Παγκόσμιο Χρέος–Νέα (Ν)τροπή…

Του

Αμβρόσιου Προδρόμου*

 

Η πρόσφατη -και για πολλούς συνεχιζόμενη- παγκόσμια οικονομική και τραπεζική κρίση θα πρέπει, ή θα έπρεπε τουλάχιστον, να έχει διδάξει κάποιο σημαντικό μάθημα στις κυβερνήσεις ανά την υφήλιο όσον αφορά το ποσό και το ποσοστό του δημοσίου χρέους της κάθε χώρας. Θέμα το οποίο έχει παράξει στην πορεία του χρόνου σημαντικά προβλήματα με σημαντικές, κυρίως θλιβερές, επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, η οποία ακόμα μετρά τις πληγές της. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το οποίο θα πρέπει κάποιος να το δει μέσα από τη σωστή και μακροχρόνια διάστασή του, το θέμα του παγκοσμίου χρέους έρχεται ξανά στην επιφάνεια και αναζητά λύσεις.

Η 24η Φεβρουαρίου του 2018 θα καταγραφεί, δυστυχώς, ανάμεσα στις θλιβερές μέρες της παγκόσμιας οικονομίας. Ο λόγος είναι απλός: το συνολικό Παγκόσμιο Δημόσιο Χρέος έχει φτάσει στα $70 τρις (!). Ποσό απίστευτα τεράστιο, το οποίο δεν μπορούμε να αντιληφθούμε με ευκολία, αφού, τουλάχιστον όσον αφορά τα δικά μας οικονομικά μεγέθη, το ποσό αυτό τρομάζει. Τα $70 τρις μάς δείχνουν με τον χειρότερο τρόπο ότι η παγκόσμια οικονομία αιμορραγεί και από ό,τι φαίνεται δεν υπάρχουν οι δυνατότητες για να σταματήσει αυτή η αιμορραγία στην ολότητά της. Τα μέτρα που λαμβάνονται μπορούν να χαρακτηριστούν απλά σαν μια ασπιρίνη σε ένα ασθενή ο οποίος έχει υποστεί σοβαρό καρδιακό πρόβλημα και ο οποίος βρίσκεται στην εντατική.

Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ότι το ποσό των $70 τρις έχει συνεχή αυξητική τάση όσον αφορά το Παγκόσμιο ΑΕΠ, το οποίο κατά το 2017 έχει φτάσει τα $78 τρις. Είμαστε δηλαδή στο 89,7% επί του ΑΕΠ, ενώ στην αρχή του 2017 το ποσό αυτό περιοριζόταν στο 85% περίπου. Το πρόβλημα με το παγκόσμιο χρέος δεν είναι απλά και μόνο το απόλυτο αριθμητικό του ύψος, όσο κυρίως η τάση η οποία υπάρχει. Ενώ οι βασικοί οργανισμοί της παγκόσμιας οικονομίας, όπως π.χ. η Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, υπολογίζουν ότι η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας θα κυμανθεί μεταξύ 3-3,5%, η αύξηση του παγκόσμιου χρέους αναμένεται να ανέλθει στο 5-6%, δημιουργώντας έτσι νέα δεδομένα. Πολλοί αναλυτές αναφέρουν ότι αρκετές χώρες δεν δίνουν επακριβή στοιχεία και θεωρούν ότι η αύξηση του χρέους κατά το 2018 θα είναι ακόμα πιο μεγάλη υπολογίζοντας το τελικό ποσοστό στο 90-92% επί του παγκοσμίου ΑΕΠ.

Η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται μπροστά σε νέες προκλήσεις. Το τι συμβαίνει στη μια πλευρά του Ατλαντικού επηρεάζει άμεσα και την άλλη. Η οικονομία των ΗΠΑ τρέχει με θετικούς ρυθμούς, αλλά το χρέος της χώρας παραμένει σταθερά πάνω από τα $20.5 τρις, δηλαδή το 34% του ολικού χρέους. Φυσικά θα πρέπει να αναφέρουμε ότι για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες, οι ΗΠΑ, χάρη της νοικοκυρεμένης οικονομικής πολιτικής τού κατά τα άλλα θέματα εντελώς προκλητικού Ν. Τραμπ, έχει καταφέρει να αρχίσει τη μείωση του χρέους των ΗΠΑ επί του ΑΕΠ, το οποίο φτάνει στην παρούσα φάση στο 104,7%. Παρόμοια θετική κατάσταση έχουμε και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου υπάρχει αργή αλλά σταθερή μείωση του χρέους το οποίο είναι στο 89,1%. Παρ’ όλο το καλό κλίμα σε αυτές τις δύο οικονομίες, το ίδιο δεν συμβαίνει αλλού, με αποτέλεσμα να έχουμε τεράστια ελλείμματα. Πλέον καλείται η παγκόσμια κοινότητα να βρει τις λύσεις πριν βρεθούμε μπροστά σε χειρότερα μεγέθη, όπου η κατάσταση δεν θα είναι πλέον αναστρέψιμη…

* Ακαδημαϊκός – Διδάκτωρ Διοίκησης Επιχειρήσεων