Πραξικοπηματίες καταρρίπτουν τους μύθους που οι ίδιοι δημιούργησαν
Ομολογίες πραξικοπηματιών για την προδοτική πράξη τους
Του Μιχάλη Μιχαήλ
Κανένας πλέον στην Κύπρο δεν θεωρεί το προδοτικό πραξικόπημα της χούντας με τη συνδρομή της ΕΟΚΑ Β ως μια πατριωτική πράξη. Με το πέρασμα των χρόνων είναι το μόνο θέμα στην Κύπρο για το οποίο η πλειοψηφία της πολιτικής ηγεσίας και των πολιτών δεν έχει αλλάξει θέση και άποψη. Υπάρχουν, όπως υπήρχαν από τα πρώτα χρόνια μετά το διπλό έγκλημα, ιδιαίτερα μετά τις συνεντεύξεις του οκταήμερου «προέδρου» Νίκου Σαμψών, που αναμασάνε τα γνωστά, δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ, το πραξικόπημα το προώθησε ο Μακάριος σε συνεργασία με Έλληνες πολιτικούς και κάποιους συνεργάτες του δικτάτορα Ιωαννίδη για να προκαλέσει την πτώση της χούντας. Κάποιοι προχωρούν πάρα πέρα και λένε ότι ο Μακάριος δεν νοιαζόταν τι θα γίνει με την Κύπρο, αρκεί να διατηρούσε την εξουσία του.
Και μέσα σε όλα αυτά αφήνουν ασφαλώς την ΕΟΚΑ Β’ στο απυρόβλητο ή μετριάζουν τις ευθύνες της ή κάποιοι άλλοι ούτε καν την αναφέρουν.
Το αίτημα για απόσυρση των Ελλήνων Αξιωματικών
Παράγοντες της χούντας κατά καιρούς έχουν αναφερθεί στην απόφαση για πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου καθώς και στο ποιοι το αποφάσισαν.
Όλοι ομοφωνούν πως εκείνο που τους οδήγησε στο να σχεδιάσουν, να οργανώσουν και να εκτελέσουν το πραξικόπημα, ήταν η απόφαση του Προέδρου Μακαρίου για απομάκρυνση των εξ’ Ελλάδος αξιωματικών της Ε.Φ.
Ο Αριστείδης Παλαΐνης, συνεργάτης του Δ. Ιωαννίδη αναφέρει σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Παρόν» το 2007 ότι δεν αποδέχονταν την απαίτηση του Μακαρίου για απόσυρση των αξιωματικών διότι θεωρούσαν ότι έτσι θα αποδυναμωνόταν η Ε.Φ. Είπε συγκεκριμένα ότι «Εμείς δεν επρόκειτο να επαναλάβουμε το σφάλμα του Παπαδόπουλου που απέσυρε τη μεραρχία. Δεν επρόκειτο να αποδυναμώσουμε την άμυνα της Κύπρου (Σημ. ΜΜ, εννοεί την απόσυρση της μεραρχίας) και της χώρας, μόνο και μόνο για να μη διακινδυνεύσουμε την εξουσία στην Αθήνα.» Λέει επίσης ότι έστειλαν τον διευθυντή του «Ελευθέρου Κόσμου», Κωνσταντόπουλο, στην Κύπρο για να διαβεβαιώσει τον Μακάριο ότι δεν υπήρχε θέμα ανατροπής του και του είχαν προτείνει να στείλει πίσω στην Αθήνα εκείνους για τους οποίους είχε υποψίες.
Σύμφωνα με απόρρητο έγγραφο της Ε.Φ., ημ. 24 Ιουνίου 1974, ο αρχηγός του ΓΕΕΦ, Γεώργιος Ντενίσης είχε συνάντηση με τον Μακάριο για το συγκεκριμένο θέμα[1].
Ο Μακάριος είχε στείλει στις 4 Ιουνίου 1974 επιστολή στον αρχηγό του ΓΕΕΦ Στρατηγό Ντενίση, με την οποία του ανάγγελλε μέτρα, τα οποία ήταν αποφασισμένη να πάρει η Κυπριακή κυβέρνηση, για την εξυγίανση της Εθνικής Φρουράς. Μεταξύ των μέτρων αυτών ήταν:
- Η μείωση της θητείας στην Εθνική Φρουρά.
- Η απόσπαση μέρους της δυνάμεως στο εφεδρικό σώμα.
- Η στελέχωση της Εθνικής Φρουράς με Κύπριους αξιωματικούς.
Σκοπός των μέτρων αυτών, προσθέτει το δημοσίευμα, ήταν, να μειωθεί απ’ τη μία η δύναμη της Εθνικής Φρουράς, με μείωση της θητείας από 24 σε 14 μήνες, ώστε να καταστεί αδύνατο ένα πραξικόπημα -που φαινόταν αναπόφευκτο- και η αποπομπή των πιο πολλών χουντικών αξιωματικών, αφού με τη μείωση της δύναμης της Εθνικής Φρουράς δεν θα δικαιολογείτο η παρουσία των 700 Ελλήνων αξιωματικών που υπήρχαν τότε.
Τον ίδιο ισχυρισμό προβάλλει και ο Ναυτικός Διοικητής Κύπρου κατά το 1974 Αντιπλοιάρχος Γ. Παπαγιάννης, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκτέλεση του πραξικοπήματος. Ο Παπαγιάννης αναφέρεται στις διαμάχες και την αντιπάθεια που έτρεφε προς τον Γ. Ντενίση, τον οποίο με υπεροπτικό ύφος των χαρακτηρίζει ως ακατάλληλο για το πόστο που κατείχε. Ο ίδιος περιγράφει με περηφάνια ότι στην κηδεία του Γρίβα ήταν ένας από τους αξιωματικούς που αποτελούσαν την τιμητική φρουρά γύρω από το φέρετρο του.
Από τον Ιούνιο έκαναν προετοιμασίες στην Κύπρο
Ο Παπαγιάννης αναφέρει ότι τον Ιούνιο έγιναν μεταθέσεις υψηλόβαθμων αξιωματικών της Ε.Φ. και αντικαταστάθηκε και ο επιτελάρχης του ΓΕΕΦ Παπαδάκης. «Πριν φύγει ο Παπαδάκης είχε συγκεντρώσει ορισμένους αξιωματικούς μεταξύ των οποίων και εμένα, και μας είπε ότι η Ελληνική κυβέρνησις ( δηλ. ο Ιωαννίδης) θα σκλήρυνε την στάση της κατά του Μακαρίου, και ίσως φθάναμε στο σημείο να διαταχθεί η ανατροπή του. Όλοι δηλώσαμε έτοιμοι για κάτι τέτοιο, καθώς απόρρητα σχέδια για μία ενέργεια αυτής της μορφής, υπήρχαν από πενταετίας στο ΓΕΕΦ, γνωστά σε μία μόνο μικρή ομάδα αξιωματικών».
Συμπληρώνει επίσης ότι οι εξ’ Ελλάδος αξιωματικοί ένιωθαν ότι βρίσκονταν σε ένα εχθρικό κράτος, ενώ ο Ντενίσης έγραφε στην αναφορά του ότι ο Μακάριος του είπε ότι η Ε.Φ. (υπό τον έλεγχο της χούντας) μετατρεπόταν σε κατοχικό στρατό της χούντας.
Η απόφαση ανατροπής του Μακαρίου
Προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι η απόφαση για ανατροπή του Μακαρίου αποφασίστηκε μετά τη λήψη της επιστολής προς τον Γκιζίκη, με την οποία του κατάγγελλε τα όσα συνέβαιναν στην Κύπρο, ο Παπαγιάννης γράφει ότι αποφασίστηκε το πραξικόπημα.
Λησμόνησε όμως ότι πιο πάνω, έγραφε ότι η απόφαση είχε ληφθεί από τον Ιούνιο, όπως τους είχε ενημερώσει ο Παπαδάκης. Επιπλέον η απόφαση για το πραξικόπημα λήφθηκε σε σύσκεψη στην Αθήνα στις 2 Ιουλίου, ενώ η επιστολή Μακαρίου έφτασε στον Γκιζίκη στις 3 Ιουλίου, δηλαδή μετά που λήφθηκε η απόφαση για πραξικόπημα.
Η γραπτή αναφορά του αρχηγού του ΓΕΕΦ Γ. Ντενίση για τη συνάντησή του με τον Μακάριο στις 24 Ιουνίου 1974.
Προσθέτει ότι μετά τη λήψη της απόφασης για πραξικόπημα «Με ένα ταγματάρχη που υπηρετούσε στην Κύπρο, και είχε κληθεί στο ΓΕΕΘΑ για ‘ταχυδρομείο’ η απόφασις έγινε γνωστή σε μικρό κύκλο αξιωματικών της Ε.Φ. μεταξύ των οποίων και εμού, από τον ‘ταχυδρόμο’ άμα τη επιστροφή του στην Κύπρο στις 5 Ιουλίου. Η επιχείρησις θα γινόταν στις 15 Ιουλίου, και επί κεφαλής θα ήταν ο αμέσως μετά τον Ντενίση στην αρχαιότητα ταξίαρχος Γεωργίτσης, και ο Ντενίσης – τον οποίο δεν εμπιστεύετο ο Ιωαννίδης – θα εκαλείτο εκείνη την ημέρα στην Αθήνα για σύσκεψη, ώστε να απουσιάζει από την Κύπρο κατά την επιχείρηση».
Έτοιμο σχέδιο πραξικοπήματος από το 1968
Σημειώνει επίσης ότι στις 10 μέρες που είχαν για να προετοιμαστούν για το πραξικόπημα, έκανα 2-3 μυστικές συναντήσεις «στις οποίες καταστρώσαμε το πλάνο της ενεργείας, τους αντικειμενικούς σκοπούς, και την αποστολή κάθε μονάδος που θα ελάμβανε μέρος, βασιζόμενοι σε ήδη υπάρχον από το 1968 απόρρητο σχέδιο επί του αντικειμένου, που υπήρχε στα αρχεία της Ε.Φ.. Το μεγαλύτερο βάρος είχε πέσει στην επιλαρχία αρμάτων που είχε κυρίως Ελλαδίτες, στους καταδρομείς ( τρία τάγματα) που ήταν στην πλειοψηφία τους καλά εκπαιδευμένοι και “ενωτικοί’, στην ΝΔΚ που το προσωπικό της ήταν κατά 85% από την Ελλάδα, και στην ΕΛΔΥΚ που ήταν αμιγώς Ελληνικό σύνταγμα».
Εκτέλεση το πρωί γιατί τα βράδια τους παρακολουθούσαν
Στο κείμενο του ο Παπαγιάννης ανατρέπει κι έναν άλλο ισχυρισμό, ότι δεν λαμβάνονταν μέτρα για την αντιμετώπιση πραξικοπήματος. Το εγχείρημα, γράφει, «όπως αποφασίσαμε δεν θα γινόταν νυκτερινές ώρες, όπως συνήθως συμβαίνει με τέτοιου είδος επιχειρήσεις, διότι ολόκληρα τα βράδια τα στρατόπεδά μας ήταν υπό παρακολούθηση από τους εφεδρικούς, και αυτή σταματούσε κατά τις έξη το πρωί, για να ξαναρχίσει κατά τις οκτώ το βράδυ. Θα γινόταν αφού οι παρακολουθούντες εφεδρικοί έφευγαν το πρωί, και το ΓΕΕΘΑ είχε ορίσει, να είναι η 7η πρωινή η ώρα έναρξις του εγχειρήματος. Επειδή όμως από 06.45 έως 07.45 υπήρχε μεγάλο τράφικ στους δρόμους από το πλήθος που πήγαινε στις δουλειές του ( Μαγαζιά, επιχειρήσεις, γραφεία, τράπεζες άνοιγαν μεταξύ 07.45 -08.00) που θα δυσχέραινε την κίνηση των αρμάτων και των στρατιωτικών οχημάτων που θα χρησιμοποιούσαμε, απεφασίσθει τελικά η ώρα ενάρξεως της επιχειρήσεως να είναι 08.15 όταν πλέον το τραφικ στους δρόμους ήταν μηδαμινό»[2].
Οι σχέσεις της ΕΟΚΑ Β με τη χούντα Ιωαννίδη
Ο Γ. Παπαγιάννης, που αναφέρεται με παθολογικό μίσος εναντίον του Μακαρίου σημειώνει σε γραπτό κείμενό του ότι μετά το θάνατο του Γρίβα, ανέλαβε την αρχηγία της οργάνωσης ο στρατηγός Καρούσος αλλά στη συνέχεια αυτός εκδιώχθηκε. «Την αρχηγία της ΕΟΚΑ Β’ ανέλαβε άλλος συνεργάτης του Γρίβα (Κύπριος) αλλά στην ουσία αρχηγός ήταν πλέον Έλλην αντισυνταγματάρχης εν ενεργεία του Σ.Ξ. υπασπιστής του Γρίβα το 1964-1965, ο οποίος ερχόταν από την Αθήνα στην Λευκωσία, κατά τακτά χρονικά διαστήματα, ως επίσημος ‘Ταχυδρόμος’ μεταξύ ΓΕΕΘΑ και ΓΕΕΦ.»
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΟΚΑ Β τηρείτο ενήμερη για τις εξελίξεις και είχε διάφορες επαφές με τους χουντικούς αξιωματικούς, όπως φαίνεται από σωρεία εγγράφων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Σύμφωνα με στοιχεία που υπάρχουν, στις 2 Ιουλίου υπήρξε μια τρίτη επαφή μεταξύ τους και σύμφωνα με βρετανικά έγγραφα, από εκείνη την ώρα οι εναπομείνασες δυνάμεις της ΕΟΚΑ Β στη Λεμεσό τέθηκαν σε πλήρη ετοιμότητα[3].
[1] Πηγή: www.onalert.gr, 15/07/2015.
[2] Ολόκληρο το ενδιαφέρον κείμενο του Γ. Παπαγιάννη υπάρχει σε συνέχεις στην ιστοσελίδα https://www.onalert.gr, από τις 17/02/2014.
[3] Φανούλας Αργυρού, Ντοκουμέντα: Αποκαλύψεις για το 1974, εφ. Σημερινή 24/12/2008.
Aκολουθήστε μας στο Google News
