Πάσχει η προσφυγική πολιτική

 Σε τριτοκοσμικές συνθήκες ζουν οι πρόσφυγες στους συνοικισμούς

Του Γιάννη Κακαρή

Οι τριτοκοσμικές συνθήκες στις οποίες αναγκάζονται να διαμένουν οι πρόσφυγες, τις οποίες είδε εκ νέου το φως της δημοσιότητας μετά την επιτόπια επίσκεψη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων σε συνοικισμούς στα Λατσιά, δεν φάνηκε να ταρακούνησαν την κυβέρνηση, γεγονός που αποδεικνύει για άλλη μια φορά την έλλειψη συγκροτημένης κοινωνικής πολιτικής αναφορικά με τη στέγαση των προσφύγων.

Η πριν από μία εβδομάδα επίσκεψη στους τρεις προσφυγικούς οικισμούς των Λατσιών της Επιτροπής Προσφύγων κατέδειξε πολλά. Και κυρίως ότι οι πολυκατοικίες στις οποίες διαμένουν πρόσφυγες βρίσκονται σε κατάσταση αποσύνθεσης. Κομμάτια από τοίχους αποκολλώνται, δάπεδα παθαίνουν καθίζηση αρκετών εκατοστών και σχισμές διαχωρίζουν τμήματα ολόκληρα.

Όπως μας ανέφερε κάτοικος του προσφυγικού οικισμού Αποστόλου Ανδρέα, πριν 2,5 χρόνια κομμάτι από το ταβάνι αποκολλήθηκε και έπεσε πάνω στο κρεβάτι του εγγονού του. Ευτυχώς τη συγκεκριμένη στιγμή το μωρό δεν ήταν εκεί, διαφορετικά η οικογένεια θα θρηνούσε ακόμα…

Ένας άλλος κάτοικος ανέφερε ότι έγιναν επανειλημμένες μελέτες για την ανθεκτικότητα των κατοικιών, χωρίς ωστόσο να ενημερωθούν οι επηρεαζόμενοι για τα αποτελέσματα. Παράλληλα, ζήτησε απεγνωσμένα να τοποθετηθούν ανελκυστήρες, καθώς δεν μπορούν να ανεβοκατεβαίνουν καθημερινά τρεις ορόφους, ειδικά όταν μεταφέρουν τα βασικά προς τη διαβίωσή τους.

Ένας άλλος πρόσφυγας μάς ανέφερε πως όταν έβρεχε, αναγκαζόταν να κρατά τα παράθυρα κλειστά μέχρι να σταματήσουν οι βροχές, καθώς στην κατάσταση που βρίσκονταν δεν έκλειναν. Παράλληλα, μια ηλικιωμένη κάτοικος με τρεμάμενη φωνή μάς ανέφερε πως όταν υπάρχουν ισχυροί άνεμοι κάθεται στο σπίτι τυλίγοντας την κουβέρτα γύρω της για να προστατευτεί από τον άνεμο.

Στον προσφυγικό οικισμό του Αγίου Ελευθερίου αντικρίσαμε μια πολυκατοικία, της οποίας οι ρωγμές ήταν τόσες ώστε μπορούσαμε να διακρίνουμε από την εξωτερική όψη το διαχωρισμό των δωματίων.

Επίσης, το εμπορικό κέντρο της περιοχής βρίσκεται σε άθλια κατάσταση, σχεδόν εγκαταλειμμένο. Τα καταστήματα παραμένουν κλειστά και ερημωμένα και το μόνο που βρίσκεται σε λειτουργία είναι ένα καφενείο. Οι πρόσφυγες δεν ζητούν τίποτα περισσότερο από επίδειξη έμπρακτου ενδιαφέροντος. Ζητούν από το κράτος να τους αντιμετωπίσει ως ανθρώπους και να καταστήσει υποφερτή τη διαβίωσή τους. Και αυτό θα γίνει αφού οι πολυκατοικίες στις οποίες ζουν καταστούν υποφερτά λειτουργικές και ασφαλείς.

Ο δήμαρχος Λατσιών εξήγησε ότι το 80% των κατοίκων του δήμου είναι πρόσφυγες και το σύνολο των πολυκατοικιών αριθμεί τις 39.  Σύμφωνα με τον δήμαρχο, το 2014 ξεκίνησαν διαδικασίες ανοικοδόμησης τριών νέων πολυκατοικιών οι οποίες θα είναι έτοιμες σε ένα μήνα περίπου, προσθέτοντας ότι στον προϋπολογισμό του 2019 υπάρχει κονδύλι για άλλες δύο, ευελπιστώντας σε βάθος χρόνου να γίνει πλήρης ανανέωση των κτιρίων.

