Ωμή παραδοχή για εκπτώσεις κατά του περιβάλλοντος

Αποκαλυπτική αλληλογραφία μεταξύ των επικεφαλής των τμημάτων Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας

Του Ανδρέα Ριρή

Ενδεικτική των εκπτώσεων που έγιναν για να προχωρήσει η επένδυση της Cyprus Limni Resorts and Golf Courses (συμφερόντων του Ομίλου Σιακόλα) είναι η αλληλογραφία που αντάλλαξαν οι διευθυντές των τμημάτων Περιβάλλοντος, Κώστα Χατζηπαναγιώτου, και Πολεοδομίας και Οικήσεως, Αθηνάς Αριστοτέλους, το φθινόπωρο του 2013.

Σε επιστολή της προς τον κ. Χατζηπαναγιώτου στις 24 Σεπτεμβρίου 2013, η κ. Αριστοτέλους απορρίπτει την εισήγηση του τμήματος Περιβάλλοντος όπως δημιουργηθεί ζώνη προστασίας της παραλίας πλάτους 280 μέτρων, στην οποία δεν θα έπρεπε να κατασκευαστούν δρόμοι και κατοικίες.

Το τμήμα Περιβάλλοντος καθόριζε τη συγκεκριμένη έκταση προστασίας, φοβούμενο τις ανθρώπινες πιέσεις στην παραλία ωοτοκίας χελωνών καρέτα-καρέτα και βόσκησης πράσινων χελωνών. Σύμφωνα με τη διευθύντρια του τμήματος Πολεοδομίας η δημιουργία μιας τέτοιας ζώνης:

1. θα εκτεινόταν πολύ πέρα από την Παραλιακή Ζώνη Οικολογικής Προστασίας,
2. θα εκτεινόταν και σε άλλες ιδιωτικές περιουσίες, πέραν αυτών που θέλει να αναπτύξει η εταιρεία και
3. θα περιόριζε σημαντικά ή και θα εκμηδένιζε τις αναπτυξιακές δυνατότητες σε παραλιακά τεμάχια που εμπίπτουν σε ζώνες οικολογικής προστασίας.

Ουσιαστικά το τμήμα Πολεοδομίας φοβόταν τη δημιουργία διάκρισης μεταξύ των ιδιοκτητών γης και των αναπτυξιακών τους δικαιωμάτων και υπό αυτά τα δεδομένα, η κ. Αριστοτέλους πρότεινε αντί της κατάργησης τριών σειρών οικοπέδων για τη δημιουργία ζώνης πυκνής βλάστησης, να δημιουργηθεί κατάλληλα διαμορφωμένη ζώνη πρασίνου πλάτους τουλάχιστον 20 μέτρων (!), με ανάλογη λήψη μέτρων από το κράτος, στα πλαίσια του Διαχειριστικού Σχεδίου, για την προστασία της περιοχής από ανθρώπινες πιέσεις.

Όπως είδαμε όμως και στο ρεπορτάζ της Παρασκευής, η ανθρώπινη όχληση ακόμα και από έναν πεζόδρομο δύσκολα μπορεί να ελεγχθεί. Εύκολα μπορεί κανείς να φανταστεί κατ’ αναλογίαν τις επιπτώσεις μιας επένδυσης η οποία περιλαμβάνει γήπεδα γκολφ, προβλήτα, μονάδα επεξεργασίας λυμάτων, ξενοδοχείο, εξοχικές κατοικίες και άλλες εγκαταστάσεις.

