αυτά στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, όπου η παραγωγικότητα της εργασίας αυξήθηκε 3 φορές από το 1970 μέχρι σήμερα. Κι ας συρρικνώνεται η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων, αφού ο πλούτος που παράγουν μετατρέπεται σε υπερκέρδη των μεγάλων, κυρίως, επιχειρήσεων.

Δεν είναι όμως μόνο το συνταξιοδοτικό (όσο σημαντικό κι αν είναι για τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων). Ούτε η ακρίβεια που εξανέμισε την αγοραστική δύναμη των μισθών και οδήγησε πριν λίγους μήνες στις πολυήμερες απεργίες των διυλιστηρίων.

Το διακύβευμα της σύγκρουσης είναι, πλέον, η ίδια η δημοκρατία. Η ενεργοποίηση του άρθρου 49.3 του Συντάγματος, που δίνει τη δυνατότητα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να νομοθετεί με Προεδρικό Διάταγμα παρακάμπτοντας το Κοινοβούλιο, έχει εξοργίσει πολλούς και προκαλεί ανησυχία ακόμα και σε συνεργάτες του Μακρόν.

Ανησυχία, ακόμα και στην άρχουσα ελίτ, προκαλεί και η επιμονή του Μακρόν (που το είδε, ετεροχρονισμένα, Θάτσερ) σε μια αντιπαράθεση «μέχρις εσχάτων», με στόχο τη συντριβή των συντεχνιών.

Μαθήματα για όσους και εδώ στην Κύπρο πίστεψαν ότι ο Μακρόν θα «μεταρρυθμίσει» τη Γαλλία. Δεν είναι αρκετό να είσαι «νέος» και «ωραίος». Τι είδους «μεταρρύθμιση» επιδιώκεις είναι που έχει σημασία και ποιοι θα την πληρώσουν.

Η μάχη απέχει πάρα πολύ από το τέλος. Η καταστροφή του κράτους πρόνοιας, η απαξίωση της εργασίας, οι αυταρχικές μορφές διακυβέρνησης έχουν πυροδοτήσει μια βαθιά κοινωνική και πολιτική κρίση που δεν θα ξεπεραστεί εύκολα.