Οι Μαραθοβουνιώτες κρατούν ζωντανές τις μεταξύ τους σχέσεις, αλλά και την ελπίδα της επιστροφής

 

Πραγματοποιούν εκδηλώσεις πολιτισμού και μνήμης, συγκεντρώσεις και διαθέτουν Ταμείο Αλληλεγγύης

Της Κάλιας Ανδρέου

Κάθε φορά που ο παππούς και η γιαγιά μου περιγράφουν το χωριό τους και τους ανθρώπους που ζούσαν μέσα σε αυτό, διακρίνω στα μάτια τους τη νοσταλγία. Όχι μόνο τη νοσταλγία να βρεθούν ξανά στον ίδιο χώρο. Αλλά τη νοσταλγία του τρόπου που ζούσαν τότε. Νοσταλγία των σχέσεων που είχαν φτιάξει με τους ανθρώπους. “Ήμασταν ούλλοι σαν αδέρφια. Γνωριζόμασταν ούλλοι μεταξύ μας. Έννεν σαν σήμερα που εν ηξέρεις το όνομα του γείτονά σου. Εβοηθούσαμεν ο ένας τον άλλον. Εζούσαμεν μαζί, ήμασταν αδέρφκια”, συνήθιζε να λέει η γιαγιά μου. Ο πατέρας μου, αν και μικρός τότε, έχει πολλές αναμνήσεις από το χωριό του, περιγράφοντάς το σαν ένα από τα ομορφότερα. Απόγονος οικογένειας Μαραθοβουνιώτων, έμαθα τι θα πει αλληλεγγύη. Χαρακτηριστικό τους η υπερηφάνεια. Υπερηφάνεια για τον τόπο τους, που όπως λένε, “είσιεν που ούλλα, εν μας έλειπε τίποτε”. Υπερηφάνεια νιώθουν και για τους συγχωριανούς τους που, όπως αναφέρουν, ήταν και είναι όλοι αλληλέγγυοι.
Νιώθοντας την ανάγκη λοιπόν να έρθω ακόμα πιο “κοντά” σε αυτούς τους ανθρώπους, συνάντησα τον κύριο Νίκο Γενιά, πρόεδρο του σωματείου “Ελεύθερος Μαραθόβουνος” (ιδρύθηκε στις 19/4/83) και τον κύριο Αντρέα Πιερή, κοινοτάρχη Μαραθοβούνου, στο Κοινοτικό Μέγαρο Μαραθοβούνου στο Γέρι.
Το Κοινοτικό Μέγαρο κτίστηκε λόγω της ανάγκης των Μαραθοβουνιώτων να έχουν έναν κοινό χώρο, ένα σπίτι, το σπίτι του Μαραθόβουνου. Εκεί οι Μαραθοβουνιώτες, κυρίως κάτοικοι Λευκωσίας, πηγαίνουν για να συναντήσουν τους παλιούς τους φίλους. Είναι ένας τρόπος, ώστε η ανάγκη για “επιστροφή” να μην εξασθενίσει, να μη χαθεί. Ένας τρόπος να θυμούνται τα παλιά, περιγράφοντας τις μνήμες τους στους νεότερους.

“Ο Μαραθόβουνος ήταν ένα κεφαλοχώρι”
Ο κύριος Νίκος Γενιάς είναι σήμερα 70 χρόνων. Έζησε στον Μαραθόβουνο μέχρι τα 26 του χρόνια. “Οι μνήμες είναι πάρα πολλές. Ο Μαραθόβουνος ήταν ένα κεφαλοχώρι. Είχε τα πάντα. Είχε 16-17 λεωφορεία που πήγαιναν Λευκωσία και Αμμόχωστο”, ανέφερε με υπερηφάνεια. Ενώ χαρακτήρισε τους συγχωριανούς του ως ανθρώπους που εργάζονταν σκληρά, “είχαμε έναν χωρκό με τα περισσότερα χωράφια της Μεσαορίας. Οι γυναίκες πήγαιναν στα πορτοκάλια και επέστρεφαν στις 12 το βράδυ. Προπολεμικά ο Μαραθόβουνος προόδευσε. Απόδημοι επέστρεφαν και εγκαθίσταντο στο χωρίο”.
Ενώ ανέφερε ότι η πρώτη του επίσκεψη στο χωριό τον σόκαρε, “είδα τα σπίτια μας χαλασμένα. Το πατρικό μου δεν ήταν σε καλή κατάσταση. Έμενε όμως κόσμος μέσα. Πήγαμε και ήπιαμε καφέ και τα είπαμε με τους ανθρώπους που ζουν τώρα μέσα. Δεν περίμεναν ούτε και αυτοί ότι θα έμεναν τόσα χρόνια εκεί και θα έκαναν παιδιά και θα τα πάντρευαν στον Μαραθόβουνο. Οι ελιές στην πίσω μεριά του σπιτιού ξέραναν. Μας είπαν ότι δεν υπάρχει νερό. Κάθε φορά που πάμε, ο Μαραθόβουνος αλλάζει. Χαλούν τα παλιά σπίτια και κτίζουν καινούργια”.
Η χειρότερη εικόνα που αντίκρισε ήταν όταν αντιλήφθηκε ότι έλειπαν όλα τα σπίτια που ήταν κτισμένα μπροστά από την εκκλησία του Προφήτη Ηλία. Ενώ ο ίδιος θυμάται τον εαυτό του να στέκεται πολύ πιο μακριά από την εκκλησία, έχοντας την αίσθηση ότι αν άπλωνε το χέρι του θα την άγγιζε, η απουσία των σπιτιών μεγάλωσε την απόσταση. Βλέποντάς την ξανά μετά από τόσα χρόνια αντιλήφθηκε τη μεγάλη απόσταση που υπήρχε ανάμεσά τους. “Την εκκλησία του Προφήτη Ηλία την έβλεπες από όλα τα χωριά της Μεσαορίας. Τώρα έκτισαν ένα μεγάλο τζαμί με δύο μιναρέδες ψηλούς που επισκιάζουν την εκκλησία. Ο Προφήτης Ηλίας ήταν ο άγιος του χωριού μας, η εκκλησία μας”, ανέφερε. Όσον αφορά για το αν υπάρχει ελπίδα για επιστροφή, ο κύριος Γενιάς είπε ότι νόμιζε πως κάποια μέρα θα επιστρέψει, προσθέτοντας πως “βλέποντας την πολιτική κατάσταση και τους τρόπους με τους οποίους χειρίζονται το Κυπριακό, δεν βλέπω ότι η δική μου γενιά θα δει τη λύση”.

 

 

“Είχαμε πολύ καλές σχέσεις με τους Τουρκοκύπριους”
“Με τους Τουρκοκύπριους είχαμε πολύ καλές σχέσεις. Εν είχαμε κανένα πρόβλημα πριν το ’63. Μάλιστα, ο πατέρας μου μιλούσε τα Τούρκικα σαν να ήταν Τούρκος. Οι Τουρκοκύπριοι παρήγαγαν αγαθά και τα έφερναν και τα πωλούσαν στον Μαραθόβουνο”, ανέφερε ο κύριος Γενιάς. Ενώ πρόσθεσε πως συγγενικά του πρόσωπα διατηρούν φιλικές σχέσεις με Τουρκοκύπριους μέχρι και σήμερα. “Εμείς μεγαλώνοντας δεν μάθαμε τι θα πει έχθρα. Υπήρχαν βέβαια και οι ακραίες περιπτώσεις. Θυμάμαι μάλιστα τον καιρό της ΕΟΚΑ, όταν ένας Τουρκοκύπριος ο οποίος έζησε στον Μαραθόβουνο και ήξερε τους Μαραθοβουνιώτες έναν – έναν, ενώ πήγε να επισκεφτεί έναν γέρο, τον Κρητικό, επιχείρησαν να τον σκοτώσουν με πόμπα”, καταλήγει.

Χαρακτηριστικό τους… η αλληλεγγύη
Για να γίνει πράξη το “όνειρο” ενός κοινού χώρου, ενός σπιτιού συνέβαλαν στη δημιουργία Κοινοτικού Μεγάρου Μαραθοβούνου πολλοί Μαραθοβουνιώτες. Κάποιοι από αυτούς έκαναν εισφορές, άλλοι προσέφεραν εθελοντική εργασία στο κτίσιμο, ενώ άλλοι έκαναν δωρεές υλικών. Γενικότερα, αυτό που παρατηρείται έντονα ανάμεσα στους κατοίκους του Μαραθοβούνου είναι η αλληλεγγύη. Μετά και το κτίσιμο του Κοινοτικού Μεγάρου, με εισφορές Μαραθοβουνιώτων, διοργανώνονται εκδηλώσεις και εκδρομές σε συνταξιούχους. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει δημιουργηθεί επίσης ένα ξεχωριστό ταμείο για τους άπορους Μαραθοβουνιώτες στους οποίους δίνονται συμβολικά ποσά μέσω της αγοράς λαχείου – “αιμοδότη”, όπως το χαρακτήρισε ο κ. Αντρέας Πιερής. Ενώ “για την ετήσια εκδρομή συνταξιούχων, δίνονται τρία λεωφορεία δωρεάν από συγχωριανό μας”, συμπλήρωσε.
Στο Κοινοτικό Μέγαρο Μαραθοβούνου στεγάζεται -εκτός από το Σωματείο “Ελεύθερος Μαραθόβουνος”- και ο Πολιτιστικός Όμιλος “Προφήτης Ηλίας” Μαραθοβούνου, ο οποίος εκδίδει το ετήσιο περιοδικό “Μαραθόβουνος δεν ξεχνώ” στο οποίο αναγράφονται οι δραστηριότητες και οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται. Συμπεριλαμβάνονται επίσης διάφορα αφιερώματα, καταγεγραμμένες αναμνήσεις στολισμένες από πληθώρα φωτογραφιών, αλλά και μελέτες. Στεγάζεται ωστόσο και η Γυναικεία Εθελοντική Ομάδα Μαραθοβούνου, η “ραχοκοκαλιά” του έργου αυτού, όπως και οι δύο την χαρακτήρισαν.

