Οργή με την αεροπειρατεία του καθεστώτος της Λευκορωσίας – Ένας Κύπριος στην πτήση

Αντιδράσεις στη διεθνή κοινότητα έχει προκαλέσει η κίνηση της Λευκορωσίας να αναγκάσει σε προσγείωση στην πρωτεύουσα Μινσκ, αεροπλάνο που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους, προκειμένου να συλληφθεί ο δημοσιογράφος – ακτιβιστής Ρομάν Προτάσέβιτς.

Συγκεκριμένα, την Κυριακή 23/5 αεροσκάφος της Ryanair που ‘σηκώθηκε’ από την Αθήνα, με προορισμό το Βίλνιους της Λιθουανίας έκανε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ της Λευκορωσίας. Οι αρχές ειδοποίησαν το πλήρωμα του αεροσκάφους για ‘ύπαρξη πιθανής απειλής ασφαλείας εντός του αεροσκάφους’, όπως είπε η εκπρόσωπος Τύπου της Ryanair. Για την ακρίβεια, το πλήρωμα ειδοποίηθηκε για πιθανή ύπαρξη βόμβας. Δεν ήταν αυτή η αλήθεια. Εξυπηρετούσε όμως, το σκοπό των Λευκορώσων που ήταν η σύλληψη αντιφρονούντα δημοσιογράφου.

Μεταξύ των 171 επιβατών της πτήσης, εκτός από 11 Έλληνες και έναν Κύπριο, ήταν και ο Ρομάν Προτασέβιτς, Λευκορώσος ρεπότερ, καταζητούμενος στη χώρα του ως ‘τρομοκράτης’. Στην πραγματικότητα, ο Προτασέβιτς καταζητείτο από την κυβέρνηση του Αλεξάντερ Λουκασένκο, γιατί ‘τόλμησε’ να καταγράφει και να μεταδίδει γεγονότα που δεν συμφωνούσαν με τα ‘θέλω’ του πρώτου πολίτη της χώρας. Άρα έπρεπε να συλληφθεί και να καταδικαστεί για το ‘έγκλημα’ του.

Εικάζεται ότι οι πράκτορες της Λευκορωσίας εντόπισαν τον Προτασέβιτς στην Αθήνα, μέσω φωτογραφιών που πόσταρε ο ίδιος -από ρεπορτάζ του- στα social media, αν και υπάρχουν πληροφορίες ότι τον παρακολουθούσαν και στην Αθήνα. Αμέσως άρχισε η επιχείρηση σύλληψης του.

Μαχητικά αεροσκάφη περικύκλωσαν το αεροσκάφος, λίγο πριν φτάσει στο Βίλνιους, για να το αναγκάσουν να προσγειωθεί στο Μινσκ. Για όλα αυτά ενημέρωσε η Σβιατλάνα Τσιχανουσκάγια, επικεφαλής της αντιπολίτευσης και ο λόγος που ο Προτασέβιτς βρέθηκε στη χώρα μας.

Μέσα σε λίγα λεπτά η είδηση είχε γίνει γνωστή σε όλον τον κόσμο και αμέσως προέκυψαν αντιδράσεις. Οι πρώτες ήταν της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Πολωνίας και της Γερμανίας. Ακολούθως, η Πρόεδρος της EU Commission, Ούρσουλα φον ντερ Λέγιεν χαρακτήρισε ως ‘απαράδεκτο’ το γεγονός και ζήτησε την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου, ενημερώνοντας πως το περιστατικό θα συζητηθεί στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που ξεκινά σήμερα (24/5) στις Bρυξέλλες. Προεδοποίησε και ότι θα υπάρξουν συνέπειες.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλεί για την άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτάσεβιτς, αναφέρει ο Ζοζέπ Μπορέλ σε ανακοίνωση που εξέδωσε εκ μέρους της ΕΕ. Παράλληλα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής υπογραμμίζει ότι «η ΕΕ θα εξετάσει τις συνέπειες αυτής της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κυρώσεων κατά των υπευθύνων».

Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση σημειώνει ότι «στις 23 Μαΐου, οι αρχές της Λευκορωσίας, σε ένα απαράδεκτο βήμα, ανάγκασαν ένα πολιτικό αεροπλάνο να εκτελέσει έκτακτη προσγείωση στο Μινσκ. Το αεροπλάνο, που ανήκει σε εταιρεία της ΕΕ, που πέταγε μεταξύ δύο πρωτευουσών της ΕΕ και μετέφερε περισσότερους από 100 επιβάτες, αναγκάστηκε να προσγειωθεί αφού αναχαιτίστηκε από στρατιωτικό αεροσκάφος της Λευκορωσίας».

«Ένας από τους επιβάτες της πτήσης, ο κ. Ρομάν Προτάσεβιτς, ανεξάρτητος δημοσιογράφος από τη Λευκορωσία, κρατήθηκε από τις αρχές της Λευκορωσίας (…) Πρόκειται για μια ακόμη κατάφωρη προσπάθεια των αρχών της Λευκορωσίας να σιωπήσουν όλες τις φωνές της αντιπολίτευσης», προσθέτει ο Ζοζέπ Μπορέλ και επισημαίνει: «Ζητούμε την άμεση απελευθέρωση του κ. Προτάσέβιτς».

Παράλληλα, αναφέρει ότι «κατά την εκτέλεση αυτής της καταναγκαστικής πράξης, οι αρχές της Λευκορωσίας έθεσαν σε κίνδυνο την ασφάλεια των επιβατών και του πληρώματος. Πρέπει να διεξαχθεί διεθνής έρευνα για αυτό το περιστατικό για να διαπιστωθεί τυχόν παραβίαση των διεθνών αεροπορικών κανόνων».

Καταλήγει λέγοντας ότι «αυτό το ζήτημα θα τεθεί κατά την προσεχή σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η ΕΕ θα εξετάσει τις συνέπειες αυτής της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κυρώσεων κατά των υπευθύνων».

Ένας Κύπριος στην πτήση

Ένας Κύπριος επιβάτης βρισκόταν στο αεροπλάνο που εκτελούσε τη διαδρομή Αθήνα – Βίλνιους και εξαναγκάστηκε να προσγειωθεί στο Μίνσκ προκειμένου να συλληφθεί δημοσιογράφος της αντιπολίτευσης.

Μιλώντας στη Μεσημβρινή Έκδοση του Άστρα ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Δημήτρης Σαμουήλ ανέφερε ότι αμέσως μετά τη γνωστοποίηση του συμβάντος διεξήχθη έρευνα και εξακριβώθηκε η παρουσία κύπριου πολίτη στο αεροσκάφος. Σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνησης, είπε, τον κύπριο και τους ελλαδίτες επιβάτες συνάντησε ο πρέσβης της Ελλάδας στη Λιθουανία.

Ο κ. Σαμουήλ διαβεβαίωσε ότι ο κύπριος επιβάτης είναι καλά στην υγεία του.
Χαρακτήρισε επίσης ως πρωτοφανές το περιστατικό, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η κυβέρνηση της Λευκορωσίας δεν θα μείνει χωρίς επιπτώσεις.

Ποιες μπορεί να είναι οι κυρώσεις

To Bloomberg ανέφερε κάποιες ποινές που μπορούν να αποφασίσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, για να πείσουν τον Λουκασένκο να συνταχθεί με τα ανθρώπινα δικαιώματα -θέμα που δεν έχει φανεί να τον απασχολεί στα 27 χρόνια της προεδρίας του. Όλοι έκαναν λόγο για ‘επίθεση εναντίον της δημοκρατίας’. Στις ενδεχόμενες κυρώσεις μπορεί να είναι η αναστολή πτήσεων των ευρωπαϊκών αεροπορικών εταιριών πάνω από τη Λευκορωσία, η απαγόρευση της Belavia -αεροπορική εταιρία της Λευκορωσίας- οπουδήποτε στην Ευρώπη και η αναστολή όλων των transit που αφορούν τη συγκεκριμένη χώρα. Μέσα στην εβδομάδα υπάρχει προγραμματισμένο ραντεβού του Λουκασένκο με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, στο Σότσι.

Πώς ο Προτασέβιτς εξόργισε τον Λουκασένκο

Ο 26χρονος δημοσιογράφος που συνελήφθη με επιχείρηση που αντίστοιχη έχουμε δει μόνο σε κινηματογραφικές ταινίες θρίλερ, εργαζόταν πέρυσι στο τηλεοπτικό σταθμό Nexta Live, με έδρα στην Πολωνία. Ανήκει στο ‘δίκτυο’ της Telegram και έχει περισσότερους από 1.000.000 subscribers. Είναι εν τω μεταξύ, ‘ανοιχτά’ αντικείμενο στην προεδρία του Λουκασένκο και όντως, ως μέσο είχε παίξει ρόλο στις διαμαρτυρίες του 2020. Οι διαμαρτυρίες είχαν γίνει για να καταδικαστεί η πρακτική με την οποία ο Λουκασένκο έμεινε στη θέση σου -και αφορούσε νοθεία.

Oι εικόνες που μεταδόθηκαν σε όλον τον κόσμο από τις πορείες διαμαρτυρίας και την έντονη χρήση βίας της αστυνομίας άνηκαν στο Nexta Live -αφού το καθεστώς δεν άφηνε ξένους να μπουν στη χώρα και να καταγράψουν όσα συνέβαιναν. Τον περασμένο Νοέμβριο ο Προτασέβιτς είχε δημοσιεύσει στο λογαριασμό του στο Twitter, αντίγραφο της επίσημης λίστας της Λευκορωσίας με τρομοκράτες, στην οποία είχε περίοπτη θέση. Κατηγορούνταν ως υπεύθυνος για την οργάνωση μαζικών διαδηλώσεων, ενώ δούλευε στo Nexta, αλλά και για διατάραξη κοινωνικής τάξης και υποκίνηση κοινωνικού μίσους. Όλα αυτά είχαν πολλά χρόνια φυλάκισης, ως τιμωρία.

Ο ρεπόρτερ είχε υποχρεωθεί να εγκαταλείψει τη χώρα του -λόγω πιέσεων από τις αρχές ή θα έφευγε ή θα απειλούνταν η ζωή του- το 2019, όταν μετεγκαταστάθηκε στην Πολωνία. Είχε συλληφθεί το 2017, γιατί μετείχε σε διαμαρτυρία εναντίον του καθεστώτος και από τότε παρακολουθούνταν. Σύντομα τον ακολούθησαν οι γονείς του, καθώς παρακολουθούνταν από το καθεστώς και δεν αισθάνονταν ιδιαίτερα ασφαλείς. Εν συνεχεία, ο Προτασέβιτς μετακόμισε στο Βίλνιους της Λιθουανίας, όπου ζει και η ηγέτης της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας, Σβιατλάνα Τσιχανουσκάγια. Έκτοτε δουλεύει ως διευθυντής λευκορωσικής πολιτικής ιστοσελίδας που υπάρχει στο messaging app της Telegram και λέγεται ‘Belamova’. Διαθέτει 250.000 subscribers.

Πώς βρέθηκε ο Προτασέβιτς στην Αθήνα

Προφανώς και οι πράκτορες του Λουκασένκο ήταν πάντα στο κατόπι του Προτασέβιτς, ο οποίος ήλθε στην Αθήνα για να καλύψει την επίσκεψη της Τιχανόφσκαγια στο πλαίσιο της συμμετοχής της στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Πριν την επιστροφή του στο Βίλνιους, είχε ποστάρει το προϊόν του ρεπορτάζ του στις σελίδες του στα social media και έκανε πιο εύκολη τη δουλειά των πρακτόρων της Λευκορωσίας. Μετά τη σύλληψη του, φέρεται να είπε “με περιμένει η θανατική ποινή”.

Δημοσιογράφοι στο στόχαστρο

Τον περασμένο Φλεβάρη καταδικάστηκαν σε δύο χρόνια φυλάκισης δυο Λευκορωσίδες δημοσιογράφοι, οι οποίοι κρίθηκαν ένοχες των κατηγοριών που αντιμετωπίζει και ο Προτασέβιτς -είχαν και αυτές το ‘θράσος’ να καλύψουν τις διαδηλώσεις του 2020, κατά της κυβέρνησης. Συνολικά για αυτό το λόγο συνελήφθησαν περισσότεροι από 400 δημοσιογράφους, σε διάστημα έξι μηνών. Δέκα αντιμετωπίζουν ποινικές κατηγορίες και παραμένουν υπό κράτηση.

Οι Κατσιαρίνα Μπακβαλάβα και η Ντάρια Χουλτσόβα είχαν συλληφθεί το Νοέμβριο, με εφόδους της αστυνομίας στα σπίτια τους. Αμφότερες δήλωσαν ενώπιον του δικαστή πως θα συνεχίσουν να δουλεύουν κατά τρόπο που θα βοηθήσει τη Λευκορωσία να γίνει μια χώρα, δίχως πολιτικές καταστολές. Στο πλευρό τους έχουν όλους τους οργανισμούς δημοσιογράφων του κόσμου -και αυτές για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο Λουκασένκο που ζηλεύει τον εαυτό του

Η τελευταία φορά που ο πλανήτης είχε την ευκαιρία να γνωρίσει ή θυμηθεί ποιος είναι ο Αλεξάντερ Λουκασένκο, ήταν όταν η πανδημία άλλαξε τη ζωή μας. Γενικά. Όχι αυτή των κατοίκων της Λευκορωσίας, όπου ο επί 27 σερί χρόνια ηγέτης (ως νικητής έξι διαφορετικών εκλογικών διαδικασιών -που δεν ήταν ο θρίαμβος της νομιμότητας). Αυτός καταδίκαζε τη ψύχωση που ‘χει πάθει όλος ο κόσμος με τον Covid-19 που σύμφωνα με εκείνον “νικιέται με σάουνα, βότκα και την πίστη στο Θεό”. Επίσης “είναι καλύτερο να πεθαίνεις όρθιος, από το να ζεις πεσμένος στα γόνατα”.

Εκείνη την περίοδο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε ενημερώσει πως στη χώρα του (των 9.5 εκατομμυρίων κατοίκων) έχουν καταγραφεί 152 περιστατικά και μηδέν θάνατοι. Στη γειτονική Ρωσία υπήρχαν 1.836 κρούσματα. Ξεκάθαρα αυτές οι πληροφορίες ελέγχονται, δεδομένου και ότι ο τύπος αυτός είχε διατάξει την KGB (κυβερνητική υπηρεσία ασφαλείας) να ερευνά κάθε θάνατο που δηλώνεται ως συνέπεια του Covid-19. Δηλαδή, αν ήθελαν οι γιατροί ας έγραφαν κάτι σχετικό.

Στις 23/3 διευθυντής εφημερίδας (Yezhednevnik) έγραψε “ήλθε η ώρα να πανικοβληθούμε” στο πρωτοσέλιδο. Δυο μέρες μετά τον συνέλαβαν πράκτορες της KGB, ως κατηγορούμενο για δωροδοκία. Έγινε και έφοδος στα γραφεία του εντύπου.

Τη μέρα που είπε πως “η Λευκορωσία έχει επιβιώσει πολύ χειρότερων καταστάσεων από το μυθιστορηματικό ιό που έχει χτυπήσει τον κόσμο”, διέταξε τις εταιρίες της Λευκορωσίας που κατασκευάζουν ιατρικά μηχανήματα, να αυξήσουν την παραγωγή αυτών που αφορούν το αναπνευστικό.

Με πληροφορίες από news247.gr

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy