Πάφος: Ενδιαφέρουσες προτάσεις για αξιοποίηση του ΚΕΝ Γεροσκήπου

Στο επίκεντρο σεναρίων αξιοποίησης βρίσκεται το τελευταίο διάστηµα το ιστορικό ΚΕΝ της Γεροσκήπου, το οποίο για δεκαετίες ήταν η βαριά βιοµηχανία της περιοχής στην οποία εργάστηκαν χιλιάδες άνθρωποι.

Αργότερα, όταν εγκαταλείφθηκε η μεταξουργία, µετατράπηκε σε στρατόπεδο και αποτέλεσε επίκεντρο της αντίστασης την περίοδο του πραξικοπήµατος. Μετά τη µεταφορά του Κέντρου Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων στην Αναρίτα, τα κτίρια και ο χώρος έµειναν αναξιοποίητα.

Τα τελευταία χρόνια µε ενέργειες του ∆ήµου Γεροσκήπου ο χώρος και τα κτίρια συνολικής έκτασης περίπου 27.000 τετραγωνικών µέτρων πέρασαν στα χέρια της τοπικής Αρχής, η οποία φιλοδοξεί να τον αξιοποιήσει. 

Του  Κώστα Νάνου

Το βράδυ της Τετάρτης οργανώθηκε δηµόσια διαβούλευση για την αξιοποίηση των κτιρίων και του χώρου του παλιού ΚΕΝ, όπου κατατέθηκαν πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις. Η πρωτοβουλία του δήµου να αγοράσει το ΚΕΝ από την Τράπεζα Κύπρου είχε κατ’ αρχήν ως αποτέλεσµα να αποτραπεί η τσιµεντοποίηση του χώρου. Ακόµη πιο σηµαντικό είναι το γεγονός ότι διασώθηκε ένας ιστορικός χώρος, όχι µόνο για τη Γεροσκήπου αλλά και ευρύτερα για την Κύπρο, σηµείωσε µεταξύ άλλων ο πολιτιστικός λειτουργός του δήµου, Νίκος Παλιός. Αυτός ο χώρος και τα κτίρια µε τη βαριά κληρονοµιά µπορούν, όπως είπε, να αποτελέσουν έναν πυρήνα για την πολιτιστική και πνευµατική ανάπτυξη του µελλοντικού ∆ήµου Ανατολικής Πάφου.

Να αποφευχθεί η χωροθέτηση νέων κτιρίων

Στο παρόν στάδιο πρέπει να αποφευχθεί η χωροθέτηση νέων κτιρίων και να δοθεί προτεραιότητα στην αξιοποίηση και επανάχρηση των 3.300 τετραγωνικών µέτρων κτιριακών εγκαταστάσεων µε βάση και τις ανάγκες των δηµοτών και ταυτόχρονα να µην περιορίζει µελλοντικούς σχεδιασµούς, σηµειώνει ο κ. Παλιός. Επεσήµανε ότι ο δήµος θα πρέπει να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια για δηµιουργία στην περιοχή ενός εκπαιδευτικού κέντρου.

Παρόµοιες απόψεις διατύπωσε και ο δηµοτικός σύµβουλος Αντώνης Τρακκίδης, υπενθυµίζοντας ότι ο χώρος αυτός και τα κτίρια είναι µια σηµαντική παρακαταθήκη του σηµερινού Δηµοτικού Δυµβουλίου για τις επόµενες γενεές. Σε κάθε περίπτωση, είπε, ο χώρος και τα κτίρια πρέπει να αξιοποιηθούν µε τρόπο που να αναδεικνύει και να προστατεύει την ιστορία των κτιρίων και του χώρου ευρύτερα.

Ο δηµαρχεύων Γεροσκήπου Κυριάκος Χατζηβασίλης τόνισε ότι το ∆ηµοτικό Συµβούλιο θα συνεχίσει να αφουγκράζεται την κοινωνία και να µελετά προτάσεις. Θα επιδιωχθεί, όπως είπε, συνεργασία µε το ΕΤΕΚ και άλλους επιστηµονικούς φορείς. Εκφράζοντας τις προσωπικές του απόψεις, ο κ. Χατζηβασίλης ανέφερε πως ο χώρος θα µπορούσε να αξιοποιηθεί µε κάποιου είδους συνδυασµένη ανάπτυξη µε την εγκατάσταση πανεπιστηµιακών σχολών και ιδρυµάτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, µεταφορά του ∆ηµοτικού Μεγάρου και δηµιουργία πολιτιστικών υποδοµών. Σε κάθε περίπτωση, κατέληξε, πρέπει να διαφυλαχθεί η ιστορία και ο χαρακτήρας του χώρου.  

Από βιοµηχανία κλωστοποίησης µεταξιού, πριν 100 χρόνια, σε ΚΕΝ

Η ιστορία του χώρου αρχίζει το 1924, όταν η αποικιοκρατική κυβέρνηση έδωσε άδεια σε αγγλική εταιρεία για την εγκατάσταση εκεί βιοµηχανίας κλωστοποίησης µεταξιού. ∆ύο χρόνια µετά, το 1926, και αφού εγκαινιάστηκε από τον Άγγλο κυβερνήτη M. Stevenson, άρχισε τη λειτουργία του το Μεταξουργείο Γεροσκήπου («The Cyprus Silk Filature Ltd»). Απασχολούσε µεγάλο αριθµό εργατών και εργατριών από τη Γεροσκήπου και τα γύρω χωριά και αποτέλεσε τον βασικότερο οικονοµικό πόλο ανάπτυξης της περιοχής (µαζί µε το Αγρόκτηµα της Γεροκηπιάς). Απορροφούσε όλη την παραγωγή κουκουλιών της επαρχίας Πάφου και αποτέλεσε σταθµό στη βιοµηχανική παραγωγή του νησιού.

Το 1934 το µεγαλύτερο µέρος του πουλήθηκε στον επιχειρηµατία Ν.Κ. Λανίτη και µετονοµάστηκε σε «Βιοµηχανίαι Πάφου Λτδ». Το 1940, µε την έναρξη του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου, οι χώροι του επιτάχθηκαν από τους Βρετανούς για την κατασκευή αλεξίπτωτων. Η λειτουργία του εργοστασίου συνέχισε για ακόµη λίγα χρόνια µέχρι το οριστικό κλείσιµό του το 1952. Το 1961 η κοινότητα της Γεροσκήπου ζήτησε από το κράτος τη δηµιουργία στο χώρο Επαγγελµατικής Σχολής «για την τεχνική και επαγγελµατική µόρφωση των νέων της περιφέρειας», για να έρθει τελικά η Κυπριακή ∆ηµοκρατία να το επιτάξει και να δηµιουργήσει το 1964 το Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων Πάφου, το οποίο για τέσσερις περίπου δεκαετίες εκπαίδευσε χιλιάδες εθνοφρουρούς. Το 2004, µετά από πρόταση του ∆ήµου Γεροσκήπου, ολόκληρο το τεµάχιο ανακηρύχθηκε «διατηρητέο».

Οι κτιριακές εγκαταστάσεις του συνιστούν αξιόλογα δείγµατα βιοµηχανικής αρχιτεκτονικής. Τον Ιανουάριο του 2021 ο ∆ήµος Γεροσκήπου υπέγραψε συµφωνία ύψους 2,5 εκ. ευρώ µε την Τράπεζα Κύπρου για αγορά της γης, µε στόχο την αξιοποίησή της προς όφελος της Γεροσκήπου και των κατοίκων της.

Απόθεµα ζωής για τη Γεροσκήπου

Ο χώρος αποτελεί απόθεµα ζωής για την πόλη και πρέπει να αξιοποιηθεί αναλόγως, υπογραµµίζει σε σηµείωµά του ο πολιτιστικός λειτουργός του δήµου. Το µέγεθός του, τα διατηρητέα κτίρια, η ιδιαίτερα προνοµιακή του θέση, η σχέση του µε το κέντρο της πόλης, καθώς και η σχέση µε µια αναπτυσσόµενη περιοχή κατοικίας, καθιστούν το χώρο ιδιαίτερης σηµασίας. Αποτελεί ακίνητο υψηλής υπεραξίας, το οποίο χρήζει ολιστικής ανάπτυξης. Ο κ. Παλιός εισηγείται την προστασία, αποκατάσταση και ανάδειξη του κτιριακού του αποθέµατος, που αποτελεί µοναδικό µνηµείο της αρχιτεκτονικής και πολιτισµικής µας κληρονοµιάς και τη δυναµική επανένταξή του στην οικονοµικοκοινωνική και πολιτιστική ζωή του δήµου. Η αξιοποίηση θα πρέπει να καλύπτει ανάγκες της γενιάς του σήµερα, χωρίς, όµως, να περιορίζει τη δυνατότητα παρέµβασης της επόµενης γενιάς.

Ο υπαίθριος χώρος θα αποτελεί οργανικό µέρος του κτιριακού συµπλέγµατος

Το τεµάχιο, συνολικού εµβαδού 26.757 τ.µ., βρίσκεται µόλις 300µ. βόρεια της Πλατείας Γεροσκήπου. Πρόκειται για τον µοναδικό ελεύθερο χώρο τέτοιας έκτασης που έχει αποµείνει στον πολεοδοµικό ιστό της Γεροσκήπου.

Το τεµάχιο κηρύχθηκε διατηρητέο και οι όποιες αναπτύξεις πρέπει να είναι συµβατές µε τα υφιστάµενα κτίρια. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι δεν υπάρχει κάποιο πρότυπο µοντέλο επανάχρησης που να µπορεί να εφαρµοστεί για όλες τις περιπτώσεις, καθώς οι χρήσεις εξαρτώνται από τις ιδιαιτερότητες του κάθε ιστορικού µνηµείου, τις ανάγκες της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας και, φυσικά, τις οικονοµικές δυνατότητές της δηµοτικής Αρχής. Στη δηµόσια διαβούλευση κατατέθηκαν ιδέες για ανάδειξη του δοµηµένου και ελεύθερου χώρου του Παλιού Μεταξουργείου σε τόπο συλλογικό, τόπο συνάντησης, επικοινωνίας και πολιτιστικής δηµιουργίας.

Η Πολιτιστική Υπηρεσία του ∆ήµου Γεροσκήπου προτίθεται να υποβάλει στο ∆ηµοτικό Συµβούλιο µια συγκεκριµένη πρόταση (ως βάση συζήτησης) που θα προβλέπει την αξιοποίηση, µε βιώσιµο τρόπο, του κτιριακού αποθέµατος του Παλιού Μεταξουργείου (συγκρότηµα µεικτών χρήσεων). Η πρόταση θα περιλαµβάνει επίσης την ενεργοποίηση του υπαίθριου κοινόχρηστου χώρου, µε στόχο την αναβάθµιση της ποιότητας ζωής στη Γεροσκήπου. Επιπρόσθετα, ο υπαίθριος χώρος θα αποτελεί οργανικό µέρος του κτιριακού συµπλέγµατος, ενώ µε την καθαίρεση των περιφράξεων θα συνδέει και το χώρο µε την ευρύτερη περιοχή και την Πλατεία Γεροσκήπου.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy