Δώρισαν στον Δήμο Λεμεσού το πολύτιμο αρχείο τους
«Τα μεγάλα αποθέματα της προσφοράς που διαθέτουν τους καθιστούν ζάμπλουτους». Με αυτή την εύστοχη φράση έδωσε το στίγμα του χαρακτήρα του Πανίκου και της Έλλης Παιονίδου ο μελετητής, συγγραφέας και αρχιτέκτονας Τάσος Ανδρέου, μιλώντας στη διάρκεια εκδήλωσης που έγινε προς τιμήν των δύο διακεκριμένων πνευματικών ανθρώπων της Κύπρου, με αφορμή τη δωρεά του πολύτιμου αρχείου τους στον Δήμο Λεμεσού.
Στην ομιλία του ο Τάσος Ανδρέου έκανε μια εκτενή αναφορά στη δύσκολη, αλλά γεμάτη εμπειρίες από κοινωνικές και ιστορικές στιγμές του κόσμου αλλά και γνωριμίες με διεθνείς προσωπικότητες των Γραμμάτων και γενικότερα του Πολιτισμού, πορεία του ζεύγους Παιονίδου, μέσα από την οποία προέκυψε και το πλούσιο σε βιβλία, φωτογραφίες και άλλα ιστορικά ντοκουμέντα αρχείο τους. Και όλοι οι παρευρισκόμενοι στην εκδήλωση άκουγαν με συγκίνηση και θαυμασμό για κάποιες άγνωστες, στο πολύ κοινό, πτυχές της πολυκύμαντης αλλά δημιουργικής ζωής των τιμώμενων.
Την ίδια ή και περισσότερη συγκίνηση προκάλεσε η Έλλη Παιονίδου, η οποία ξετυλίγοντας το κουβάρι των αναμνήσεων από την κοινή πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή και δράση με τον Πανίκο, αναφέρθηκε στον πλούτο που συσσώρευσαν στη διάρκεια αυτής της πολύχρονης πορείας τους, ο οποίος όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «άντεξε 9 μετακομίσεις εντός και εκτός Κύπρου». Τα κιβώτια του αρχείου ανοίχθηκαν πριν από 5 χρόνια όταν αποφάσισαν ότι ήταν πλέον καιρός να το βάλουν σε μια τάξη.
«Ο Πανίκος είχε ήδη αρχίσει να έχει προβλήματα όρασης και με τη μεθοδικότητα που τον χαρακτηρίζει είχε φροντίσει να κρατήσει σημειώσεις και να σηματοδοτήσει φωτογραφίες και επιστολές. Πολύτιμη συμβολή. Έτσι όταν ανέλαβα εγώ το πρώτο στάδιο της τακτοποίησης κατά χώρα και μετά κατά άτομο ήταν πιο εύκολη η δουλειά μου…» ανέφερε η Έλλη Παιονίδου, επισημαίνοντας ότι μετά την τακτοποίηση πρόβαλε ο προβληματισμός «τι να το κάνουμε όλο αυτό το υλικό;»
Για να ελαφρύνει τις βιβλιοθήκες του, το ζεύγος έκανε την πρώτη κίνηση, δωρίζοντας ένα μέρος των βιβλίων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και κάπου 300 θεατρικά έργα στο Θεατρικό Μουσείο Λεμεσού. «Η μορφή όμως που έχει το αρχείο και η βιβλιοθήκη μας είναι τέτοια που δεν επιδέχεται άλλον τεμαχισμό… Οι φίλοι μας συγγραφείς που μας χάρισαν τα βιβλία τους με αφιερώσεις, ποζάρουν και στις φωτογραφίες μας και είναι αποστολείς των επιστολών… Το αρχείο πρέπει να διαφυλαχτεί ενιαίο…»
Πριν από δύο περίπου χρόνια κουβεντιάζοντας με τον τέως δήμαρχο Ανδρέα Χρίστου, του πρότειναν να δωρίσουν το αρχείο τους στον Δήμο Λεμεσού με την προϋπόθεση να διατηρηθεί ατόφιο και να τοποθετηθεί σε χώρο που θα είναι προσιτό στο κοινό και στους ερευνητές. Ο Ανδρέας Χρίστου με ευχαρίστηση αποδέχτηκε την ιδέα αυτής της προσφοράς και μάλιστα κανόνισε συνάντηση με τον διευθυντή της Βιβλιοθήκης του ΤΕΠΑΚ, Μάριο Ζέρβα και με μια μικρή ομάδα αρχειοθετών και βιβλιοθηκονόμων. Εκεί αποφασίστηκε να αρχίσει η καταγραφή του αρχείου. Ο Δήμος Λεμεσού ανέλαβε την εκμίσθωση της αρχειονόμου Βικτώριας Κυριάκου και το ΤΕΠΑΚ ανέλαβε τον εφοδιασμό με το κατάλληλο υλικό για προστασία και ταξινόμηση, αλλά και ψηφιοποίηση του τεράστιου σε όγκο, ιστορική και πολιτιστική αξία, αρχείου του Πανίκου και της Έλλης Παιονίδου.
Με τη συμπαράσταση και τη βοήθεια των δωρητών και τη μεθοδική και επιστημονική δουλειά των ειδικών του ΤΕΠΑΚ, καταγράφηκε σχεδόν ολόκληρο το αρχείο που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:
• Το προσωπικό συγγραφικό αρχείο του Πανίκου και της Έλλης Παιονίδου, δημοσιεύσεις, αποκόμματα εφημερίδων, κριτικές, συνεντεύξεις, κείμενα, βιβλία, φωτογραφίες, καθώς και οπτικοακουστικό υλικό που αποτελείται από δεκάδες φακέλους.
• 2.000 περίπου επιστολές από προσωπικότητες της Κύπρου, της Ελλάδας και του εξωτερικού, ανάμεσά τους δύο κάτοχοι του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας, η Ντόρις Λέσσιγκ και ο Τζον Κούτσι.
• 22 λευκώματα με εκατοντάδες αυτόγραφα ανθρώπων των Γραμμάτων και των Τεχνών, Κυπρίων και ξένων, που πέρασαν από τη ζωή του ζεύγους Παιονίδου.
• 22 φωτογραφικά άλμπουμ με επιλογή από 1.300 περίπου φωτογραφίες.
• 4.000 περίπου βιβλία, τα περισσότερα από τα οποία με ιδιόχειρη αφιέρωση των συγγραφών τους.
• Εκατοντάδες διάφορα εφήμερα, περιοδικά, καρτ ποστάλ, προσκλήσεις, κατάλογοι εκθέσεων, προγράμματα θεάτρου κ.λπ.
Χρήστος Χαραλάμπους
Aκολουθήστε μας στο Google News
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy
