Οι πιέσεις και η οικονομική κρίση απειλή για την ελευθερία του Τύπου στην τ/κ κοινότητα

«Η πραγματικότητα είναι ότι δεν θα μπορέσουν να φιμώσουν τους δημοσιογράφους και τον Τύπο που ασκεί αντιπολίτευση και που τάσσεται υπέρ της ειρήνης. Εμείς θα συνεχίσουμε να ασκούμε δημοσιογραφία, να ενημερώνουμε τη διεθνή κοινότητα και να θέτουμε επί τάπητος όλες τις πραγματικότητες»

 

«Υπάρχουν σοβαρά ζητήματα στην Τουρκία σχετικά με την ελευθερία του Τύπου και υπάρχει η ανησυχία ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να επηρεάσει την Κύπρο»

 

Της Ελένης Κωνσταντίνου

Η δημοσιογραφική ελευθερία και η ελευθερία έκφρασης δυστυχώς δεν είναι πάντοτε έννοιες αυτονόητες. Οι προκλήσεις για τους δημοσιογράφους σήμερα είναι πάρα πολλές και αυτό επιβεβαιώνει και η πρόσφατη έκθεση των «Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα». Τόσο στις περιοχές που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία όσο και στα κατεχόμενα για τα οποία υπάρχει ξεχωριστή καταγραφή στην έκθεση, οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται στην 65η θέση στην ελευθερία του Τύπου, υποχωρώντας 39 θέσεις από το προηγούμενο έτος, ενώ τα κατεχόμενα βρίσκονται στην 81η θέση από την 76η που ήταν πέρσι.

Οι αναφορές για πιέσεις, αλλά και παρεμβάσεις από την Άγκυρα, που δέχονται τα τουρκοκυπριακά ΜΜΕ είναι συχνές, με Τουρκοκύπριους δημοσιογράφους να αντιμετωπίζουν εκφοβισμό και απειλές, ενώ διώκονται ακόμη και σε δικαστήρια της Τουρκίας. Χαρακτηριστική η πρόσφατη περίπτωση του δημοσιογράφου Σενέρ Λεβέντ, εκδότη της εφημερίδας Avrupa, που δικάστηκε ερήμην του από ένα τουρκικό δικαστήριο και καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλάκιση, με την ποινή να μετατρέπεται τελικά σε χρηματικό πρόστιμο. Οι δημοσιογράφοι Σαμί Οζουσλού, Τζενκ Μουτλούγιακαλι, Εσρά Αϊγκίν, Πινάρ Μπαρούτ σχολιάζουν στη «Χαραυγή» το τοπίο όπως διαμορφώνεται σήμερα, καθώς και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το δημοσιογραφικό επάγγελμα σε σχέση με την ελευθερία του Τύπου, αλλά και πώς η οικονομική κρίση ευνοεί το μονοπώλιο και τον έλεγχο των ΜΜΕ.