«Τα λόγια κομμάτια»

Απαντώντας στην επικεφαλής του τμ. Πολεοδομίας, ο διευθυντής του τμήματος Περιβάλλοντος αναγνώρισε το ενδεχόμενο επηρεασμού των δικαιωμάτων ανάπτυξης των ιδιοκτητών ακίνητης περιουσίας στις περιοχές προστασίας της φύσης, ωστόσο τόνιζε ότι η αλλαγή στη γνωμάτευση δεν αλλάζει την ουσία της αξιολόγησης η οποία είχε ήδη γίνει για το προτεινόμενο έργο. Ο κ. Χατζηπαναγιώτου έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις επιπτώσεις που ενδέχεται να προκαλέσει η «ανάπτυξη» στο περιβάλλον και ιδιαίτερα στην παραλία ωοτοκίας των καρέτα-καρέτα, λόγω της αυξημένης ανθρώπινης παρουσίας και των αυξημένων πιέσεων που αυτή θα προκαλέσει στην περιοχή.

«Πιστεύουμε ότι με την εν λόγω αλλαγή (σ.σ. αναφέρεται στη ζώνη πρασίνου, πλάτους μόλις 20 μέτρων) δεν εφαρμόζουμε ούτε στο ελάχιστο μια βασική αρχή για την προστασία της φύσης και του περιβάλλοντος ευρύτερα, την αρχή της πρόληψης και της προφύλαξης», τονίζει ο κ. Χατζηπαναγιώτου στην απαντητική του επιστολή προς την κ. Αριστοτέλους και μετά απ’ αυτό, ό,τι και να προσθέσουμε εμείς φαντάζει περιττό.

Ο διευθυντής του τμήματος Περιβάλλοντος καλούσε επίσης τη συνάδελφό του να μεριμνήσει ώστε να προσληφθεί ειδικός εμπειρογνώμονας για θέματα φωτισμού, ούτως ώστε να ελέγχει την ανάπτυξη τόσο κατά την περίοδο κατασκευής όσο και κατά τη λειτουργία της.

Το ακυρωμένο άρθρο 43

Υπενθυμίζεται ότι κατά την περίοδο ανταλλαγής των εν λόγω επιστολών, το τμήμα Περιβάλλοντος είχε γνωματεύσει αρνητικά για τα προτεινόμενα έργα, ενώ βρισκόταν σε ισχύ το Άρθρο 43 των περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και Άγριας ζωής Νόμων του 2003-2012, το οποίο είχε επικαλεστεί η πολεοδομική αρχή για να στηρίξει τα επιχειρήματά της. Το Άρθρο 43 ανέφερε ότι οι διατάξεις των υπό αναφορά Νόμων δεν επηρεάζουν την εφαρμογή των διατάξεων των περί Δασών Νόμων, του περί Αλιείας Νόμου, των περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμων και του περί Προστασίας και Διαχείρισης των Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου.

Η Νομική Υπηρεσία είχε γνωματεύσει το 2010, ζητώντας την κατάργηση του εν λόγω άρθρου για σκοπούς εναρμόνισης της κυπριακή νομοθεσία με την κοινοτική οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους φυσικούς οικοτόπους, τη χλωρίδα και την πανίδα. Το συγκεκριμένο άρθρο καταργήθηκε τελικά το 2015, κατόπιν υποβολής σχετικής εισήγησης και από την Ελεγκτική Υπηρεσία.

Αν λοιπόν με το άρθρο 43 σε ισχύ, το τμήμα Περιβάλλοντος ήταν αρνητικό προς τα έργα στη Λίμνη, πώς άλλαξε γνώμη, όταν το βασικό εργαλείο του τμήματος Πολεοδομίας «αφαιρέθηκε» από τη σχετική νομοθεσία;

Δεν ξέρουμε αν οι νέες εγκεκριμένες περιβαλλοντικές μελέτες θα ικανοποιήσουν τις ανησυχίες που εξέφρασε η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το έργο, στην αιτιολογημένη γνώμη την οποία απέστειλε τον περσινό Απρίλιο. Το θεωρούμε ωστόσο απίθανο και το ενδεχόμενο παραπομπής της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Δικαστήριο της ΕΕ παραμένει υπαρκτό, ενώ σε περίπτωση καταδίκης ο λογαριασμός δεν θα πάει στον όμιλο Σιακόλα, αλλά στον Κύπριο φορολογούμενο.

Ανδρέας Ριρής