Ώρα εθνικής ευθύνης

Του Πάνου Τριγάζη*

Παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς ή προσδοκίες ορισμένων Ελλήνων πολιτικών, η Συμφωνία των Πρεσπών πέρασε όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες στη γειτονική χώρα. Ήρθε η ώρα και για τα ελληνικά πολιτικά κόμματα να αρθούν στο ύψος του εθνικού συμφέροντος και να ψηφίσουν στη Βουλή την ιστορική συμφωνία. Ούτε η παρέμβαση του Ούγγρου Πρωθυπουργού, Βίκτορ Όρμπαν, ούτε η αρχική αντίθεση της Μόσχας μπόρεσαν να σταθούν εμπόδιο στην κύρωση της συμφωνίας από τους γείτονες, ενώ και η Σερβία τάχθηκε υπέρ, μετά και την πρόσφατη επίσκεψη Τσίπρα στο Βελιγράδι.

Κινούμενη παράλληλα, η εγχώρια αξιωματική αντιπολίτευση πόνταρε και στη δήθεν αναγνώριση μακεδονικής εθνότητας από την ελληνική κυβέρνηση, μέσω της συμφωνίας, αλλά και το επιχείρημα αυτό κατέρρευσε με τη διευκρινιστική τροπολογία στη Βουλή της γείτονος, με την οποία βεβαιώνεται ότι «nationality» σημαίνει ιθαγένεια και «μακεδόνας» πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας. Έχασαν τα αβγά και τα καλάθια οι διεθνολόγοι της ΝΔ.

Έρχομαι τώρα σε μια άλλη διάσταση, την αναπτυξιακή, της Συμφωνίας των Πρεσπών, που αφορά την καθημερινότητα των Ελλήνων πολιτών. Η περιοχή της ελληνικής Μακεδονίας υπέστη πολλά δεινά κατά την περίοδο μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Ειδικότερα, η μετεμφυλιακή μεταναστευτική έξοδος από την Ελλάδα στις «φάμπρικες της Γερμανίας και του Βελγίου τις στοές» (τραγούδι Καζαντζίδη), έπληξε κυρίως την περιοχή αυτή, θα έλεγα και το σύνολο της Βόρειας Ελλάδας. Η τότε ερήμωση των ορεινών και ημιορεινών χωριών δεν συγκίνησε ιδιαίτερα τις μετεμφυλιακές κυβερνήσεις, οι οποίες ήθελαν τη Μακεδονία «προμαχώνα του ελεύθερου κόσμου» εναντίον του κομμουνισμού. Γι’ αυτό και το δόγμα της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας, στα χρόνια του
Ψυχρού Πολέμου, ήταν ο «από Βορράν κίνδυνος».

Μεταψυχροπολεμικά γεννήθηκαν βάσιμες ελπίδες για τη μετατροπή του συνόλου των Βαλκανίων σε «ειρηνικό διαμέρισμα στο κοινό ευρωπαϊκό σπίτι, που ωστόσο ναυάγησαν προσωρινά λόγω της βίαιης διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας. Ο ΣΥΝ είχε τότε εισηγηθεί στις κυβερνήσεις μια διάσκεψη «τύπου Ελσίνκι», με στόχο το απαραβίαστο των διεθνών συνόρων και την άρση των αλυτρωτισμών, τονίζοντας σε όλες τις προτάσεις μας ότι η Θεσσαλονίκη έπρεπε και μπορούσε να μετατραπεί σε κέντρο ειρήνης των ταραγμένων Βαλκανίων. Επιπλέον, είχαμε συγκαλέσει στο Ζάππειο, το 1995, Βαλκανικό Φόρουμ Αριστερών και Προοδευτικών Δυνάμεων. Με εισήγηση τότε του Γιάννη Δραγασάκη, καταθέσαμε την ιδέα της Βαλκανικής Συνανάπτυξης, με βάση το όραμά μας για αλληλέγγυα και ειρηνικά Βαλκάνια.

Ευτυχώς, το 1995, μία από τις τελευταίες ιστορικές επιλογές του Ανδρέα Παπανδρέου, με Υπουργό Εξωτερικών τον Κάρολο Παπούλια, ήταν η ενδιάμεση Συμφωνία, διά της οποίας η γειτονική χώρα έγινε μέλος του ΟΗΕ ως ΠΓΔΜ, με αποτέλεσμα οι διμερείς σχέσεις να αναπτυχθούν και η Ελλάδα να γίνει πρώτη σε επενδύσεις στη γειτονική χώρα.

Στη συνέχεια επήλθε το τέλμα ως προς την επίλυση του ονοματολογικού, διότι και στην ΠΓΔΜ κυριάρχησε η πολιτική Γκρούεφσκι επί 10ετία. Διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις αγνόησαν τις δικές μας προτάσεις, ενώ ούτε και σήμερα οι ηγεσίες της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ έχουν στο λεξιλόγιό τους τις λέξεις «όραμα του Ρήγα», «κοινή ασφάλεια» και «συνανάπτυξη». Προφανώς, οι αυτοαποκαλούμενοι και «ευρωπαϊστές» ζουν στον προηγούμενο αιώνα, ίσως και τον 19ο!

*Μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