- Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις αµφισβητούν τις διαβεβαιώσεις του Τµήµατος Περιβάλλοντος ότι δεν θα επηρεαστούν ευαίσθητες περιοχές
- ∆εν µπορούν να επιβληθούν επαρκείς όροι για να αποτραπεί µία τόσο σηµαντική αλλοίωση του θαλάσσιου περιβάλλοντος
Το έργο θεωρείται ένα από τα σηµαντικότερα έργα υποδοµής στην Πάφο, καθώς στην περιοχή που θα γίνει δραστηριοποιούνται τα περισσότερα και µεγαλύτερα ξενοδοχεία της πόλης, τα οποία φιλοξενούν κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες. Είναι της τάξης των 12 εκ. ευρώ και προβλέπεται να κατασκευαστούν συνολικά 15 κυµατοθραύστες στην περιοχή από τη ∆ηµοτική Πλαζ της Γεροσκήπου µέχρι τα ∆ηµοτικά Μπάνια στην Κάτω Πάφο.
Σε ορισµένα σηµεία που χαρακτηρίστηκαν ευαίσθητα, το Τµήµα Περιβάλλοντος έθεσε βέτο και ζήτησε να διαφοροποιηθούν τα σχέδια, ενώ υπήρξαν και περιπτώσεις που δεν επέτρεψε οποιαδήποτε παρέµβαση.
Αναγκαιότητα…
Οι προσπάθειες για την προστασία του παραλιακού µετώπου από τη διάβρωση είχαν ξεκινήσει πριν από 10 χρόνια και µάλιστα για να κερδηθεί χρόνος χρηµατοδότησαν τη µελέτη οι δύο τοπικές Αρχές και οι ξενοδόχοι της περιοχής. Το είδος των έργων που προτάθηκαν επιλέχθηκαν µε βάση τις µελέτες ειδικών επιστηµόνων, οι οποίοι βρίσκονταν σε συνεχή διαβούλευση µε τα αρµόδια κυβερνητικά τµήµατα.
Ο τελευταίος σκόπελος για την έγκριση του έργου αφορούσε τα λιβάδια Ποσειδωνίας. Ο συντονιστής του έργου, δηµοτικός µηχανικός στο ∆ήµο Γεροσκήπου, Κυριάκος Λεάνδρου, είχε χαρακτηρίσει επιτακτική ανάγκη την υλοποίηση ολόκληρου του έργου και όχι τυχόν αποσπασµατική εκτέλεσή του, σηµειώνοντας ότι µόνο µε αυτόν τον τρόπο θα ανακοπεί η διάβρωση. Στο πόρισµα για την εκτίµηση επιπτώσεων στο περιβάλλον η περιβαλλοντική αρχή είχε θέσει συγκριµένους όρους για ορισµένες περιοχές µε κύριο στόχο τη µείωση επηρεασµού των λιβαδιών Ποσειδωνίας και των ενάλιων αρχαιοτήτων που υπάρχουν εκεί. Για όλα αυτά τα σηµεία έγιναν αλλαγές στα σχέδια µε βάση τις υποδείξεις των αρµόδιων τµηµάτων.
Τρέχουν…
Μετά την έγκριση της Περιβαλλοντικής Αρχής, τρέχουν πλέον οι διαδικασίες προκειµένου να ετοιµαστούν τα έγγραφα και οι όροι προκήρυξης του σχετικού διαγωνισµού. Θεωρείται βέβαιο πλέον ότι η χρηµατοδότηση είναι εξασφαλισµένη και υπολογίζεται ότι στις αρχές του επόµενου χρόνου το έργο θα προωθηθεί προς υλοποίηση.
Ανατολικότερα, στην ίδια περιοχή κατασκευάστηκαν την περασµένη δεκαετία κυµατοθραύστες και τα αποτελέσµατά τους είναι πλέον εµφανή. Όχι µόνον ανέκοψαν τη διάβρωση, αλλά συνέβαλαν στη βελτίωση της παραλίας, η οποία πλέον συγκεντρώνει τους καλοκαιρινούς µήνες χιλιάδες επισκέπτες. Στις θετικές επιπτώσεις αυτού του έργου βασίστηκαν σε µεγάλο βαθµό τα επιχειρήµατα των φορέων της Πάφου για την αναγκαιότητα να συνεχιστεί και προς τη δυτική πλευρά όπου παρατηρείται µεγάλη διάβρωση. Ελπίζουν ότι όταν ολοκληρωθεί και σε αυτή την περιοχή η προστασία από τη διάβρωση, θα βελτιωθούν οι υφιστάµενες παραλίες.
Οµαδικά πυρά…
«Αρνητική» θα έπρεπε να είναι η γνωµοδότηση της Περιβαλλοντικής Αρχής για την Προστασία και Βελτίωση των Νοτιοδυτικών Ακτών των ∆ήµων Πάφου και Γεροσκήπου, υποστηρίζει η Οµοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ). Η ΟΠΟΚ σηµειώνει ότι, εκ των πραγµάτων, δεν µπορούν να επιβληθούν επαρκείς όροι και αποτελεσµατικά µέτρα µετριασµού για να αποτραπεί µία τόσο σηµαντική αλλοίωση και καταστροφή του θαλάσσιου περιβάλλοντος στις νοτιοδυτικές ακτές της Κύπρου, «σε µία περιοχή ιδιαίτερης οικολογικής αξίας και µεγάλης αρχαιολογικής σηµασίας».
