Panama Papers – Ασυδοσία και υποκρισία

Του Σωτήρη Βλάχου

Στο όνομα της εξυγίανσης της οικονομίας από τις «καταχρήσεις των εργαζομένων και τις αυθαιρεσίες των συνδικάτων», οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών καπιταλιστικών θεσμών εφάρμοσαν πολιτικές που δημιούργησαν πρωτόγνωρη ανεργία, υποαπασχόληση και φτώχεια. Την ίδια ακριβώς στιγμή, πολιτικοί και κρατικοί αξιωματούχοι και επιχειρηματίες, όλοι υποστηρικτές της «εξυγίανσης», συσσώρευαν τεράστιο πλούτο σε φορολογικούς παραδείσους.

Η υπόθεση «Panama Papers» φέρνει στην επιφάνεια ακόμα μια πτυχή –από τις αμέτρητες- της διεθνούς διαφθοράς και μεθόδων φοροδιαφυγής που συγκάλυπταν οι πολιτικοί εκπρόσωποι του κεφαλαίου παγκόσμια αλλά και πουλημένοι σε αυτούς εκπρόσωποι διαφόρων οργανώσεων.

Η αλήθεια είναι ότι όσους και να μάθουμε από τους τρόπους της φοροδιαφυγής τους, θα παραμένουν άλλοι τόσοι που δεν ξέρουμε. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση, η φοροδιαφυγή δεν είναι το μόνο ζήτημα. Ή, καλύτερα, αυτό είναι το λιγότερο. Το πιο μεγάλο ζήτημα είναι ότι όλοι αυτοί που τώρα συμπεριλαμβάνονται στην λίστα των φοροφυγάδων, συμπεριλαμβάνονται ταυτόχρονα στη λίστα αυτών που από την κρίση του 2008 δεν έπαψαν να επιχειρηματολογούν και να ηθικολογούν, για να στηρίξουν τη μεγαλύτερη λεηλασία στη ζωή των εργαζομένων από την κρίση του 1929.

«Προσωπικό ζήτημα» ήταν η υπόθεση της offshore του πατέρα Κάμερον, υποστήριξε αρχικά η Ντάουνινγκ Στριτ. Βεβαίως και ήταν προσωπικό. Αλλο το πετσόκομμα επιδομάτων και κοινωνικών παροχών για να επέλθει εξυγίανση, που είναι ζήτημα δημόσιο και επιτρέπεται το κάθε τι, και άλλο τα ιδιωτικά ζητήματα της άρχουσας ελίτ και των συγγενών της. Για να καταλήξει τελικά η Ντάουνινγκ Στριτ, μετά από σειρά παρεμβάσεων στις οποίες αρνήθηκε ότι επωφελήθηκε από φορολογικούς παραδείσους, να παραδεχθεί ότι επωφελήθηκε από αυτούς. Αλλά και ότι, για να μην ανησυχούμε, μαθαίνει από τα λάθη του –δήλωση του ίδιου του Κάμερον.

Σε μια μόνο λίστα από ένα μόνο δικηγορικό γραφείο, το Mossack Fonseca, που εξειδικεύεται στη δημιουργία υπεράκτιων εταιρειών, «λανσάρουν» αμέτρητοι «ισχυροί παίκτες». Παράγοντες, στελέχη κυβερνήσεων, πρωθυπουργοί.

Τι πραγματικά θα μπορούσε κάποιος να αναμένει αν αποκαλύπτονταν όλες οι λίστες, όλων των λογαριασμών σε υπεράκτιες που βρίσκονται σε φορολογικούς παραδείσους;

Σε συνέχεια των αποκαλύψεων για ασυδοσίες χωρίς προηγούμενο των τραπεζιτών, που γονάτισαν τις κοινωνίες, προστίθενται τώρα οι αποκαλύψεις για τις ασυδοσίες πολλών άλλων της οικονομικής και πολιτικής ελίτ. Που δεν έχουν δυσκολία να τους καταδικάσουν όλοι οι άλλοι στα άνω κοινωνικά δώματα που δεν έχουν ακόμα αποκαλυφθεί, αλλά έχουν μεγάλη δυσκολία να θίξουν έστω το ζήτημα επανεξέτασης των νόμων και κανονισμών που επιτρέπουν αυτή την ασυδοσία.

Το μόνο που ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ μπόρεσε να δηλώσει ήταν πως οι αποκαλύψεις θα βοηθήσουν τις Αρχές στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής και θα ενισχύσουν τα φορολογικά έσοδα. Εναπόθεσε δηλαδή τις δυνατότητες της μάχης κατά της φοροδιαφυγής και ενίσχυσης των φορολογικών εσόδων, στην καλή μας τύχη να υπάρξουν και άλλες αποκαλύψεις.

Η γερμανική πολιτική ηγεσία εκφράζει την ελπίδα ότι οι αποκαλύψεις «θα δώσουν ώθηση στον αγώνα κατά του ξεπλύματος χρημάτων και της φορολογικής απάτης». Και την ευχή ότι, με την βοήθεια του Αγίου Πνεύματος ή και όχι, «τα κράτη που ευνοούν τέτοιες πρακτικές, θα αναγνωρίσουν ότι αυτές δεν έχουν μέλλον».

Οι τυχαίες αποκαλύψεις θα βοηθήσουν επίσης, σύμφωνα με δηλώσεις τους, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα, που δεν μπορούν να σκεφτούν άλλους τρόπους για να πολεμήσουν τη διαφθορά, να μελετήσουν το ζήτημα στις προσεχείς συναντήσεις τους χωρίς… δισταγμό.

Σε αντίθεση όμως με τα κούφια λόγια, τις ρητορείες και υποκρισίες τους, αυτό που χρειάζεται είναι διαφάνεια, εποπτεία και αυστηρός έλεγχος. Οχι από διορισμένους που είναι οι ίδιοι ανεξέλεγκτοι, αλλά από εκλεγμένους, επιτροπές στους χώρους δουλειάς, στο δημόσιο, στις τράπεζες, εκλεγμένες επιτροπές, που υπάρχουν και σήμερα με πολύ περιορισμένη όμως δικαιοδοσία.