«Ως εδώ με αυτή την πλάνη, η Αριστερά έχει σαφείς προτάσεις»

ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ: Υπεύθυνοι για την παιδεία δεν είναι οι συντάκτες των αναλυτικών προγραμμάτων. Είναι οι εκπαιδευτικοί, που τους ασκείται δεινή κριτική και αισθάνονται υποτιμημένοι

Συνέντευξη στον Δημήτρη Στρατή

Η αποστολή της Αριστεράς είναι να είναι η ανυποχώρητη κριτική συνείδηση του καπιταλισμού. Δυστυχώς η κυβέρνηση στην Κύπρο διαφημίζει το οικονομικό σύστημα που γέννησε την οικονομική κρίση ως το καλύτερο δυνατό και ζει στην πλάνη πως η σωτηρία θα προέλθει από διευκόλυνση του αντικοινωνικού κέρδους των ελαχίστων, διαπιστώνει ο υποψήφιος βουλευτής του ΑΚΕΛ στη Λευκωσία, Δρ Ιωάννης Χριστοδούλου.

Ο Δρ Ιωάννης Χριστοδούλου, ως υποψήφιος για πρώτη φορά με το ΑΚΕΛ, δηλώνει πως η τιμή και η ευθύνη είναι πολλαπλάσιες, και ακόμα πιο σημαντικός ο αγώνας για τα άμεσα και τα αυριανά προβλήματα της κοινωνίας. Καλεί τους νέους, όχι απλά να μην απαξιώνουν την κοινωνία, αλλά να ασκούν ανυποχώρητη πίεση, για να γίνονται αποτελεσματικότεροι όσοι ονειρεύονται μια ποιοτικά ανώτερη κοινωνία.

Κατέρχεσαι ως υποψήφιος για πρώτη φορά με το ΑΚΕΛ. Τι σε ώθησε να θέσεις υποψηφιότητα;



Μου δίνετε την ευκαιρία να σας μιλήσω για την ανάδειξη των υποψηφίων του ΑΚΕΛ. Στη λίστα δεν με ώθησε μια αυτάρεσκη φιλοδοξία. Στο ΑΚΕΛ εργαζόμαστε διαρκώς, είτε επίκεινται εκλογές είτε όχι, με την ίδια ένταση, ένταξη και τον ίδιο σκοπό. Οταν κάποιοι από εμάς βρεθούμε στην πρώτη γραμμή, ως υποψήφιοι βουλευτές ή για άλλα αξιώματα, σημαίνει ότι η κομματική βάση έκρινε ότι οφείλουμε να εκπροσωπήσουμε το κόμμα στην καρδιά του κοινωνικού στίβου. Οσοι εκλεγούν θα βρεθούν στη φωτιά της πολιτικής μάχης.

Οι άλλοι θα συνεχίσουν τον πολιτικό αγώνα όπως πριν. Την τιμή που αγωνιζόμαστε από τις τάξεις της Αριστεράς, την αισθανόμαστε ούτως ή άλλως. Οταν επιλεγούμε ως υποψήφιοι, η τιμή και η ευθύνη είναι πολλαπλάσιες. Διακρινόμαστε και προσωπικά, οπωσδήποτε, για την ειλικρίνεια με την οποία επιδιώξαμε τους κοινούς στόχους. Προσωπικές μου αρετές, θεωρώ, είναι η ευαισθησία για τα κοινωνικά προβλήματα, ο έμμονος προβληματισμός για τις λύσεις τους και η ανυποχώρητη απόφαση να μην αποστώ από το καθήκον να αναγνωρίζω και να προωθώ για το δίκαιο.

Ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, πώς σχολιάζετε τις αλλαγές που επιχειρούνται στην παιδεία; Τι θα πρέπει να αλλάξει για να παρέχουμε στους νέους καλύτερη μόρφωση;



Ως λέκτορας Φιλοσοφίας έχω διδάξει, από το 2002, χιλιάδες φοιτητές. Ξέρω πώς έρχονται τα παιδιά στο Πανεπιστήμιο και πώς εξελίσσονται. Πολλοί έρχονται, στο πρώτο έτος, πρόθυμοι να μάθουν. Διαπιστώνουν ότι η γνώση είναι μια ατέρμονη περιπέτεια. Αλλοι θέλουν να τη ζήσουν κι άλλοι αποθαρρύνονται. Και για τα δύο είμαστε συνυπεύθυνοι οι δάσκαλοι, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Από μια άποψη, η πρώτη και τελευταία λέξη της παιδευτικής διαδικασίας είναι η προσπάθεια που καταβάλλουν οι εκπαιδευτικοί.

Τα αναλυτικά προγράμματα άλλαξαν πρόσφατα με πολιτικές σκοπιμότητες. Υπεύθυνοι για την παιδεία, όμως, δεν είναι οι συντάκτες τους. Είναι οι εκπαιδευτικοί, που τους ασκείται δεινή κριτική και αισθάνονται υποτιμημένοι. Η συνακόλουθη και ενδεχόμενη απροθυμία τους να αριστεύσουν στην εκπαίδευση των μαθητών και των φοιτητών, θα έχει άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στην παιδεία. Η πρόσφατη μεταρρύθμιση, όπως εξελίσσεται, στοχεύει στη βίαιη (ανα)προσαρμογή της συνείδησης σύσσωμου του εκπαιδευτικού κόσμου, εκπαιδευτικών και μαθητών.

Η κυβέρνηση δεν υπολογίζει το άγχος που προκαλεί και τις σωρευτικές του παρενέργειες. Οι αναχρονισμοί εγκυμονούν δεινά για τη δημόσια παιδεία. Περάσαμε από τέτοια στάδια και ήλπιζα ότι τα αφήσαμε πίσω. Η παιδεία, σήμερα, πρέπει να αντιμετωπίζει τα σύγχρονα προβλήματα, να προετοιμάζει τους νέους για ένα αύριο πιο δύσκολο. Οταν εκπαιδευτικοί και μαθητές έχουν εμπιστοσύνη στην παιδεία του τόπου τους, η πατρίδα τους γίνεται αυτονόητη αναφορά τους, την εμπιστεύονται και την αγαπούν.

Πώς βλέπετε εσείς την κατάσταση στην οικονομία; Είναι τα πράγματα όπως παρουσιάζονται από την κυβέρνηση;



Η αποστολή της Αριστεράς, στο σύγχρονο δυτικό κόσμο, είναι η εξής: είμαστε η ανυποχώρητη κριτική συνείδηση του καπιταλισμού. Η κρίση που βιώνουμε, η καταλυτική για χιλιάδες στην Κύπρο και πολλά εκατομμύρια σε Ευρώπη και Αμερική, είναι απότοκο της νεοφιλελεύθερης, της ασύδοτης οικονομικής δραστηριότητας μιας δράκας άπληστων ιδιωτών. Μπορούμε να μην το αναγνωρίσουμε αυτό; Να το κρύψουμε; Η κυβέρνηση στην Κύπρο, όπως κάθε δεξιά ή δεξιόστροφη κυβέρνηση, συστηματικά και σκόπιμα παραπλανά τους πολίτες.

Το οικονομικό σύστημα που γέννησε την κρίση διαφημίζεται ως το καλύτερο δυνατό. Υποστηρίζουν ότι η σωτηρία θα προέλθει από την ενίσχυσή του, από τη διευκόλυνση, δηλαδή, του αντικοινωνικού κέρδους των ελαχίστων, αριθμητικά και ηθικά. Ως εδώ, λοιπόν, με αυτή την πλάνη, με αυτή την καλοστημένη αλλά κακόγουστη απάτη, με αυτό το πικρό αστείο. Ωριμάσαμε πολύ μέσα σε αυτό το οικονομικο-πολιτικό σύστημα για να μην καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει: όσο μικρότερη η αξία του ανθρώπου, τόσο μεγαλύτερο το κέρδος για τους άπληστους διαχειριστές του συστήματος. Η Αριστερά δεν εξαπατάται!

Κυβερνητικά, φυσικά, καλούμαστε να διαχειριστούμε το ίδιο σύστημα. Το ξέρουμε! Η σοσιαλιστική κοινωνία, στην οποία προσβλέπουμε, μοιάζει ανέφικτη προοπτική, ακόμα και για ανθρώπους ευμενείς απέναντι στην Αριστερά. Δεν θα κρατήσει για πολύ αυτή η απροθυμία για το όνειρο. Οι συνέπειες των καπιταλιστικών κρίσεων γίνονται πιο δραματικές για όλο και περισσότερους. Είναι θέμα χρόνου να συνειδητοποιήσουμε ότι αν δεν αλλάξουμε τα πράγματα, γενιές ανθρώπων θα χάνονται στο κυνήγι μιας τύχης που την έχουν, σε καθεστώς καπιταλισμού, μόνο λίγοι. Μέχρι, όμως, να γίνει κοινή συνείδηση αυτό, η Αριστερά έχει σαφείς προτάσεις. Πρέπει να ενισχυθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί για την αθέμιτη κερδοσκοπία κάθε είδους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι τράπεζες.

Οφείλουμε να εξυγιάνουμε τη δημόσια υπηρεσία, να επιβραβευθεί η ευσυνειδησία των δημοσίων υπαλλήλων και να παταχθεί ο παρασιτισμός, η ευνοιοκρατία και η αναξιοκρατία. Πρέπει να αναδείξουμε, επίσης, την αξία της αλληλεγγύης στην κοινωνική ζωή, για να αισθανθούν αξιοπρεπείς οι τίμιοι πολίτες, που πασχίζουν να επιβιώσουν. Το κράτος οφείλει, τέλος, να αφυπνίσει την παραγωγική του δραστηριότητα, να γίνει παράγοντας ανάπτυξης και ευημερίας.


Πώς σχολιάζετε τα πράγματα στο Κυπριακό; Μπορούν οι αλλαγές στην «κυβέρνηση» των κατεχομένων να επηρεάσουν τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις;



Αυτό που διαπιστώνουμε τώρα πια είναι ότι πολύς χρόνος καταναλώθηκε χωρίς ουσιαστικά πρακτικό αποτέλεσμα, αλλά και χωρίς να τεθούν στιβαρές βάσεις προόδου στα κρίσιμα ζητήματα: το εδαφικό, το περιουσιακό και την ασφάλεια. Οι κύριοι Αναστασιάδης και Ακιντζί εξυπηρετούν άθελά τους, θέλω να πιστεύω, την πάγια επιδίωξη της Τουρκίας να εμπεδώνονται αρνητικά τετελεσμένα για την πλευρά μας και θετικά για την προώθηση ενός τουρκογενούς κρατιδίου στη Βόρεια Κύπρο.

Ενδεικτική είναι η προτροπή του Ερντογάν στην Ισλαμική Συνδιάσκεψη να αναγνωριστεί στα κατεχόμενα κρατική υπόσταση. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, ότι ανεστάλησαν οι σχεδιασμοί μας για το φυσικό αέριο, ότι κατέστη εφικτή η ολοκλήρωση του αγωγού για τη μεταφορά νερού στα κατεχόμενα από την Τουρκία. Σε ό,τι αφορά την καινούργια «κυβέρνηση», δεν είναι πρώτη φορά που μεθοδεύεται ανατροπή στην άλλη πλευρά, σε κρίσιμο χρόνο, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι σχεδιασμοί της Τουρκίας.

Εργαστήκατε ανάμεσα στους νέους. Πώς θα τους καλούσατε να δουν την επικείμενη εκλογική διαδικασία;



Σε ό,τι αφορά τους νέους, οφείλουμε να σκεφτούμε το εξής: μεγάλωσαν σε μια εύκολη εποχή. Αποφεύγαμε να τους μιλάμε για τις δυσκολίες και για την ανάγκη της πολιτικής ένταξης. Τώρα, λοιπόν, που η συγκυρία είναι δυσμενής και για τους ίδιους, δυσκολεύονται να αντιληφθούν την κρισιμότητα της συμμετοχής τους στην πολιτική. Πολλοί δηλώνουν ότι θα απόσχουν από τις εκλογές. Πέφτουν θύματα της διαλυτικής αδράνειας αλλά και συντονισμένων προσπαθειών αποθάρρυνσής τους από εκείνους που έχουν συμφέρον να μην αντιδρούν οι νέοι στην άλωση της κοινής ζωής.

Αν, όμως, οι νέοι απαξιώνουν την κοινωνία στην οποία ζουν, τότε αυτή θα παραμείνει επικίνδυνη για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Οι περισσότεροι, στη διάρκεια της ζωής μας, αργά ή γρήγορα καλούμαστε να αντιδράσουμε στα κακώς κείμενα, να διεκδικήσουμε περισσότερη δικαιοσύνη, δικαιώματα, καλύτερους θεσμούς, ένα φιλικό για τους πολίτες του κράτος. Αυτά δεν θα επιτευχθούν χωρίς τους αγώνες των νέων. Τους προτρέπω να μας ασκούν ανυποχώρητη πίεση, για να γινόμαστε οι επαναστάτες αποτελεσματικότεροι και οι συντηρητικοί λιγότερο θρασείς στις μεθοδεύσεις τους να μην αλλάξουν τα πράγματα. Δεν είναι υπερβολικές απαιτήσεις αυτές.

Είναι όσα θα χρειαστεί να κάνουν κάποια στιγμή. Καλώ τους νέους να επιλέξουν την πολιτική δύναμη της αντίστασης, το ΑΚΕΛ, με την ενενηντάχρονη παράδοση στους κοινωνικούς αγώνες. Οι σειρήνες, το ξέρω, είναι ηχηρές, εύηχες και επίμονες. Τα ωραία λόγια περί «αδιαμφισβήτητης» προόδου, η κινδυνολογία για την ενίσχυση της Αριστεράς, δεν πρέπει να παρασύρουν τους νέους. Πρέπει να δουν καθαρά ότι οι γονείς τους βιώνουν δραματικά την αδυναμία να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, ότι οι ίδιοι θα αντιμετωπίσουν την ίδια δυσχέρεια σύντομα.