Γυναικεία Εθελοντική Ομάδα Μαραθοβούνου
Η “Γυναικεία Εθελοντική Ομάδα Μαραθοβούνου” είναι η “ραχοκοκαλιά” του σωματείου “Ελεύθερος Μαραθόβουνος”, όπως την χαρακτηρίζουν ο κ. Γενιάς και ο κ. Πιερής. Σε συνεργασία διοργανώνουν τις εκδηλώσεις, αναλαμβάνοντας μεγάλο έργο για αυτές η γυναικεία ομάδα. Όπως περίγραψε ο κ. Πιερής, με δικά της έξοδα η γυναικεία ομάδα φτιάχνει γλυκά και άλλα εδέσματα τα οποία πωλεί σε εκδηλώσεις του σωματείου, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο ένα ξεχωριστό ταμείο, το οποίο χρησιμοποιείται για την παραχώρηση δωρεάν εκδρομών σε συνταξιούχους Μαραθοβουνιώτες. “Σε αυτές τις εκδρομές υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση, καθώς στην τελευταία γεμίσαμε τρία λεωφορεία, γύρω στα 160 άτομα”, ανέφερε ο κ. Πιερής. Η γυναικεία ομάδα επίσης είχε την πρωτοβουλία να διοργανώσει πέρσι, μέσω της ετήσιας εκδήλωσης, “Εκδήλωση για το παιδί”. Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας ήταν να φέρουν σε επαφή, νεότερες γενιές. Η ανταπόκριση ήταν μεγάλη, ανέφερε ο κ. Πιερής, καθώς μαζεύτηκαν γύρω στα 450 άτομα.

Δραστηριότητες
Το σωματείο “Ελεύθερος Μαραθόβουνος” σε συνεργασία με το Κοινοτικό Συμβούλιο διοργανώνουν τις περισσότερες εκδηλώσεις. Μία από αυτές πραγματοποιείται τον Γενάρη. Όπως σημείωσε ο κ. Πιερής, “τον Γενάρη κόφκουμε τη βασιλόπιτα, τραγουδά η χορωδία μας και μετά παίζουμε τόμπουλα”. Σύναξη γίνεται επίσης τη μέρα του Προφήτη Ηλία. Μετά τον εσπερινό οι Μαραθοβουνιώτες μαζεύονται στην αυλή του Κοινοτικού Μεγάρου, όπου υπάρχει φαγητό για όλους.
Ενώ κάθε Σεπτέμβρη πραγματοποιείται η ετήσια συνεστίαση με μουσική και φαγοπότι. Για να δοθεί ζωή στο Μέγαρο σε καθημερινή βάση, κάθε Τρίτη γίνεται σύναξη Μαραθοβουνιώτων από όλα τα κοντινά χωριά και γενικότερα από κατοίκους Λευκωσίας. Σημειώνεται ότι η Κοινοτική Χορωδία ιδρύθηκε από τον πρώην κοινοτάρχη Αντρέα Χριστοφίδη το 2013 με πυρήνα τη γυναικεία ομάδα, ενώ αποτελείται από 20 περίπου άτομα.

 

Έκκληση στους νέους
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όπως ανέφερε ο κ. Γενιάς, είναι ότι οι νέοι δεν επισκέπτονται το Κοινοτικό Μέγαρο. “Δεν είναι αρκετά ευαισθητοποιημένοι. Ζητούμε επίμονα να έρθουν οι νέοι κοντά, όσο ζουν οι παλαιότεροι. Πρέπει να μας δώσουν την ευκαιρία να τους μεταφέρουμε πώς ήταν ο Μαραθόβουνος. Πρέπει να έρθουν να αναλάβουν καθήκοντα. Είναι έκκληση”, καταλήγει.