Ο Σαμί Οζουσλού, πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Τουρκοκύπριων Δημοσιογράφων (KTGB), σε σχέση με την έκθεση των «Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα» για το 2022 αναφέρει πως στο δείκτη της ελευθερίας του Τύπου η Κύπρος έχει πέσει κάτω. «Η δραματική πτώση της Κυπριακής Δημοκρατίας πρέπει να είναι σήμα προειδοποίησης για όλους τους Κυπρίους. Η κατάταξη της τουρκοκυπριακής πλευράς στο δείκτη δεν είναι και τόσο απροσδόκητη. Γνωρίζαμε ότι οι αρνητικές επιπτώσεις από την τουρκική κυβέρνηση αυξάνονταν. Επίσης, γνωρίζαμε ότι οι ομάδες που επωφελούνταν έπαιρναν τον έλεγχο στον τομέα των μέσων ενημέρωσης περισσότερο από πριν. Επίσης, οι οικονομικές δυσκολίες επηρεάζουν τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους μέρα με τη μέρα. Ενώ οι δημοσιογράφοι χάνουν τις δουλειές τους, τα μέσα ενημέρωσης χάνουν την ποιότητα. Λιγότερο προσωπικό, λιγότεροι αρμόδιοι, λιγότερες σωστές ειδήσεις, περισσότερες ψευδείς ειδήσεις, περισσότερα μη ηθικά στοιχεία. Επίσης, πρέπει να θυμόμαστε ότι οι κυβερνήσεις δεν ενδιαφέρονται να σώσουν τις ελευθερίες, ειδικά στον Τύπο. Η έκθεση των “Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα” αναφέρει ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης κινδυνεύει και στις δύο πλευρές. Ας ελέγξουμε το χάρτη. Ας δούμε απλώς το δείκτη στο χάρτη. Και ας θυμηθούμε ότι τα σκούρα και τα κόκκινα χρώματα, αντιπροσωπεύουν δικτατορίες, στοιχεία μη δημοκρατίας και μη ελευθερίας είναι πολύ κοντά στο νησί μας. Και ο κίνδυνος πλησιάζει χρόνο με το χρόνο. Θα περιμένουμε να δούμε ή θα προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τη διαδικασία προς τον καλό δρόμο; Αυτή είναι η ερώτηση. Ποια είναι η απάντησή σας;»

Όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου, δεν υπάρχει συντριπτικό πρόβλημα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, ωστόσο υπάρχει μεγάλος φόβος σύμφωνα με τον αρχισυντάκτη της εφημερίδας Γενί Ντουζέν, Τζενκ Μουτλούγιακαλι. «Ο λόγος για αυτό είναι ότι μέρα με τη μέρα το βόρειο τμήμα του νησιού τίθεται όλο και περισσότερο υπό τον αποτελεσματικό έλεγχο και την εποπτεία της Τουρκίας. Υπάρχουν σοβαρά ζητήματα στην Τουρκία σχετικά με την ελευθερία του Τύπου και υπάρχει η ανησυχία ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να επηρεάσει την Κύπρο. Στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, η δημοκρατία και η ελεύθερη βούληση έχουν πισωγύρισμα όσον αφορά την πολιτική εκπροσώπηση. Έχει φτάσει ένα σημείο όπου ο λαός δεν είναι σε θέση να εκλέξει ή να καθορίσει τη δική του ηγεσία. Οι δημοσιογράφοι γράφουν ό,τι θέλουν, αλλά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην πρόσβαση σε πληροφορίες. Φυσικά υπάρχουν και πιέσεις. Υπάρχουν δημοσιογράφοι που έχουν μηνυθεί. Υπάρχουν δημοσιογράφοι που δικάζονται ερήμην στην Τουρκία».

Τα δύο τελευταία παραδείγματα σύμφωνα με τον κύριο Μουτλούγιακαλι είναι οι υποθέσεις που αφορούν τον Σενέρ Λεβέντ και τον Rasıh Reşat. «Ο Σενέρ Λεβέντ δικάστηκε και καταδικάστηκε στην Τουρκία για υπόθεση στην οποία αθωώθηκε στην Κύπρο. Ο Rasıh Reşat αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη θέση του ως πρόεδρος της Ένωσης Ξένου Τύπου σε μια υπόθεση που όπως φαίνεται τροχιοδρομήθηκε από την τουρκική πρεσβεία στη Λευκωσία».

Μια άλλη μεγάλη απειλή που αντιμετωπίζει η ελευθερία του Τύπου, σύμφωνα με τον κύριο Μουτλούγιακαλι, είναι η οικονομική κρίση. «Όσοι έχουν χρήματα είναι σε θέση να ελέγχουν τα μέσα ενημέρωσης».