Η ΟΠΟΚ σηµειώνει πως η περιοχή του ∆ικτύου Natura 2000 Ειδική Ζώνη ∆ιατήρησης «Θαλάσσια Περιοχή Μουλιά» εµπίπτει στο ίδιο «παράκτιο κελί» / «υδρογραφικό κελί» µε την περιοχή χωροθέτησης των νέων κυµατοθραυστών και προβόλων παραπέµποντας στη μελέτη µε τίτλο «Coastal Zone Management for Cyprus», η οποία εκπονήθηκε τον Μάιο 1995 από τον διεθνή οίκο Delft Hydraulics για λογαριασµό του Τµήµατος ∆ηµοσίων Έργων του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων.
Επιπλέον, στην εν λόγω μελέτη, προστίθεται στην ανακοίνωση, ως λύση για την προστασία και τη βελτίωση των νοτιοδυτικών ακτών προτείνεται η διατήρηση της υφιστάµενης κατάστασης και του θαλάσσιου περιβάλλοντος µέσω της διενέργειας µικρών τοπικών βελτιώσεων στην περιοχή, σε συνδυασµό µε την αξιολόγηση εναλλακτικών επιλογών για την εφαρµογή περιβαλλοντικά ήπιων αρχών ακτοµηχανικής, εξαιρουµένων σκληρών κατασκευών (π.χ. κυµατοθραύστες, πρόβολοι κ.ά.).
Πέραν των πιο πάνω, η ΟΠΟΚ τονίζει ότι η περιοχή χωροθέτησης των κυµατοθραυστών και προβόλων δεν φαίνεται να αντιµετωπίζει σοβαρή διάβρωση σε όλο της το µήκος και έτσι «δεν δικαιολογείται η κατασκευή ενός τόσο µεγάλου έργου µε επακόλουθη καταστροφή µεγάλης έκτασης θαλάσσιων οικοτόπων». Συνεπώς, σκοπός του έργου είναι να δηµιουργηθούν παραλίες µε άµµο και όχι η προστασία και βελτίωση του παραλιακού µετώπου.
Ακόµη, σηµειώνεται ότι οι νοτιοδυτικές ακτές της Πάφου, από το Λιµανάκι της Κάτω Πάφου µέχρι τη µικρή Χερσόνησο στα Μουλιά της Γεροσκήπου, αποτελούν «τη σηµαντικότερη» παράκτια περιοχή για είδη θαλασσοπουλιών που περιλαµβάνονται σε σχετική Οδηγία για τα Πουλιά και η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, αλλά δεν έχει ενταχθεί µέχρι στιγµής στο ∆ίκτυο Natura 2000 ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας.
Εξηγήσεις και διευκρινίσεις από τα αρµόδια Τµήµατα
Με αφορµή τις επικρίσεις της ΟΠΟΚ το Τµήµα Περιβάλλοντος, το Τµήµα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών και η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, σε κοινή ανακοίνωση, χαρακτηρίζουν αβάσιµα τα επιχειρήµατα που προβάλλονται.
Σηµειώνεται χαρακτηριστικά ότι ο επηρεασµός των φυσικών οικοτόπων και ειδών της Θαλάσσιας Προστατευόµενης Περιοχής (ΘΠΠ) Μουλιά δεν ανταποκρίνεται στην πραγµατικότητα. Η ΘΠΠ Μουλιά χωροθετείται σε απόσταση περίπου ενός χιλιοµέτρου από τα προτεινόµενα έργα και προς την ανοικτή θάλασσα και όχι στην παράκτια ζώνη που θα υλοποιηθεί το εν λόγω έργο. Πέραν της µεγάλης απόστασης, παρεµβάλλεται και µεγάλο βάθος νερού (15 περίπου µέτρα).
∆εν αναµένεται, λοιπόν, καµία σηµαντική περιβαλλοντική επίπτωση στην περιοχή από την κατασκευή και λειτουργία των κυµατοθραυστών. Σε ό,τι αφορά το θέµα των θαλασσοπουλιών, διευκρινίζεται ότι αυτή την περίοδο εκπονείται ειδική ερευνητική µελέτη, η οποία θα ολοκληρωθεί περί τα µέσα του 2023.
Αν και από τα προκαταρκτικά αποτελέσµατα διαφαίνεται ότι η βραχονησίδα των Μουλιών ενδέχεται να είναι σηµαντική για τα θαλασσοπούλια, σηµειώνεται ότι η πιο κοντινή απόσταση των έργων από τη συγκεκριµένη βραχονησίδα κυµαίνεται στα 1.400µ. περίπου. Ως εκ τούτου, δεν αναµένονται αρνητικές επιπτώσεις σε ό,τι αφορά την πτηνοπανίδα.
Η Περιβαλλοντική Αρχή, κατά τη διαµόρφωση της θέσης της, έλαβε υπόψιν τις πληροφορίες που υποβλήθηκαν, τις θέσεις των εµπλεκόµενων τµηµάτων και των Τοπικών Αρχών, καθώς και τα χωροταξικά και περιβαλλοντικά δεδοµένα του χώρου.
Λήφθηκε επίσης υπόψιν η απαγόρευση της χωροθέτησης και κατασκευής κυµατοθραυστών και προβόλων εντός ή και πλησίον της Ειδικής Ζώνης ∆ιατήρησης «Θαλάσσια Περιοχή Μουλιά-CY4000006» του ∆ικτύου «Natura 2000». Η θέση της Περιβαλλοντικής Αρχής είναι αναρτηµένη στην ιστοσελίδα του Τµήµατος Περιβάλλοντος.
Κώστας Νάνος
