Περιβάλλον… υπό πολιορκία

Από τον Ακάµα στο πολυώροφο κτίριο της οδού Κινύρα στη Λευκωσία

Το περιβάλλον πολιορκείται και η κυβέρνηση µόνη έγνοια έχει πώς θα προσπεράσει διαδικασίες, κανονισµούς, νοµοθεσίες, ακόµα και ευρωπαϊκές οδηγίες για να διευκολύνει την αυθαιρεσία των «δικών» της.

Είχαµε πρόσφατα την περίπτωση του Ακάµα. Η αρµόδια περιβαλλοντική Αρχή έβαλε ουσιαστικά βέτο στο προωθούµενο Τοπικό Σχέδιο Ακάµα µε µια σειρά από νοµικά δεσµευτικούς και ουσιώδεις όρους. Αν και οι όροι αυτοί δεν έχουν υιοθετηθεί από το Πολεοδοµικό Συµβούλιο, οργιάζουν οι έντονες παρασκηνιακές πιέσεις και οι απαράδεκτες πολιτικές παρεµβάσεις µε στόχο την έγκριση και δηµοσίευση του Αναθεωρηµένου Τοπικού Σχεδίου Ακάµα.

Η Οµοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου έκρουσε ήδη τον κώδωνα του κινδύνου: µε βάση το περιβαλλοντικό κεκτηµένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ισχύουσα νοµοθεσία της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, η υιοθέτηση και εφαρµογή των ουσιωδών και νοµικά δεσµευτικών όρων της ∆έουσας Εκτίµησης για το Τοπικό Σχέδιο Ακάµα αποτελεί νοµική υποχρέωση του Πολεοδοµικού Συµβουλίου και της Πολεοδοµικής Αρχής. Ως εκ τούτου, δεν µπορούν να τεθούν σε ισχύ οι προτεινόµενες πρόνοιες και πολεοδοµικές ζώνες του Τοπικού Σχεδίου Ακάµα, οι οποίες κρίθηκε, πέραν κάθε εύλογης αµφιβολίας, ότι θα επιφέρουν σοβαρές, αρνητικές, συσσωρευτικές και µη αναστρέψιµες επιπτώσεις στους στόχους διατήρησης των περιοχών του ∆ικτύου Natura 2000 στη Χερσόνησο Ακάµα.

Ενδεικτικό της προσπάθειας της κυβέρνησης να βρει παραθυράκια παράκαµψης της νοµοθεσίας ήταν και η άρνηση, τον Ιούλιο, των κοµµάτων ∆ΗΣΥ, ∆ΗΚΟ, Ε∆ΕΚ, ∆ΗΠΑ να συζητηθεί στη Βουλή πρόταση ψηφίσµατος που κατέθεσαν από κοινού ΑΚΕΛ και Κίνηµα Οικολόγων για την προστασία του Ακάµα.

Η κυβέρνηση τρέχει να προλάβει για να διασφαλίσει ότι ούτε σπιθαµή γης δεν θα µείνει ανεκµετάλλευτη. Θυµηθείτε την εκπληκτική δήλωση του Πρόεδρου Αναστασιάδη σε µια δηµόσια διαβούλευση, πως «…αν δεν χτίσουµε και στα Natura, πού αλλού θα κτίσουµε;»

Εµπρός για να τσιµεντώσουµε και τις Περιοχές Ειδικού Χαρακτήρα!

Ίσως να μην υπάρχει πιο χαρακτηριστικό παράδειγµα αυτής της αντίληψης από τους πύργους που ξεφυτρώνουν παντού µε τρόπο που απλώς διευκολύνει µια µικρή οµάδα να µεγιστοποιήσει τα κέρδη της. Οι αδειοδοτήσεις ψηλών κτιρίων έγιναν και γίνονται απρογραµµάτιστα και αυθαίρετα. Η χωροθέτησή τους γίνεται άναρχα και παντού. ∆εν εντάχθηκαν σε έναν ολοκληρωµένο και επιστηµονικά τεκµηριωµένο πολεοδοµικό σχεδιασµό και δεν έλαβαν καθόλου υπόψιν βασικές αρχές όπως η διαφάνεια και η δηµόσια διαβούλευση.

Αυτά ισχύουν και στην περίπτωση της αίτησης για ανέγερση δεκαώροφου κτιρίου, µε 16 διαµερίσµατα και δύο υπόγειους χώρους στάθµευσης, στην οδό Κινύρα στη Λευκωσία. Μπορεί να µην πρόκειται για «πύργο», αλλά πρόκειται για Περιοχή Ειδικού Χαρακτήρα!

Η περιοχή γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο θεωρείται προνοµιούχα. Όχι µόνο δεν είναι πυκνοκατοικηµένη, αλλά γειτνιάζει µε τη Βουλή, τα ∆ικαστήρια και σε σύντοµο χρονικό διάστηµα µε το νέο αρχαιολογικό µουσείο. Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και το υφιστάµενο µουσείο, το ∆ηµοτικό Θέατρο, το κτίριο Πούλια, το οποίο διασώθηκε από την κατεδάφιση το 1993, διατηρητέα οικοδοµή την οποία αποκατάστησε το ίδιο το Τµήµα Πολεοδοµίας κ.λπ.

Σηµειώνεται πως στην περιοχή ο συντελεστής δόµησης ήταν 100%, αλλά όταν εκπονήθηκε το «Σχέδιο Περιοχής» του κέντρου της Λευκωσίας, το ποσοστό αυξήθηκε στο 200%, επιτρέποντας διπλασιασµό των ορόφων, χωρίς περιέργως να τεθούν περιορισµοί, όπως συνέβη µε άλλους δρόµους στους οποίους υπάρχουν παραδοσιακά και διατηρητέα κτίρια.

Η αύξηση του συντελεστή δόµησης εκτόξευσε την αξία των ακινήτων, ανοίγοντας το δρόµο για αλλοίωση του χαρακτήρα περιοχών που έχρηζαν και χρήζουν προστασίας.

Στη συγκεκριµένη περιοχή, ύστερα και από τα κίνητρα που δόθηκαν, η συγκεκριµένη ανάπτυξη θα µπορούσε να φτάσει µέχρι και τους οκτώ ορόφους. Η δε Πολεοδοµική Αρχή είχε (και έχει) τη διακριτική ευχέρεια να παραχωρήσει άλλους δύο ορόφους!

Όπως σηµειώνει όµως το ΕΤΕΚ, το Σχέδιο Περιοχής του Κέντρου Λευκωσίας, όπως και το Τοπικό Σχέδιο Λευκωσίας, περιέχουν ρητές πρόνοιες που περιορίζουν δραστικά τη δυνατότητα για σχετικό αυξηµένο επιτρεπόµενο ύψος σε Περιοχές Ειδικού Χαρακτήρα, µε γνώµονα ακριβώς την προστασία του ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού χαρακτήρα των περιοχών αυτών.

Το ιστορικό της αίτησης και οι κυβερνητικές προφάσεις

Υπενθυµίζεται ότι τον Ιανουάριο 2021 το ∆ηµοτικό Συµβούλιο, ως Πολεοδοµική Αρχή, απέρριψε µε συντριπτική πλειοψηφία την αίτηση για τη συγκεκριµένη ανάπτυξη και µάλιστα και τις δυο παραλλαγές της -δεκαώροφο ή οκταώροφο κτίριο.

Ο επενδυτής προχώρησε σε ιεραρχική προσφυγή και η Τριµελής Υπουργική Επιτροπή (αποτελούµενη από τον Υπουργό Εσωτερικών, τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, καθώς και τον Υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων) τον ικανοποίησε.

Αγνόησε, µάλιστα, προς τούτο τόσο την τεκµηριωµένη τοποθέτηση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου όσο και τις απόψεις του συνόλου του τεχνικού κόσµου (Επιστηµονικό και Τεχνικό Επιµελητήριο Κύπρου, Παγκύπριος Οργανισµός Αρχιτεκτονικής Κληρονοµιάς, Κυπριακό Τµήµα ∆ιεθνούς Συµβουλίου Μνηµείων και Τοποθεσιών), περιβαλλοντικών και κοινωνικών φορέων και εκατοντάδων πολιτών. Αγνόησε ακόµα και την αρνητική θέση του καθ’ ύλην αρµόδιου Τµήµατος Πολεοδοµίας και Οικήσεως, καθώς και του Τµήµατος Αρχαιοτήτων.

Το αρµόδιο Υπουργείο Εσωτερικών, απαντώντας στις επικρίσεις για έγκριση της ιεραρχικής προσφυγής του αιτητή, δηλώνει ότι λανθασµένα ο ∆ήµος Λευκωσίας δεν χορήγησε την αιτούµενη άδεια. Σηµειώνει, µάλιστα, ότι ο αιτητής στις 15/9/2017 εξασφάλισε γραπτώς θετικές προκαταρκτικές απόψεις από τις υπηρεσίες του Δήµου Λευκωσίας, σύµφωνα µε τις οποίες του δόθηκε σαφής τοποθέτηση για τη δυνατότητα ανέγερσης 8 ορόφων, µε δυνατότητα, µάλιστα, έγκρισης πρόσθετων 2 ορόφων, όπως διαλαµβάνουν οι πρόνοιες του Σχεδίου Περιοχής.

Στη βάση αυτή υπογραµµίζει ότι οι Αρχές, ως εκ της θέσεώς τους, οφείλουν να είναι προασπιστές των συµφερόντων… των πολιτών!

Απόρριψη για δεύτερη φορά, αλλά…

Το Δηµοτικό Συµβούλιο Λευκωσίας απέρριψε την περασµένη Πέµπτη για δεύτερη φορά µε συντριπτική, τελικά, πλειοψηφία την αίτηση της εταιρείας στέλλοντας ηχηρό µήνυµα στη διυπουργική επιτροπή.

21 µέλη του ∆ηµοτικού Συµβουλίου ψήφισαν κατά, ενώ από την οµάδα του ∆ΗΣΥ ένας ψήφισε υπέρ και τρεις αποχή. Ο δήµαρχος Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης αρχικά εισηγήθηκε το θέµα να σταλεί πίσω στη διυπουργική επιτροπή, αλλά όταν η πρότασή του απορρίφθηκε, συντάχθηκε µε την πλειοψηφία.

Ο πρόεδρος του Πολεοδοµικού Συµβουλίου Λευκωσίας, Γιώργος Μεσαρίτης, δήλωσε ότι «όταν εγκριθούν τα πρακτικά του Συµβουλίου, θα στείλουµε την απάντησή µας στον πρόεδρο της Υπουργικής Επιτροπής, που είναι ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής». ∆ιευκρίνισε όµως ότι η διυπουργική επιτροπή µπορεί να δώσει οδηγίες στην Πολεοδοµία να εκδώσει την άδεια, «αναλαµβάνοντας όµως το πολιτικό κόστος».