 

Η δημοσιογραφία στην Κύπρο είναι δύσκολη και στις δύο πλευρές του νησιού, αναφέρει η δημοσιογράφος Εσρά Αϊγκίν. «Οι δημοσιογράφοι αναμένεται να είναι πιστοί και να μην αμφισβητούν τη γραμμή που υιοθετεί η “πλευρά τους”. Οι δημοσιογράφοι που αμφισβητούν αυτό ή προσπαθούν να καταλάβουν και την “άλλη πλευρά” μπορεί να γίνουν στόχος αξιωματούχων και ακόμη και να χαρακτηριστούν προδότες. Υπάρχουν επίσης διακρίσεις εις βάρος των δημοσιογράφων, ιδίως κατά τις διαπραγματεύσεις. Οι Τουρκοκύπριοι δημοσιογράφοι δεν επιτρέπεται να παρευρίσκονται στις ενημερώσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς και οι Ελληνοκύπριοι δημοσιογράφοι δεν επιτρέπεται να παρίστανται στις ενημερώσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς. Αυτό παρακωλύει τόσο την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, όσο και το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση».

 

Η αρχισυντάκτης της εφημερίδας Özgür Gazete, Πινάρ Μπαρούτ, αναφέρεται στις πιέσεις που ασκούνται αλλά και στο φόβο να εκφραστεί η ελεύθερη και αντίθετη άποψη από αυτήν της παρούσας τ/κ ηγεσίας και της Άγκυρας.

«Η αύξηση των πιέσεων που ασκούνται κατά δημοσιογράφων που εκφέρουν αντίθετη άποψη το τελευταίο διάστημα στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, που ζει αποκομμένο από τον κόσμο και το διεθνές δίκαιο, δείχνει και την αύξηση του φόβου αυτών που συνεργάζονται εδώ με το καθεστώς της Άγκυρας. Την ίδια στιγμή, ο φόβος αυτός δείχνει ότι θα αυξηθούν και τα εμπόδια που τίθενται στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, αλλά και την ειρήνη. Επειδή η εφαρμογή αυτών των πολιτικών, όπως γνωρίζουν, θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τις αντιδράσεις των δημοσιογράφων και του αντιπολιτευόμενου Τύπου. Η “κυβέρνηση” εδώ, που συνεργάζεται με το καθεστώς του Ερντογάν, το οποίο στηρίζει την πολιτική της μη λύσης και επιθυμεί τη συνέχιση μέχρι τέλους του παρόντος στάτους κβο στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, αντί να χρησιμοποιεί το δικό της σύστημα δικαιοσύνης ή τους δικούς της μηχανισμούς για να καταγγέλλει, χρησιμοποιεί και πάλι την Άγκυρα, ασκώντας μεθόδους φίμωσης των δημοσιογράφων της αντιπολίτευσης. Προσπαθούν, μέσω της εδώ πρεσβείας της Τουρκίας η οποία έχει καταστεί το κέντρο λήψης αποφάσεων για όλα τα εσωτερικά μας ζητήματα, να ασκήσουν πιέσεις και να εκφοβίζουν όλους όσοι επικρίνουν αυτούς που ενεργούν από κοινού με την Άγκυρα και όλους τους δημοσιογράφους που γράφουν τις πραγματικότητες. Δηλαδή, καταγγέλλοντας τους δικούς τους πολίτες σε μια άλλη χώρα, και ασκώντας πιέσεις σε αυτούς από κει, προσπαθούν να τους αφομοιώσουν. Εξαιτίας του φόβου τους δεν υψώνουν τη φωνή τους να μιλήσουν. Προσπαθούν να παρουσιάσουν ως φυσιολογικό και στη χώρα μας την εφαρμογή παρόμοιων πολιτικών που εφαρμόζει το φασιστικό καθεστώς στην Τουρκία. Ωστόσο, παρά το περιβάλλον πιέσεων που βρισκόμαστε, υπάρχει μια πραγματικότητα και αυτή είναι ότι δεν θα μπορέσουν να φιμώσουν τους δημοσιογράφους και τον Τύπο που ασκεί αντιπολίτευση και που τάσσεται υπέρ της ειρήνης. Εμείς θα συνεχίσουμε να ασκούμε δημοσιογραφία, να ενημερώνουμε τη διεθνή κοινότητα και να θέτουμε επί τάπητος όλες τις πραγματικότητες και αυτά που βιώνουμε στη χώρα μας».

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy