Ουκρανία: από τις εκβιαστικές παρωπίδες του Αβέρωφ στους αχυράνθρωπους της (νέο)φιλελεύθερης διανόησης

Του Αλμπέρτο Φλωρεντίν

Λακωνικός ο Αβέρωφ Νεοφύτου:

καταδικάζουμε με απόλυτο τρόπο τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Δεν μπορούν να υπάρξουν και δεν υπάρχουν εκ μέρους μας εκπτώσεις σε θέματα αρχών. Αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ουκρανία είναι αυτό που βιώσαμε ως κυπριακός ελληνισμός το 1974. Πανομοιότυπη κατάσταση, γι’ αυτό δεν έχει καταδίκη μεν αλλά δε… Όταν υπάρχει παραβίαση του διεθνούς δικαίου, επέμβαση στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα οποιασδήποτε χώρας, δεν χωρούν υποσημειώσεις και αστερίσκοι” (δήλωση 5 Μάρτη 2022)

Ο Νεοφύτου αναφερόταν στο ΑΚΕΛ και στον ευρωβουλευτή του Γ. Γεωργίου που έκανε αποχή σε ψήφισμα του ευρωκοινοβουλίου κατά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Και όμως, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ είχε δηλώσει ότιαπερίφραστα καταδικάζω την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, … καθώς και την αναγνώριση ανεξαρτησίας των περιοχών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ“. Και εξήγησε πως έκανε αποχή επειδή το ψήφισμα “προάγει την περαιτέρω στρατιωτική ενίσχυση της ΕΕ, την αύξηση των αμυντικών δαπανών, τη χρησιμοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας, την ενίσχυση του ευρωπαϊκού πυλώνα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ“.

Αυτά δεν ήταν ούτε “μεν αλλά δε” ούτε “υποσημειώσεις και αστερίσκοι” στην καταδίκη της ρωσικής εισβολής. Ήταν διαπιστώσεις ”απόλυτα” σχετικές με το ψήφισμα του ευρωκοινοβουλίου. Διαπιστώσεις οι οποίες, αν και αναδεικνύουν ευθύνες της ευρωπαϊκής ελίτ, δεν μειώνουν με κανένα τρόπο τις ευθύνες της Ρωσικής Ομοσπονδίας, όπως προσπαθούν να μας υποβάλλουν ο Αβέρωφ και σύσσωμη η δεξιά πολιτική ελίτ.

Ο Αβέρωφ απαιτεί να φορέσουμε διανοητικές παρωπίδες ώστε να βλέπουμε μόνο εκείνο το μέρος της πραγματικότητας που βολεύει την ελίτ – μια αγαπημένη τακτική του ΔΗΣΥ, ο οποίος προσπαθεί για δεκαετίες να διαχωρίσει την Τουρκική εισβολή από το χουντικό πραξικόπημα και τους ακροδεξιούς ελληνοκύπριους. Είναι κάτι που τα δεξιά ΜΜΕ το κάνουν πράξη κατακλύζοντας μας με εικόνες της τραγωδίας που βιώνει ο Ουκρανικός λαός, ενώ αυτολογοκρίνονται για εξίσου μεγάλες ή και μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις που ο πληθυσμός άλλων περιοχών του πλανήτη, όπως η Υεμένη και η Γάζα, βίωσαν και βιώνουν.

Είναι ίσως υπερβολικό να επιστήσουμε την προσοχή του υποψήφιου προέδρου στη ρήση του Χέγκελη αλήθεια είναι το σύνολο“, μπορούμε όμως να του υπενθυμίσουμε την διατύπωση του όρκου των μαρτύρων στα δικαστήρια: “ορκίζομαι να πω όλη την αλήθεια“. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου και η δεξιά πολιτική ελίτ επιδιώκουν, με χοντροκομμένο bullying, να μας εκφοβίσουν και να μας εξαναγκάσουν να καταπιούμε αμάσητες τις ολιγόλεξες, δίκην εμπορικής διαφήμισης, σοφιστείες τους.

Μερικά δεξιά ΜΜΕ ωστόσο επιδίδονται σε εκτενείς και σοβαροφανείς δήθεν “ανεξάρτητες” αναλύσεις, που δεν περιορίζονται σε σοφιστείες, αλλά καταφεύγουν σε ανόθευτα ψέματα.

Η εφημερίδα Πολίτης δεσπόζει σε αυτό το είδος. Ένας παλιός τεχνίτης τέτοιων κειμένων είναι ο συντάκτης της στήλης “Κατά Βαρβάρων”, ο Κώστας Κωνσταντίνου. Δέστε για παράδειγμα τη στήλη του της 1 Μάρτη με τον σαρκαστικό (θα ήθελε…) τίτλο “ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΚΑΤΩ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΔΙΕΛΥΣΑΝ ΤΟ ΝΑΤΟ;”.

Έχουν γραφτεί πολλά σχετικά με το ερώτημα από σοβαρούς αναλυτές, που προχωρούν πέρα από την απορία γιατί δεν διέλυσαν το ΝΑΤΟ μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, στην πιο σημαντική απορία, γιατί το επέκτειναν; Δεν θα ασχοληθώ όμως εδώ άλλο με τον επίδοξο σαρκασμό του τίτλου και τα παιδιάστικα επιχειρήματα με τα οποία τον “στηρίζει”: έχουν γραφτεί πολλά σχετικά, ακόμα και από σοβαρούς δυτικούς σχολιαστές.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τη στήλη δεν είναι οι σοφιστείες της για το ΝΑΤΟ, αλλά αυτά που παρουσιάζει ως πεποιθήσεις του Noam Chomsky, ενός από τους σημαντικότερους και παγκόσμια αναγνωρισμένους Αμερικανούς διανοούμενους. Εδώ αναδύονται όχι απλά σοφιστείες και προσπάθειες αποπροσανατολισμού, αλλά καραμπινάτα ψέματα.

Η στήλη στηρίζει την επιχειρηματολογία της στο ότι ο Chomsky

… υπέβαλλε το φιλοσοφικό και επίκαιρο στα μυαλά και τα στόματα πολλών ερώτημα, γιατί δεν διαλύθηκε το ΝΑΤΟ μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Για να καταλήξει, στην πάγια θέση, δική του και της σκληροπυρηνικής Αριστεράς, ότι όλα αυτά που συμβαίνουν τώρα, είναι απότοκο του επεκτατισμού του ΝΑΤΟ. Από τα όσα δεν λέει αυτή η θέση φυσικά, ξεχωρίζει το αντεπιχείρημα γιατί ο Πούτιν δεν ακολουθεί μια πιο εποικοδομητική τακτική και δεν συνεργάζεται με τη Δύση … το αντεπιχείρημα απουσιάζει διότι απλούστατα ο Τσόμσκι και αυτό το κομμάτι της Αριστεράς έχουν μάθει να βλέπουν ιμπεριαλιστές και επεκτατισμό μόνο με το δεξί τους μάτι. Ποτέ με το αριστερό το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση άρνησης. (τονισμένα δικά μου)

Η στήλη δηλαδή βάζει στο επίκεντρο της επιχειρηματολογίας της ότι ο Τσόμσκι παρέα με την “σκληροπυρηνική αριστερά” θεωρούν ιμπεριαλιστές μόνο την Δύση. Αυτή είναι μια κλασική περίπτωση δημιουργίας “αχυράνθρωπου”, ενός δηλαδή λογικού σφάλματος, μιας “μορφής επιχειρήματος και μιας άτυπης πλάνης όπου δημιουργείται η εντύπωση ότι αντικρούεται ένα επιχείρημα, ενώ το πραγματικό αντικείμενο του επιχειρήματος ούτε αντιμετωπίστηκε ούτε διαψεύστηκε, αλλά αντικαταστάθηκε από ένα ψευδές.” (Wikipedia)

Στην περίπτωση αυτού του άρθρου, μιλάμε για το πιο άτεχνο είδους “αχυράνθρωπου”, κατασκευασμένου όχι από κουτοπονηριές ή πολύπλοκες σοφιστείες, αλλά από ένα ξεδιάντροπο ψέμα. Διότι ο Chomsky, όπως και η πλειοψηφία της “σκληροπυρηνικής αριστεράς” που δεν έχει τον παραμικρό λόγο να συμπαθεί τον Πούτιν με τους παπάδες και τους ολιγάρχες του, θεωρούν ιμπεριαλιστική την Ρωσική Ομοσπονδία.

Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι ο Κωνσταντίνου διάλεξε να “ξεχαρβαλώσει” τον Chomsky, που από παλιά θεωρούσε ιμπεριαλιστική ακόμα και την ΕΣΣΔ! Το “αριστερό μάτι” του Chomsky όχι μόνο δεν είναι “σε κατάσταση άρνησης” αλλά είναι, ίσως και υπερβολικά, νοιώθουν αρκετοί της “σκληροπυρηνικής αριστεράς”, ενεργό και δραστήριο!