Η πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων και βουλευτής του ΑΚΕΛ, Σκεύη Κουκουμά, ανέφερε ότι στα Λατσιά δυστυχώς παρουσιάζονται ιδιαίτερα προβλήματα και συναντώνται πιο δύσκολες περιπτώσεις σε σχέση με τη στατική επάρκεια των πολυκατοικιών. «Ακόμα αναμένουμε από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως να μας ενημερώσει για τον παγκύπριο έλεγχο που έγινε για τη στατική επάρκεια των πολυκατοικιών», εξήγησε η βουλευτής του ΑΚΕΛ, υποδεικνύοντας ότι φαίνεται με γυμνό μάτι πως «πρέπει το συντομότερο να προχωρήσουν οι διαδικασίες επίλυσης των προβλημάτων, είτε κατεδαφίζοντας τις πολυκατοικίες και χτίζοντας άλλες είτε με σχεδιασμό για γενικότερη συντήρηση».

Ορφανή η ευθύνη…

Σχετικά με την κυβερνητική απόφαση για τη μεταφορά της ευθύνης συντήρησης των προσφυγικών οικισμών στους δήμους, η πρόεδρος της Επιτροπής ανέφερε ότι «επιτέλους πρέπει να ξεκαθαρίσει η ευθύνη για τους συνοικισμούς, γιατί δεν μπορούν οι δήμοι να αναλάβουν αυτή την ευθύνη χωρίς να έχουν στη διάθεσή τους το σχετικό κονδύλι».

Ένα άλλο θέμα που αναδείχθηκε από την παρουσία των βουλευτών στους προσφυγικούς συνοικισμούς είναι το θέμα των εμπορικών κέντρων που περιλαμβάνονται στους χώρους, οι οποίοι χρειάζονται συντήρηση και καθαρισμό, ενώ υπάρχουν αρκετά καταστήματα αναξιοποίητα. Όπως υπέδειξε η Σκεύη Κουκουμά, πρέπει να αποφασιστεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες αν θα τερματιστούν τα ενοικιαστήρια και να παραχωρηθούν σε άλλους. Για το ΑΚΕΛ, είπε, πρέπει να λειτουργούν αυτοί οι χώροι γιατί κατασκευάστηκαν ακριβώς για να εξυπηρετούν τους πρόσφυγες, ιδιαίτερα τώρα που οι προσφυγικοί οικισμοί κατοικούνται κυρίως από ηλικιωμένους.

«Ορισμένες επιπτώσεις είναι τραγικές και ορισμένες περιπτώσεις είναι και επικίνδυνες», σημείωσε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά, ενώ πρόσθεσε ότι ως κράτος «οφείλουμε να κάνουμε ένα συνολικό σχεδιασμό για το πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες».

Παρουσιάζουν εικόνα εγκατάλειψης οι οικισμοί

Η «Κυριακάτικη Χαραυγή» επικοινώνησε με τον αντιπρόεδρο της Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων, κ. Κυριάκο Χατζηττοφή, ζητώντας τη δική του εκτίμηση σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο προσφυγικός κόσμος.

Η παρούσα κυβέρνηση, επεσήμανε, χαρακτηρίζεται από έλλειψη συγκροτημένης κοινωνικής πολιτικής αναφορικά με τη στέγαση των προσφύγων, αφού ουσιαστικά έχουν εγκαταλειφθεί όλα σχεδόν τα προγράμματα αναδόμησης των προσφυγικών οικισμών, τα οποία αποτελούσαν ένα μέτρο για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και την ηλικιακή αναγέννηση των οικισμών.

Επίσης το πρόγραμμα παραχώρησης διαχωρισμένων οικοπέδων ουσιαστικά σταμάτησε να εφαρμόζεται, αφού είναι χαρακτηριστικό ότι άτομα που εγκρίθηκαν το 2012 ακόμα περιμένουν. Η μόνη βοήθεια που προσφέρεται αφορά τη στέγαση σε ιδιόκτητα οικόπεδα ή αγορά έτοιμης οικιστικής μονάδας και την παραχώρηση τ/κ περιουσιών.

Η κατάσταση αναφορικά με την παραχώρηση τ/κ περιουσιών είναι πάρα πολύ δύσκολη, όπως σημειώνει ο κ. Χατζηττοφής, εξαιτίας της συνεχούς ζήτησης από οικογένειες οι οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τα προαναφερθέντα προγράμματα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται αφόρητη πίεση και συνωστισμός στην υπηρεσία μέριμνας και να παρατηρείται μια συνεχής προσπάθεια από τους λειτουργούς να αντεπεξέλθουν.

56 αιτήσεις για εφτά τ/κ οικίες

Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία από το Υπουργείο Εσωτερικών που δόθηκαν μετά από σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση της βουλευτού του ΑΚΕΛ, Σκεύης Κουκουμά, στη Λευκωσία υπάρχουν διαθέσιμες 7 τ/κ οικίες για τις οποίες υποβλήθηκαν 56 αιτήσεις και 27 ανοικτοί χώροι και υποστατικά για επαγγελματικούς σκοπούς, για τα οποία κατατέθηκαν 31 αιτήσεις.

Ο αντιπρόεδρος της ΠΕΠ υποδεικνύει ότι ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες είναι το θέμα της «κληρονομικότητας» των τ/κ κατοικιών στις οποίες διαμένουν οι πρόσφυγές και παρά τις δαπάνες που έγιναν για τη διατήρησή τους δεν μπορεί να μεταβιβαστεί σε κάποιο άλλο δικαιούχο μέλος της οικογένειας 2ης ή 3ης γενιάς.

Αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί στους προσφυγικούς οικισμούς, δήλωσε ότι μετά την τιτλοποίηση παρουσιάζουν μια εικόνα εγκατάλειψης. Ως εκ τούτου η Ένωση δέχεται καταγγελίες ότι δεν υπάρχει ανταπόκριση από πλευράς του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως για βελτίωση των συνθηκών και υποδομών.

Ακόμα και οι δήμοι που έχουν την πρόθεση να προσφέρουν και να βοηθήσουν για να γίνουν βελτιωτικά έργα, δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν, καθώς δεν διαθέτουν τα απαραίτητα κονδύλια. Τα λίγα που διαθέτουν είναι ψίχουλα μπροστά στις ανάγκες, οπότε αρκούνται στη συντήρηση των άκρως απαραίτητων.

Δεν ενδιαφέρει την κυβέρνηση, αφού εξακολουθεί  να αποκόπτει κονδύλια για τους πρόσφυγες

Κατά τη συνεδρία της Ολομέλειας της Βουλής για τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό του 2018, σχετικά με τα κονδύλια για την προσφυγική πολιτική, απεδείχθη ότι και αυτή τη χρονιά υπάρχει αποκοπή δαπανών.

Όπως δήλωσε η Σκεύη Κουκουμά, «η κυβέρνηση ΔΗΣΥ – Αναστασιάδη όχι μόνο μειώνει συνεχώς τα κονδύλια για τον προσφυγικό κόσμο, αλλά ακόμη και όσα κονδύλια προϋπολογίζονται για την προσφυγική πολιτική αποτυγχάνει να τα διαθέσει αποτελεσματικά».

Στον συμπληρωματικό προϋπολογισμό για το 2018 που κατάθεσε η κυβέρνηση για ακόμη μια χρονιά μεταφέρονται κονδύλια από τα προσφυγικά στεγαστικά προγράμματα σε άλλους σχεδιασμούς εκτός της προσφυγικής πολιτικής. Συγκεκριμένα φέτος μεταφέρονται 2,15 εκατομμύρια ευρώ, το 2017 είχαν μεταφερθεί 4,4 εκατομμύρια ευρώ και το 2016 άλλα 5 εκατομμύρια.

Σύμφωνα με τη βουλευτή του ΑΚΕΛ, για το κόμμα της είναι απαράδεκτο να περισσεύουν κονδύλια από τα προσφυγικά και να μην υπάρχει ευαισθητοποίηση αναζήτησης του προβλήματος και να μην μπορεί ο κόσμος να λάβει το βοήθημα. Το ΑΚΕΛ, όπως είπε η Σκεύη Κουκουμά, ζητά τροποποίηση των κριτηρίων και επαναφορά των στεγαστικών σχεδίων που ίσχυαν πριν το 2013.