Παγκόσμιος πληθυσμός και οικονομία (1)

Του Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*

Πριν από μόλις μερικές εβδομάδες, ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει φθάσει επισήμως τα 8 δις (Worldometer – https://www.worldometers.info/world-population), αριθμός ρεκόρ στην ιστορία της ανθρωπότητας, αριθμός που για πολλούς είναι σημαδιακός σταθμός, αριθμός ο οποίος αναμένεται να αλλάξει πολλά όσον αφορά τα όσα γνωρίζουμε σε διάφορα θέματα. Φυσικά αυτός ο αριθμός καθώς και η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού πάνω σε ετήσια βάση, αύξηση που ξεπερνά τα 65 εκατομμύρια το χρόνο, έρχεται να ανατρέψει όλες τις θεωρίες συνωμοσίας ότι η πανδημία του Covid-19 ήταν ένα μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου για μείωση του πληθυσμού! Απλά να αναφέρουμε ότι κατά τα τρία χρόνια της πανδημίας (2020-2021-2022) ο πληθυσμός του πλανήτη έχει αυξηθεί κατά περίπου 190 εκατομμύρια και έχουν αποβιώσει από την ασθένεια, σύμφωνα πάντα με την ίδια έγκυρη πηγή, 6,7 εκατομμύρια.

Το πρόβλημα για την ανθρωπότητα αλλά και την πραγματική οικονομία είναι εάν μπορεί πλέον ο πλανήτης να παράγει τα απαραίτητα αγαθά για να μπορούν να επιβιώνουν αυτά τα 8 δις, τα οποία μέχρι το 2040, δηλαδή σε 13 χρόνια από τώρα, θα αυξηθεί στα 9 δις, και μέχρι το 2060 θα φτάσει στα 10 δις. Αριθμοί πραγματικά τρομακτικοί, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι μέχρι το 1800 ο πληθυσμός ήταν μόλις 1 δις. Μπορεί για πολλούς αυτό να μη λέει πολλά, αλλά για την πραγματική οικονομία τα δεδομένα θα είναι εντελώς διαφορετικά, οι χώρες θα αντιμετωπίσουν πολλές και σημαντικές προκλήσεις και σίγουρα θα έχουμε σοβαρές εντάσεις, κυρίως σε θέματα πρόσβασης στα τρόφιμα.

Το πιο μεγάλο πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τα κράτη είναι αυτό της επάρκειας των αγαθών σίτισης του παγκόσμιου πληθυσμού. Είναι καλό ότι κάθε χρόνο μειώνεται ο χρονικός ορίζοντας από τον οποίο η γη παράγει τα απαιτούμενα αγαθά για τον πλανήτη, πιο γνωστή και ως Earth Overshoot Day. Σύμφωνα με τα στατιστικά του ομώνυμου οργανισμού (https://www.overshootday.org), το 2022 η γη έχει από τις 28 Ιουλίου παράγει όσα θα έπρεπε για ολόκληρο το χρόνο. Το ορόσημο αυτό μειώνεται κάθε χρόνο από το 1971, οπότε και οι επιστήμονες (που κάποιοι ακόμα και σήμερα χλευάζουν) είχαν προειδοποιήσει για το φαινόμενο. Το 1971 η ημερομηνία ήταν τα Χριστούγεννα, ποιος ξέρει, ίσως αυτό να ήταν και ένα σημάδι. Από τότε, με εξαίρεση τα δύο πρώτα χρόνια της πανδημίας (2020-2021), η ημερομηνία μειώνεται σταδιακά. Για το 2023 η ημέρα αυτή αναμένεται να είναι στις 27 Ιουλίου.

Τα δεδομένα της (ανα)παραγωγής της γης θα πρέπει να μας τα δώσουν οι ειδικοί, τους οποίους φυσικά θα πρέπει τα κράτη να ακούσουν. Παράλληλα, με τη ραγδαία αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού θα πρέπει να λάβουμε υπόψη και τη γήρανση του πληθυσμού, κάτι που σημαίνει ότι όλο και λιγότεροι άνθρωποι θα δουλεύουν για να μπορούν να συντηρούν όλο και περισσότερούς. Ήδη το γεγονός αυτό προκαλεί πολλές πολιτικές αναταράξεις σε πολλές χώρες του πλανήτη, κυρίως σε αυτές του δυτικού κόσμου, όπου το φαινόμενο αυτό γίνεται όλο και πιο έντονο. Παράλληλα, η Κίνα έχει ανακοινώσει ότι για πρώτη φορά ο πληθυσμός της έχει μειωθεί το 2022 κατά περίπου 850.000, κάτι που σημαίνει ότι τουλάχιστον μέχρι το 2030 η Ινδία θα καταστεί η πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη.

*Στο δεύτερο μέρος θα αναφερθούμε σε συγκεκριμένες επιπτώσεις στην οικονομία.

* Ακαδημαϊκός
[email protected]