Έτσι στο βιβλίο του Noam Chomsky “On Power and Ideology: The Managua Lectures“, που εκδόθηκε πριν την διάλυση της ΕΣΣΔ, το 1987, και στο οποίο καταγράφονται σειρά διαλέξεων που έκανε στη Νικαράγουα την οποία τότε κυβερνούσαν οι αριστεροί Σαντινίστας, διαβάζουμε ότι ένας ακροατής παραπονιέται:

Αισθανόμαστε πως μέσα από αυτά που λέτε και γράφετε είστε φίλος μας, αλλά ταυτόχρονα μιλάτε για τον βορειοαμερικανικό ιμπεριαλισμό και τον ρωσικό ιμπεριαλισμό με την ίδια ανάσα. Σας ρωτώ πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα ίδια επιχειρήματα με αντιδραστικούς όπως ο Οκτάβιο Παζ, ο Βάργκας Λάσα, κλπ;[δεξιοί λατινοαμερικάνοι διανοούμενοι].

Να η απάντηση του Chomsky:

Έχω κατηγορηθεί για τα πάντα και αυτό επομένως περιλαμβάνει το ότι είμαι αντιδραστικός. Από την προσωπική μου εμπειρία υπάρχουν δύο χώρες όπου τα πολιτικά μου κείμενα δεν μπορούν ουσιαστικά να κυκλοφορήσουν. Η μια είναι στις εκδόσεις του κατεστημένου των ΗΠΑ με πολύ σπάνιες εξαιρέσεις. Η άλλη είναι η ΕΣΣΔ… υπάρχουν δύο υπερδυνάμεις, η πρώτη μία τεράστια δύναμη που συμβαίνει να έχει την μπότα της στο λαιμό σας, [και] μια άλλη, μικρότερη δύναμη, που συμβαίνει να έχει την μπότα της στο λαιμό άλλων λαών. Στην πραγματικότητα, αυτές οι δύο υπερδυνάμεις διατηρούν μια μορφή σιωπηρής συνεργασίας για τον έλεγχο από πλευράς τους του μεγαλύτερου μέρους του πλανήτη.

Η «δική μας» άρχουσα τάξη

Είναι αλήθεια ωστόσο πως ο Chomsky ασχολείται περισσότερο με τα ιμπεριαλιστικά εγκλήματα των ΗΠΑ παρά της ΕΣΣΔ ή της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Η εξήγηση που έδωσε στην απάντηση του ο Chomsky έχει ενδιαφέρον:

Η δική μου ανησυχία και ενασχόληση είναι πρωτίστως ο τρόμος και η βία που διαπράττεται από το δικό μου το κράτος, για δύο λόγους. Πρώτον, επειδή συμβαίνει να είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας της διεθνούς βίας. Αλλά και για έναν πολύ πιο σημαντικό λόγο από αυτόν, πως δηλαδή γι’ αυτό μπορώ να κάνω κάτι. Οπότε, και αν ακόμα οι ΗΠΑ ήταν υπεύθυνες για το 2% της βίας στον κόσμο αντί του μεγαλύτερου της μέρους, θα ήταν γι’ αυτό το 2% που θα ήμουν κυρίως υπεύθυνος. Και αυτή είναι μια απλή ηθική κρίση. Πως δηλαδή η ηθική αξία των ενεργειών κάποιου εξαρτάται από τις αναμενόμενες και προβλέψιμες συνέπειές τους. Είναι πολύ εύκολο να καταγγείλεις τις φρικαλεότητες του άλλου. Αυτό έχει περίπου την ίδια ηθική αξία με την καταγγελία φρικαλεοτήτων που έλαβαν χώρα τον 18ο αιώνα. (τονισμένα δικά μου)

Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αδελφική σύμμαχος της Νατοϊκής Ελλάδας, και συσφίγγει τελευταία με ζήλο τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Μόνο οι πολιτικά άσχετοι δεν αντιλαμβάνονται ότι στην Ουκρανία διαδραματίζεται ένας πόλεμος δια πληρεξουσίου, proxy war, μεταξύ των ΗΠΑ-Ε.Ε.-ΝΑΤΟ από τη μια, και της Ρωσικής Ομοσπονδίας από την άλλη. Για λόγους λοιπόν σαν αυτούς που αναφέρει ο Chomsky, εμείς οι αριστεροί (“σκληροπυρηνικοί” ως και μερικοί μαλακοπυρηνικοί) που κατοικούμε στην Κυπριακή Δημοκρατία, ασχολούμαστε περισσότερο με τις ευθύνες της Ε.Ε., του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ αλλά και της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρά με αυτές της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Με τις τελευταίες ασχολείται το ρωσικό αντιπολεμικό κίνημα, που έχει την πλήρη μας συμπαράσταση.

Μήπως όμως αδικώ τον Κωνσταντίνου , και το ψέμα του δεν είναι κακόβουλο; Μήπως απλά υπόθεσε ότι αφού ο Chomsky είναι τόσο “σκληροπυρηνικός αριστερός“, το “αριστερό μάτι” του θα “είναι σε κατάσταση άρνησης“, και απλά παρέλειψε να ελέγξει αν είναι πράγματι έτσι; Δύσκολο, καθώς το άρθρο του αρχίζει με την εξής πρόταση: “Τον Νόαμ Τσόμσκι, ομολογώ ότι κάποτε, πριν από αρκετά χρόνια, τον θαύμαζα πολύ. Διάβασα πολλά από τα βιβλία του” και συνεχίζει σαν ένας καλά εξοικειωμένος με το έργο και τη δράση του πολύ γνωστού επιστήμονα και ακτιβιστή.

Ακόμα και μια ελάχιστη επαφή με τα γραπτά του Chomsky είναι αρκετή για να πληροφορηθεί κανείς πως “συνήθως αυτοπροσδιορίζεται σαν αναρχοσυνδικαλιστής ή ελευθεριακός σοσιαλιστής” (Wikipedia) Δηλαδή ταυτίζεται με πολιτικές ιδεολογίες που δεν συγχωρούν το παραμικρό, ούτε στην Σοβιετική Ένωση τότε, ούτε στην Ρωσική Ομοσπονδία σήμερα.

Η ευθύνη του Κώστα Κωνσταντίνου και των άλλων

Ο ώριμος πια Κώστας Κωνσταντίνου εξομολογείται στη στήλη του πως στα νιάτα του έμοιαζε με τον Chomsky…

Πιστεύαμε ότι εμείς μπορούσαμε να αλλάξουμε τον κόσμο… ικανοποιώντας δικές μας ανασφάλειες πιστεύαμε ότι εμείς, … μπορούσαμε να το κάνουμε καλύτερα από άλλους με άλλες αντιλήψεις.

Μεγαλώνοντας, κάποιοι από εμάς τους επαναστάτες της συμφοράς βρήκαμε τα πόδια μας και καταλάβαμε ότι δεν ήμασταν τελικά κάτι σπουδαίο … πως ο κόσμος και η Ιστορία δεν μας χρωστούσαν κάτι, ούτε και μας ζήτησαν να τους αλλάξουμε. Όλα αυτά δικά μας κενά είναι που κάλυπταν και δικές μας ανάγκες. Και εμείς, εμείς που είχαμε το θέμα, έπρεπε απλά να σοβαρευτούμε.

Πολλοί λοιπόν, εμένα μου πήρε χρόνια ομολογώ, καταφέραμε να ξεπεράσουμε αυτές τις αντιλήψεις και τα όσα κουβαλούσαν και να συνειδητοποιήσουμε πως η πραγματική επανάσταση δεν έχει να κάνει με τις ιαχές για ανατροπή αυτού που και εσύ είσαι -βολικά συνήθως- μέρος, ασχέτως εάν δεν θέλεις να το παραδεχθείς αλλά, με την πολύ δυσκολότερη, χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία της συζήτησης και της πρότασης.

Ένα από τα γνωστότερα κείμενα του Chomsky αναφέρεται σε ανθρώπους όπως τον Κώστα Κωνσταντίνου. Στο “Η ευθύνη των διανοούμενων” (1967) γράφει:

“Οι διανοούμενοι είναι σε θέση να εκθέτουν τα ψέματα των κυβερνήσεων, να αναλύουν τις ενέργειες τους ανάλογα με τις αιτίες και τα κίνητρά τους και, συχνά, τις αποσιωπημένες προθέσεις τους. Στον Δυτικό κόσμο, τουλάχιστον, έχουν τη δύναμη που προέρχεται από την πολιτική ελευθερία, από την πρόσβαση στην πληροφορία και την ελευθερία της έκφρασης. Σε μια προνομιούχα μειονότητα, η Δυτική δημοκρατία παρέχει τον ελεύθερο χρόνο, τα μέσα και την εκπαίδευση ώστε να αναζητήσει την αλήθεια που βρίσκεται κρυμμένη πίσω από το πέπλο της διαστρέβλωσης και της παραπληροφόρησης, της ιδεολογίας και του ταξικού συμφέροντος, μέσω των οποίων μας παρουσιάζονται τα γεγονότα της τρέχουσας ιστορίας. Η ευθύνη των διανοούμενων, λοιπόν, είναι πολύ βαθύτερη από αυτό που ο Μακντόναλντ αποκαλεί “ευθύνη των ανθρώπων”, δεδομένων των μοναδικών προνομίων που απολαμβάνουν οι διανοούμενοι.”

Ο Chomsky στη συνέχεια δείχνει μέσα από παραδείγματα πως η μεγάλη πλειοψηφία των διανοουμένων στις ΗΠΑ πρόδωσε επανειλημμένα αυτή την ευθύνη. Για να συμπεράνει:

“Είναι ευθύνη των διανοούμενων να λένε την αλήθεια και να ξεμπροστιάζουν το ψέμα. Αυτό, τουλάχιστον, μπορεί να φαντάζει ως μια αυταπόδεικτη αλήθεια που δεν χωράει το όποιο άλλο σχόλιο. Όχι, όμως. Για τον σύγχρονο διανοούμενο, αυτό δεν είναι καθόλου προφανές.”

Ο Κωνσταντίνου λοιπόν, σαν τους διανοούμενους στους οποίους αναφέρεται ο Chomsky, είναι σε θέση να γνωρίζει πως ποτέ προηγούμενα στην ανθρώπινη ιστορία δεν υπήρξε τόση ανάγκη να “αλλάξουμε τον κόσμο“, να σωθεί, στην κυριολεξία, ο ανθρώπινος πολιτισμός, ίσως και το ανθρώπινο είδος. Η Κλιματική Κρίση και τα πυρηνικά όπλα είναι δυο υπαρξιακές απειλές που ανάλογες δεν έχει γνωρίσει προηγούμενα η ανθρωπότητα.

Ας συγκρίνει αυτό που κατάληξε να γίνει ο ίδιος “μεγαλώνοντας“, με τα εκατομμύρια των εφήβων που βγήκαν το 2019 στους δρόμους για την κλιματική κρίση, έχοντας καταλάβει πως δεν απομένει πολύς καιρός για “χρονοβόρα συζήτηση και πρόταση”. Πότε και που έχει ο Κώστας Κωνσταντίνου κάνει αυτή τη “συζήτηση“, και ποιες “προτάσεις” έχει θέσει στις ανεύθυνες ελίτ του ανταγωνιστικού παγκόσμιου καπιταλισμού, που απομακρύνονται όλο και περισσότερο από την όποια προσπάθεια ελέγχου της κλιματικής κρίσης;

Στις μέρες μας, κορυφαίοι διεθνείς οργανισμοί – οι IPCC, IEA, ΟΗΕ, Bulletin of the Atomic Scientists – επισημαίνουν την ύπαρξη υπαρξιακών κινδύνων, όχι για το α’ ή β’ κράτος ή για την α’ ή β’ περιοχή του πλανήτη, αλλά για ολόκληρο τον ανθρώπινο πολιτισμό. Και τονίζουν την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισής τους. Μαζί με την πανδημία και την κλιματική κρίση, η Ουκρανική κρίση ανάδειξε ξανά την παρουσία του πιο τρομακτικού “υπαρξιακού κινδύνου”, του πυρηνικού πολέμου. Πως να χαρακτηρίσει κανείς στις μέρες μας την αντίληψη του Κωνσταντίνου πως η πάλη για την “αλλάξουμε τον κόσμο“ γίνεται ώστε να “ικανοποιήσουμε δικές μας ανασφάλειες”; Προερχόμενη μάλιστα από κάποιον που ανήκει “Σε μια προνομιούχα μειονότητα, [στην οποία] η Δυτική δημοκρατία παρέχει τον ελεύθερο χρόνο, τα μέσα και την εκπαίδευση ώστε να αναζητήσει την αλήθεια που βρίσκεται κρυμμένη πίσω από το πέπλο της διαστρέβλωσης και της παραπληροφόρησης, της ιδεολογίας και του ταξικού συμφέροντος,”, όπως γλαφυρά διαπιστώνει ο αληθινός, όχι ο αχυράνθρωπος, Chomsky.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy