Όταν η ευχή «Να σας ζήσει» αποκτά νόημα…

• Στο 18,3% η προωρότητα στην Κύπρο

Να σας ζήσει, να τον/την χαίρεστε! Από τις πιο συνηθισμένες ευχές που μοιράζονται από καρδιάς όταν μια νέα ζωή έρχεται στον κόσμο. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα αυτές των πρόωρων νεογνών, αυτή η ευχή αποκτά το πραγματικό της νόημα: Να ζήσει! Διότι σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έχουν σημασία ούτε τα πολύχρωμα λουλούδια, ούτε τα ροζ και τα γαλάζια μπαλόνια, ούτε οι περίτεχνα φτιαγμένες τσάντες με τα δώρα. Να ζήσει! Αυτό μόνο έχει σημασία. Να ζήσει, να είναι καλά. Να είναι υγιή. Παιδιά-θαύματα γεννιούνται καθημερινά… Aπό τοσοδούλικα πλασματάκια, τα περισσότερα, γίνονται παιδιά γερά και δυνατά. Παιδιά χαρούμενα και ευτυχισμένα πλάι σε γονείς που έζησαν πολύ δύσκολες καταστάσεις. Μα, μέσα απ’ αυτές, πήραν τα πιο δυνατά μηνύματα της ζωής…

«Η γέννηση ενός παιδιού αποτελεί ένα χαρμόσυνο γεγονός γεμάτο συγκίνηση, χαρά κι ευτυχία. Συνοδεύεται από χαμόγελα, περηφάνια για τους γονείς, κεράσματα, μπαλόνια κι ευχές… Τι γίνεται όμως όταν η στιγμή αυτή, της γέννησης, έρχεται πολύ πιο γρήγορα από ό,τι θα έπρεπε; Τι γίνεται όταν μια εγκυμοσύνη τερματίζεται βίαια και ένα βρέφος εγκαταλείπει για πάντα αυτή την ασφαλή γωνιά στο σώμα της μανούλας του; Τότε αυτή η νέα ζωή έχει καταφθάσει στον κόσμο αυτό πρόωρα.

Τότε το καλωσόρισμα αυτής της νέας ζωής δεν αποτελεί ένα χαρμόσυνο γεγονός με όλα τα πιο πάνω. Το σκηνικό αλλάζει… Ο ερχομός αυτής της ζωής συνοδεύεται από αγωνία, ανησυχία και δάκρυα πόνου. Συνοδεύεται από απογοήτευση, απόγνωση και δεκάδες ερωτήματα».

Λόγια μέσα από την καρδιά μιας μάνας, της Κλαίρης Χατζηγεωργίου, που γέννησε πρόωρα. Μιας μάνας που έζησε αυτό που ονομάζουμε «προωρότητα», αυτό που όλοι ακούσαμε, ενδεχομένως όμως να μην είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε επακριβώς τι σημαίνει. Για την οικογένεια, για το μικρό-θαύμα, το παιδί. Γι’ αυτό το πλασματάκι που από την ώρα της γέννησής του κλήθηκε να δώσει μια μεγάλη μάχη για τη ζωή του. Είναι τότε, όπως λέει, που «η τόσο κοινότυπη και μηχανική ευχή “Να σας ζήσει”, αποκτά το ουσιαστικό της νόημα. Στην πραγματικότητα αυτό είναι  το μόνο που εύχονται όλοι αυτοί που περίμεναν ότι τα πράγματα θα εξελίσσονταν αλλιώς…». Η προωρότητα, προσθέτει, «δεν είναι ασθένεια. Αποτελεί όμως τη δυσάρεστη κατάληξη μιας εγκυμοσύνης, αφού το μωρό που γεννήθηκε πρόωρα διατρέχει τον κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων υγείας. Κάπως έτσι, μια αποκόλληση πλακούντα, για την οποία υπήρχαν ενδείξεις αρκετά νωρίς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μας οδήγησε ξημερώματα 2 Ιανουαρίου του 2014 στο Μακάρειο Νοσοκομείο Λευκωσίας, όπου πρόωρα υποδεχθήκαμε το γιο μας, το τρίτο μας παιδάκι. Μια κύηση που τερματίστηκε την 29^η εβδομάδα και είχε ως επακόλουθο τη γέννηση του γιου μας, ένα τόσο δα πλασματάκι που ζύγιζε μόλις 1.128 γραμμάρια»

Μετά το άγνωστο…

Και μετά; «Μετά ο φόβος κι η αγωνία. Μετά το άγνωστο… Η ανάγκη για αποδοχή αυτού που σου συμβαίνει. Η αναμονή. Οι ενοχές», αναφέρει. Ο Χάρης διασωληνώθηκε αμέσως με τη γέννησή του και μπήκε στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Νεογνών (ΜΕΝΝ). Πέρασαν τρία συνολικά 24ωρα να μπορέσει αυτή η μάνα να δει το μωρό της, να περάσει  για πρώτη φορά την πόρτα της Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών. Κάτι που διήρκεσε 130 μέρες. Τόσο χρειάστηκε ο Χάρης  να νοσηλευτεί στην Εντατική…

«Θερμοκοιτίδες, γιατροί, νοσοκόμοι, παράξενοι θόρυβοι, δεκάδες άγνωστες λέξεις και μέσα εκεί τα μικροσκοπικά εκείνα πλασματάκια, οι ψυχούλες αυτές που κυριολεκτικά παλεύουν για τη ζωή, τα μωρά-θαύματα».

Και μετά, λέει, «οι οδηγίες και το ωράριο επισκέψεων. Ναι, ωράριο επισκέψεων. Όχι για τους ξένους, για τους γονείς, γιατί η είσοδος επιτρέπεται μόνο στους γονείς! Δύο φορές τη μέρα, 12 με 1 και 5 με 6 το απόγευμα». «Πώς είναι δυνατόν να φέρνεις στον κόσμο ένα παιδί, να στερείσαι όλη αυτή την τεράστια χαρά που φέρνει ο ερχομός του και μαζί να πρέπει να στερηθείς και το ίδιό σου το μωρό; Ποια λόγια μπορούν να περιγράψουν τα συναισθήματα μιας μάνας που ενώ έχει γεννήσει γυρνάει στο σπίτι με άδεια χέρια;» διερωτάται.

Όλα ανατρέπονται, όλα είναι κρίσιμα…

«Κάθε μέρα ήταν διαφορετική, μοναδική και έπρεπε να την αντιμετωπίσεις  με θάρρος και να διαχειρίζεσαι και τα καλά και τα κακά νέα. Έτσι είναι στις Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας. Όλα ανατρέπονται, όλα είναι κρίσιμα», σημειώνει. Δεν μπορεί όμως να μην αναφερθεί στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και στις προσπάθειές του. Δεν μπορεί να μην πει για την εμπιστοσύνη που εμπνέει στους γονείς, για την επιστημονικότητά του, για το γεγονός ότι πάνω απ’ όλα είναι άνθρωποι.

«Αν μη τι άλλο, νιώθαμε ότι φεύγοντας το μωρό μας ήταν σε καλά χέρια. Το ίδιο σύντομα συνειδητοποιήσαμε ότι όλοι αυτοί οι περιορισμοί ήταν αναγκαίοι τόσο λόγω έλλειψης χώρου και υποδομών όσο και λόγω του μειωμένου αριθμού γιατρών και νοσηλευτών. Η εκτέλεση των καθηκόντων αυτών των ανθρώπων απαιτεί γερά νεύρα και εγρήγορση όλο το 24ωρο και περιλαμβάνει τόσο φροντίδα των βρεφών που νοσηλεύονται όσο και τη στήριξη των γονιών», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ο καιρός πέρασε και 4,5 μήνες μετά τη γέννηση του γιου τους η κ. Χατζηγεωργίου κράτησε στα χέρια το παιδάκι της. Η αγωνία, όμως, είχε και συνέχεια… «Η περιπέτεια ενός πρόωρου μωρού δεν τερματίζεται με το εξιτήριο από τη ΜΕΝΝ. Ακολουθούν διάφορες εξετάσεις και η αγωνία συνεχίζεται μέχρι να τα καταφέρει και να περάσει επιτυχώς όλα τα στάδιά ανάπτυξης», λέει. Ο Χάρης είναι σήμερα 3,5 χρονών και είναι καλά. Είναι ένα μωρό-θαύμα. «Το δικό μας μωρό-θαύμα. Και από αυτό τον μαχητή η οικογένεια έμαθε πολλά. Έμαθε να είναι ευγνώμων, να εκτιμά τη ζωή. Έμαθε να απολαμβάνει τις μικρές στιγμές της καθημερινότητας. Κάθε μέρα που περνάει και τον βλέπω να μεγαλώνει ένα μεγάλο ”ευχαριστώ” με πλημμυρίζει».

Η προωρότητα στην Κύπρο

Περίπου 10.000 παιδιά γεννιούνται πρόωρα ,με τον μέσο όρο προωρότητας στην Κύπρο να αγγίζει το 18,3%. Ο μέσος όρος προωρότητας σε ανεπτυγμένες χώρες ανέρχεται στο 8,6%, ενώ 3,7% των πρόωρων γεννιούνται πριν την 32η βδομάδα κύησης. 13.6% των πρόωρων γεννιούνται μεταξύ 32-36 εβδομάδων κύησης.

Τα πιο πάνω δεδομένα παρουσίασε πρόσφατα σε εκδήλωση η πρόεδρος του Δ.Σ. του Συνδέσμου «Μωρά Θαυματα», Στέλλα Κυριακίδου. Κατά την εκδήλωση έγινε παρουσίαση των αρχιτεκτονικών σχεδίων της νέας μονάδας, ένα όραμα του Συνδέσμου στο οποίο προσπαθεί να δώσει σάρκα και οστά.

Σύμφωνα τους ειδικούς, ως πρόωρα χαρακτηρίζονται τα μωρά που γεννιούνται πριν τις 37 εβδομάδες, ενώ, όπως αναφέρουν, τα μωρά που γεννιούνται μεταξύ 34 με 37 εβδομάδων κύησης χαρακτηρίζονται όψιμα πρόωρα και ενδέχεται να παρουσιάζουν κι αυτά αρκετά προβλήματα υγείας.

Ανάμεσα στις γνωστές αιτίες που οδηγούν στην προωρότητα είναι οι πολυδύναμες κυήσεις. Οι ενδομήτριες λοιμώξεις επίσης θεωρούνται ως μια αιτία που ενδέχεται να προκαλέσει πρόωρο τοκετό, ενώ μια άλλη αιτία είναι τα  γενετικά αίτια τα οποία «κουβαλούν» ορισμένες γυναίκες. Στον κατάλογο με τους παράγοντες που ενδέχεται να προκαλέσουν πρόωρο τοκετό  περιλαμβάνεται επίσης η ηλικία της εγκύου (σήμερα αυξήθηκε η ηλικία της πρώτης εγκυμοσύνης), η κακή διατροφή, το κάπνισμα, το στρες κ.ά..

Ένα όραμα με αγάπη…

Όραμα του Συνδέσμου «Μωρά Θαύματα» είναι η ανέγερση νέας Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών και Πρόωρων σε χώρο του Νοσοκομείου Αρχ. Μακάριος στη Λευκωσία. Ο Σύνδεσμος είναι μια μη κυβερνητική οργάνωση, μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας για τη φροντίδα των Νεογνών. Ιδρύθηκε στις αρχές του 2015 από μια μικρή ομάδα πρωτοβουλίας που αποτελείτο από γονείς, παππούδες, γιαγιάδες και συγγενείς πρόωρων μωρών και νεογνών. Διατηρεί επιστημονική ομάδα αποτελούμενη από τους μόνιμους γιατρούς που εργάζονται στη ΜΕΝΝ του Μακάρειου Νοσοκομείου και την εκάστοτε υπεύθυνη Ανώτερη Νοσηλευτική Λειτουργό της Μονάδας. Η πρόταση του Συνδέσμου για τη νέα μονάδα, σύμφωνα με την κ. Κυριακίδου, διαμορφώθηκε μέσα από ανταλλαγή απόψεων με ειδικούς νεογνολόγους νοσηλευτές και γονείς και υιοθετήθηκε από το Υπουργείο Υγείας. Η αρχιτεκτονική μελέτη έχει ετοιμαστεί από το αρχιτεκτονικό γραφείο Άθως Δίκαιος και Συνεργάτες, ενώ η μελέτη αφορά την επέκταση στο ίδιο επίπεδο ύψους με την υφιστάμενη Μονάδα πάνω από το χώρο στάθμευσης που βρίσκεται βόρεια της Μονάδας χωρίς να επηρεάζει το χώρο στάθμευσης. Το όλο κόστος του έργου υπολογίζεται στο 1,2 εκατομμύριο, ποσό το οποίο θα εξευρεθεί με χορηγίες από εθελοντές. Για το σκοπό αυτό υπάρχει ήδη χορηγία από τον ΟΠΑΠ Κύπρου, ύψους 220 χιλιάδων ευρώ, ενώ σε μια προσπάθεια να υπάρξουν όσο δυνατό περισσότερες χορηγίες, συμφωνήθηκε από τον Σύνδεσμο για κάθε χορηγία 110 χιλιάδων να δίνεται το όνομα του δωρητή στην είσοδο μιας αίθουσας νεογνών της νέας μονάδας. Παράλληλα θα δίνεται η ευκαιρία σε δωρητές να συνεισφέρουν από κοινού το ποσό αυτό και έτσι θα δίνονται στην αίθουσα, στην οποία θα συνεισφέρουν το ποσό, τα ονόματά τους. Ακόμα, έχει αποφασιστεί για κάθε χορηγία, η οποία θα ξεπερνά τις 10.000 ευρώ, να αναγράφεται το όνομα του δωρητή σε ειδικό πίνακα στο χώρο αναμονής της νέας μονάδας.

Μαρίνα Κουμάστα