
Κείμενα: Γιάννης Κακαρής
Τα πογκρόμ κατά των προσφύγων και μεταναστών που έλαβαν χώρα στη Χλώρακα (28 και 29 Αυγούστου 2023) και στη Λεμεσό (1 Σεπτεμβρίου 2023) δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, αλλά η κλιμακούμενη συνέχεια των όσων διαδραματίζονται στο πολιτικό σκηνικό και κυρίως στο παρασκήνιο.
Όπως πριν εννιά δεκαετίες, έτσι και σήμερα, ο νεοφασισμός βρίσκει πρόσφορο έδαφος. Αυτό δεν είναι άσχετο με τα κοινωνικο-οικονομικά προβλήματα που βιώνει μεγάλο μέρος της κοινωνίας και τις μεγάλες προσφυγικές / μεταναστευτικές ροές που γεννούν οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι και η κλιματική κρίση. Το ΕΛΑΜ και άλλες ακροδεξιές οργανώσεις στην Κύπρο, φούσκωσαν σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος.
Το ΕΛΑΜ -και γενικότερα τα νεοναζιστικά μορφώματα- φοράει τη μάσκα του αντισυστημικού και αυτοπροβάλλεται σαν το μόνο «καθαρό» και έντιμο. Με το λαϊκισμό και τη δημαγωγία απευθύνεται στην απελπισία και την αγωνία «εμάς των μικρών και των ασήμαντων σε έναν κόσμο ερειπίων», δηλαδή στα θύματα της κρίσης. Με το ρατσισμό αποπροσανατολίζει τους εργαζομένους για το ποιος πραγματικά ευθύνεται για την κρίση και τις συνέπειές της, αλλά και για τις «λύσεις» που δίνονται. Στην πράξη αφήνει στο απυρόβλητο το ίδιο το σύστημα που παράγει τις κρίσεις.
Την ακροδεξιά και το φασισμό εκτρέφουν όσοι σπέρνουν ανέμους χωρίς να σκέφτονται ότι κάποτε θα θερίσουμε θύελλες… Οι κυβερνήσεις και τα πολιτικά κόμματα που στην προσπάθεια να στρέψουν την προσοχή της κοινωνίας από τα στραβοπατήματά τους, υιοθετούν ρατσιστικές και εθνικιστικές ρητορικές και κεφαλαιοποιούν το φόβο και τη ρατσιστική υστερία.
Τον τρέφουν όμως και… όσοι τιμούν ένα Χίτη σε ετήσια «εθνικά» μνημόσυνα. Όσοι δεν βρίσκουν το θάρρος να αρθρώσουν κριτική στον κάθε ιεράρχη που ιερουργεί τον εθνικισμό, το ρατσισμό, την ομοφοβία. Όσοι εκπαιδευτικοί καλλιεργούν το εθνοτικό μίσος και τις ρατσιστικές συμπεριφορές. Όσοι δημοσιογράφοι προπαγανδίζουν με όπλο τη θεωρία των δύο άκρων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Φάκελος η έξαρση του φασισμού: Οι ευθύνες της Πολιτείας για αντιμετώπιση του ρατσισμού
Η «κωλοσυρμαθκιά της κουφής»…
Πολλά είναι τα περιστατικά που προηγήθηκαν των φασιστικών πογκρόμ σε Χλώρακα (28 και 29 Αυγούστου 2023) και Λεμεσό (1 Σεπτεμβρίου 2023). Ενδεικτικά παραθέτουμε τα εξής:
2008 Δεκέμβριος: 14χρονη Κύπρια αφρικανικής καταγωγής δέχθηκε άγρια επίθεση από ομάδα 40 εφήβων, μετά από ένα σχολικό αγώνα βόλεϊ. Η κοπέλα νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο για τα τραύματά της. Δεν έγινε καμία σύλληψη.
05.11.2010: Μαζική επίθεση από ακροδεξιούς στο αντιρατσιστικό φεστιβάλ Rainbow στη Λάρνακα, στις Φοινικούδες. Τουρκοκύπριοι μουσικοί δέχονται επίθεση με ρόπαλα, ενώ ένας από αυτούς μαχαιρώνεται στο στήθος. 13 άτομα που συμμετείχαν στο φεστιβάλ εισάχθηκαν στο νοσοκομείο. Δεν έγινε καμία σύλληψη.
2010 Δεκέμβριος: Το ΕΛΑΜ οργανώνει δύο πορείες εναντίον των Τουρκοκυπρίων και των μεταναστών στη Λάρνακα, στις 8 και στις 28 Δεκεμβρίου. Και στις δύο πορείες ήταν παρόντες βουλευτές, δημοτικοί σύμβουλοι και στελέχη του ΔΗΣΥ, του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ, ενώ οι νεοναζί φώναζαν «ΕΛΑΜ, φυλή, αίμα και τιμή», «Ακούστε το καλά προδότες της Βουλής, η εθνική αντίσταση είμαστε εμείς» και κτυπούσαν αλλοδαπούς αλύπητα.
19.03.2011: Ηλικιωμένος λαχειοπώλης δέχεται επίθεση στην οδό Λήδρας όταν διαμαρτυρήθηκε για πορεία που οργάνωσε το ΕΛΑΜ ενάντια στους μετανάστες και τους πρόσφυγες.
03.04.2013: Ομάδα του ΕΛΑΜ επιτέθηκε με ξύλα και πέτρες εναντίον φοιτητών που ήταν συγκεντρωμένοι στο αμφιθέατρο του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, όπου διεξαγόταν η Γενική Συνέλευση της Φοιτητικής Ένωσης. Αρκετοί φοιτητές μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο για περίθαλψη.
26.03.2014: Επεισόδια προκάλεσε ομάδα του ΕΛΑΜ στο Πολιτιστικό Κέντρο Πάνος Σολομωνίδης στη Λεμεσό σε εκδήλωση με θέμα «Προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού και επανένωσης της Κύπρου» όπου ομιλητής μεταξύ άλλων ήταν ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Επίθεση δέχθηκε και Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος, ο οποίος προσπάθησε να φωτογραφήσει τα μέλη του ΕΛΑΜ.
22.11.2015: Άτομα που συμμετείχαν σε μαθητική πορεία καταδίκης του ψευδοκράτους χτύπησαν κατά τη διαδρομή ανυποψίαστους πολίτες μόνο και μόνο επειδή ήταν Τουρκοκύπριοι.
07.05.2017: Επίθεση κουκουλοφόρων με ρόπαλα και πέτρες έξω από το ΤΕΠΑΚ, λίγο πριν την έναρξη της εκδήλωσης «Η Αριστερά μπροστά στην επανένωση και μπροστά στη διχοτόμηση».
11.01.2017: Η ΠΕΟ και η Δικοινοτική Πρωτοβουλία «Ενωμένη Κύπρος» κατήγγειλαν πως ομάδα «ακραίων ατόμων, με καλυμμένα πρόσωπα», τους παρεμπόδισε κατά τη δικοινοτική εκδήλωση στο γήπεδο της Τσετίν Καγιά.
2018 Δεκέμβριος: Πέντε άτομα με κουκούλες επιτέθηκαν σε άτομο αφρικανικής καταγωγής έξω από το σπίτι του στη Λάρνακα, τον ξυλοφόρτωσαν και του αφαίρεσαν τέσσερα δόντια με τανάλια.
11.10.2020: Ομάδα αποκαλούμενη «Μαχητές» συγκεντρώθηκαν με ρόπαλα και κράνη στο οδόφραγμα της Δερύνειας με την ανακοίνωση του αποτελέσματος του α’ γύρου των τουρκοκυπριακών εκλογών φωνάζοντας συνθήματα όπως «Τούρκοι, Μογγόλοι, Δολοφόνοι» ενισχύοντας τις αντίστοιχες ακροδεξιές και διχοτομικές δυνάμεις βορείως του συρματοπλέγματος.
17.04.2022: Ομάδα του ΕΛΑΜ επιτέθηκε σε νεαρούς πρόσφυγες στην Έμπα. Ο ΕΛΑΜίτης πρωτεργάτης των επεισοδίων εμφανίστηκε με όπλο και στοχεύοντας συγκεκριμένους πρόσφυγες τους απείλησε ότι «είναι νεκροί».
22.2.2023: Ακροδεξιοί επιτέθηκαν σε εκδήλωση με θέμα τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, η οποία πραγματοποιείτο στο Κέντρο Φοιτητικής Ανάπτυξης του ΤΕΠΑΚ.
Αναρίθμητες είναι οι επιθέσεις και οι βανδαλισμοί από οπαδούς του ΑΠΟΕΛ στην είσοδο της Λευκωσίας, που σπέρνουν τον τρόμο σε όποιον περαστικό δεν είναι «δικός τους» με προτεραιότητα, βέβαια, σε Τουρκοκύπριους, μετανάστες και αριστερούς.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Φασισμός: Η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη και η δημοκρατία αντιμέτωπες με τη βία, τις κουκούλες και τα ρόπαλα
Φάρος ελπίδας τα αντανακλαστικά της κοινωνίας
Σημαντικές είναι και οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται από οργανωμένα σύνολα και πολίτες που αντιδρούν στην μπόχα της ακροδεξιάς και τον εκφασισμό της κοινωνίας. Υπενθυμίζουμε ενδεικτικά:
- Το 2010 έγινε απόπειρα του ΕΛΑΜ να παρελάσει στο κέντρο της Λευκωσίας, ωστόσο αντισυγκέντρωση δημοκρατικών πολιτών στη διασταύρωση του Αστυνομικού Τμήματος Λυκαβητού, τους απέτρεψε.
- Όταν το 2013 το ΕΛΑΜ απείλησε να «καθαρίσει» την παλιά Λευκωσία από τους μετανάστες, πραγματοποιήθηκε μεγάλη αντισυγκέντρωση στην Πλατεία Φανερωμένης.
Τις μέρες που ακολούθησαν τα πογκρόμ σε Χλώρακα και Λεμεσό, πραγματοποιήθηκαν αντιρατσιστικές πορείες με τη συμμετοχή χιλιάδων πολιτών στέλνοντας ηχηρό μήνυμα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Στις 2/9/2023, διοργανώθηκε αντιρατσιστική πορεία στη Λεμεσό από δεκάδες αντιρατσιστικές, αντιφασιστικές και άλλες οργανώσεις.
Στις 4/9/2023, διοργανώθηκε αντιρατσιστική συγκέντρωση στη Λεμεσό από το ΑΚΕΛ.
Στις 10/9/2023, διοργανώθηκε από οργανώσεις και πολίτες μαζικότατη πορεία στη Λευκωσία.
Τα δημοκρατικά και αντιφασιστικά αντανακλαστικά της κοινωνίας αποτελούν φάρο ελπίδας για τους αγώνες που έπονται.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Συνεργοί στο έγκλημα: Κανονικοποίησαν το ρατσισμό και πότισαν τόνους δηλητήριο την κυπριακή κοινωνία
Σύσταση μετώπου ενάντια στην ακροδεξιά και το ρατσισμό
Η κυπριακή κοινωνία θα θυμάται τα επεισόδια της ρατσιστικής βίας της ακροδεξιάς, τα πογκρόμ στη Χλώρακα και στη Λεμεσό ως σκοτεινές σελίδες στη σύγχρονη κυπριακή ιστορία.
Κάθε προοδευτική φωνή, κάθε δημοκρατική σκέψη πρέπει να γίνει δύναμη αντίστασης στη δηλητηριώδη δράση της ακροδεξιάς, του φασισμού, στο κύμα του ρατσισμού. Κάθε προοδευτική φωνή, κάθε δημοκρατική σκέψη πρέπει να γίνει φορέας δράσης για να φτάσει παντού το μήνυμα της Κύπρου που αξίζουμε: Δημοκρατία, Δικαιοσύνη, Ανθρωπιά, Αλληλεγγύη.
Τώρα είναι η ώρα να γίνουν τα λόγια πράξη. Η Πρωτοβουλία Ενάντια στην Ακροδεξιά και το Ρατσισμό απευθύνει ανοικτό κάλεσμα την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 2023, ώρα 19:00, στο οίκημα της ΠΕΟ (6ος όροφος) σε σύσκεψη για δράση και συντονισμό.
