Οι θύμησες δεν ξεθωριάζουν – Έλληνες φιλοξένησαν προσφυγόπουλα το 74’

Του
Μιχάλη Μιχαήλ

Οι θύμησες δεν ξεθωριάζουν

 

Σε ακόμα μια ενέργεια που συμβάλλει στη γνωστοποίηση της όχι και τόσο γνωστής πτυχής της Σύγχρονης Κυπριακής Ιστορίας, και ειδικότερα της περιόδου της προδοσίας του 1974, προχώρησε η Ομάδα Πρωτοβουλίας των Παιδιών που φιλοξενήθηκαν στην Ελλάδα αμέσως μετά την τουρκική εισβολή του 1974.

Την Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2023, μετά από ενέργειες της επιτροπής της Ομάδας Πρωτοβουλίας, τοποθετήθηκε τιμητική πλάκα στην αίθουσα αναχωρήσεων του νέου λιμανιού της Λεμεσού, σημείο απ’ όπου αναχώρησε η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών που ηλικιακά βρίσκονταν μεταξύ 6 και 17 χρονών.

Ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο Υπουργός Μεταφορών Γιάννης Καρούσος, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο δήμαρχος Λεμεσού Νίκος Νικολαΐδης.

Σύντομο ιστορικό

Για την ιστορία, αναφέρουμε ότι στις 21 Σεπτεμβρίου 1974 αναχώρησε από το λιμάνι της Λεμεσού η πρώτη αποστολή παιδιών με το πλοίο «Πάτρα», μεταφέροντας 456 μαθητές και μαθήτριες, ηλικίας 6 με 17 χρόνων, μετά από πρωτοβουλία της Μητρόπολης Ηλείας και Ωλένης.

Ακολούθησαν, τον Οκτώβριο του 1974, τρεις ακόμη αποστολές παιδιών και σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, υπολογίζεται ότι μεταφέρθηκαν γενικά στην Ελλάδα περισσότερα από 2.000 παιδιά για τη σχολική χρονιά 1974-1975, ενώ οι αποστολές συνεχίστηκαν μέχρι το 1979.

Παρόλα αυτά, ο ακριβής αριθμός όλων αυτών των παιδιών παραμένει άγνωστος μέχρι και σήμερα.

Κυπριόπουλα φιλοξενήθηκαν σε ιδρύματα στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Κομοτηνή, Ιωάννινα, Μεσολόγγι, Βόλο, Πάτρα, Ζάκυνθο, Τρίπολη, Κρήτη, Χίο και στην Ηλεία.

Η διαφορά των άλλων περιοχών με την Ηλία έγκειται στο γεγονός ότι εκεί φιλοξενήθηκε οργανωμένα ο μεγαλύτερος αριθμός παιδιών, 456. Η άλλη μεγάλη διαφορά είναι ότι ένας αριθμός παιδιών φιλοξενήθηκαν σε ιδρύματα και οικοτροφεία της μητρόπολης, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός αυτών των παιδιών δόθηκαν σε ανάδοχες οικογένειες, κάτι που μόνο στο νομό Ηλείας έγινε.

Α. Θεοδοσίου: Οι μνήμες δεν διαγράφονται

Κύριος ομιλητής στην τελετή της αποκάλυψης της αναμνηστικής ευχαριστήριας πλάκας ήταν ο πρόεδρος της Επιτροπής της Ομάδας Πρωτοβουλίας, Ανδρέας Θεοδοσίου, που ήταν κι αυτός ένα από τα παιδιά που φιλοξενήθηκαν τότε στην Ελλάδα.

Εμφανώς συγκινημένος αναφέρθηκε στις εμπειρίες που έζησαν τα παιδιά αυτά. Αναφέρθηκε επίσης στη στιγμή που εμφανίστηκαν απειλητικά τουρκικά αεροπλάνα όταν το πλοίο της πρώτης αποστολής βρισκόταν κοντά στη Ρόδο,. Τότε ο καπετάνιος του πλοίου έδωσε εντολή να βγουν όλα τα παιδιά στο κατάστρωμα για να δουν οι πιλότοι ότι το πλοίο δεν μετέφερε κάτι που σχετιζόταν με τον πόλεμο στην Κύπρο, αλλά μετέφερε παιδιά. Έτσι, αποφεύχθηκε μια τραγωδία, διότι ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί τι θα γινόταν εάν τα αεροπλάνα βομβάρδιζαν το πλοίο.

Στο τέλος της εκδήλωσης τηρήθηκε μονόλεπτη σιγή στη μνήμη των συνοδών των παιδιών, του Επισκόπου Αμαθούντος Καλλίνικου, του Διευθυντή Μέσης Εκπαίδευσης Αμμοχώστου Τάκη Χριστοδουλίδη και του Α’ Διευθυντή Δημοτικής Εκπαίδευσης, Ελπιδοφόρου Γιάγκου.

Οι ενέργειες θα συνεχιστούν

Η Ομάδα Πρωτοβουλίας πιστεύει ότι τώρα αρχίζει η γνωστοποίηση των γεγονότων προς το πλατύ κοινό. Έτσι, προγραμματίζει μια σειρά από άλλες ενέργειες και εκδηλώσεις για το επόμενο χρονικό διάστημα.

Σύμφωνα με τον Α. Θεοδοσίου, η Ομάδα προγραμματίζει ακόμα μια εκδήλωση στο νομό Ηλείας για τοποθέτηση παρόμοιας ευχαριστήριας πλακέτας, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη τα γυρίσματα ντοκιμαντέρ με μαρτυρίες παιδιών που φιλοξενήθηκαν στην Ελλάδα, μαρτυρίες από ιερωμένους, από ανθρώπους που ήταν στα ιδρύματα και οικογένειες που φιλοξένησαν παιδιά στην Ηλεία.

Ήδη έχουν προηγηθεί άλλες δύο εκδηλώσεις, το 2017 και το 2018, σε Λευκωσία και Πύργο Ηλείας.

Επίσης, έχει εκδοθεί και ένα πολυσέλιδο βιβλίο από το μέλος της Ομάδας Νιόβη Κερκίδου, με τον τίτλο «Ευχαριστώ… μαρτυρίες παιδιών του 1974», όπου καταγράφονται οι μαρτυρίες των παιδιών αλλά και το ιστορικό των γεγονότων.

Το βιβλίο εγκρίθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και βρίσκεται στις βιβλιοθήκες πολλών σχολείων.

Ντοκιμαντέρ μικρού μήκους  από το Λύκειο Λινόπετρας

Η ύπαρξη του βιβλίου «Ευχαριστώ» στις βιβλιοθήκες των σχολείων προκάλεσε το ενδιαφέρον εκπαιδευτικών και μαθητών του Λυκείου Λινόπετρας Λεμεσού και οδήγησε, μέσω συνεργασίας των προαναφερόμενων, στη δημιουργία του ντοκιμαντέρ μικρού μήκους με τίτλο: «1974: Ασυνόδευτα Προσφυγόπουλα, μια αθέατη πλευρά της τραγωδίας».

Το ντοκιμαντέρ αυτό έλαβε μέρος και πήρε το Α’ Βραβείο στο 5ο Φεστιβάλ Αρχαιολογικού, Εθνογραφικού και Ιστορικού Ντοκιμαντέρ ΑΕΙ FEST. Η τελετή έγινε στις 20 Νοεμβρίου 2022 στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου στη Λευκωσία.

Για την πραγματοποίηση του ντοκιμαντέρ εργάστηκαν οι μαθητές και μαθήτριες: Θεοδώρου Βασίλης Γ41, Λιμνατίτη Δανιέλλα Γ41, Βουζούνη Γεωργία Β31, Καυκαλιά Ιωάννα Β33, Παντελή Εύα Β34, Παραδεισιώτης Ανδριανός Γ42. Συντονίστριες καθηγήτριες ήταν η Νάντια Χατζηγεωργίου Καραγιώργη, φιλόλογος Β.Δ. και Μήδεια Αναστασίου, φιλόλογος.

Σημαντική ήταν επίσης η συμβολή των συνεργατών της ομάδας Άννας Ορφανίδου, καθηγήτριας Αγγλικών, και του Ανδρέα Ζακχαίου, φοιτητή στο Πανεπιστήμιο Newcastle.

Η δημόσια παρουσίαση του ντοκιμαντέρ έγινε στις 13 Ιανουαρίου 2023 στην αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου. Εισηγητής ήταν ο Δρ Πέτρος Παπαπολυβίου, αναπληρωτής καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, ενώ τις μαρτυρίες τους κατέθεσαν ο βουλευτής Παύλος Μυλωνάς, ο αντιπρόεδρος της Ομάδας Πρωτοβουλίας, δημοσιογράφος Μιχάλης Μιχαήλ και ο εκπαιδευτικός Γιάννης Νικολαΐδης.

 

 

Η «Χαραυγή», ο ραδιοφωνικός σταθμός «Άστρα» και ο όμιλος «Διάλογος» αισθάνονται ιδιαίτερα περήφανοι, διότι πρωτοστάτησαν στην ανακίνηση και γνωστοποίηση της άγνωστης αυτής πτυχής προς το ευρύ κοινό.

Ο γράφων, ως ένα από τα παιδιά που φιλοξενήθηκαν τότε στο νομό Ηλείας, αισθανόμενος το χρέος της γνωστοποίησης του γεγονότος αλλά και της απόδοσης των δεουσών ευχαριστιών προς τους ανθρώπους που στάθηκαν στο πλευρό τους εκείνα τα δύσκολα χρόνια, με αρθρογραφία και ραδιοφωνικές εκπομπές συνέβαλε καίρια στη δημιουργία της ομάδας, η οποία αυτή τη στιγμή αριθμεί δεκάδες μέλη.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy