Ποίηση χαμηλόφωνη και με ύφος απλής κουβέντας

Ποίηση χαμηλόφωνη και με ύφος απλής κουβέντας
Γιώργος Χριστοδουλίδης, Πληγείσες περιοχές – Γυμνές ιστορίες, εκδ. Μελάνι, 2016

Πολλές αναγνώσεις επιδέχεται η τελευταία ποιητική συλλογή του Γιώργου Χριστοδουλίδη που τιτλοφορείται Πληγείσες περιοχές.

Τον τελευταίο καιρό, συγκεκριμένα τους πρώτους μήνες του 2016, έχουν φθάσει στα χέρια μου αξιόλογα ποιητικά βιβλία. Και το λέω αυτό με αρκετή ικανοποίηση και χαρά, γιατί είναι βιβλία που είναι γραμμένα από νέους κυρίως ανθρώπους. Θέλω να πω πως οι δημιουργοί τους δεν ανήκουν στις κατεστημένες πλέον γενιές του 1960 και 1970, αλλά στις γενιές που άρχισαν να διαμορφώνονται και να σχηματίζονται τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο.

Επιπλέον, έχω διαπιστώσει, πως τα περισσότερα από αυτά τα βιβλία έχουν κυκλοφορήσει από σπουδαίους εκδοτικούς οίκους στην Αθήνα, όπου αυτοί οι εκδοτικοί οίκοι έχουν να επιδείξουν σημαντική δουλειά, εννοώ επαγγελματική δραστηριότητα, στον τομέα τους.

Θα διερωτάστε ίσως τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως οι δημιουργοί αυτών των βιβλίων είναι απόλυτα σίγουροι για την υψηλή ποιότητα της γραφής τους και γενικά της τέχνης που διακονούν, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μη φοβούνται τη σύγκριση με τους άλλους Ελληνες ομότεχνούς τους, αλλά να την επιδιώκουν κιόλας. Κάτι που είναι, πιστεύω, απόλυτα φυσιολογικό και σωστό και ας κινδυνεύω να χαρακτηριστώ για άλλη μία φορά ελληνοκεντρικός. Γιατί, για μένα, από τη στιγμή που κάποιος δημιουργός γράφει στην ελληνική γλώσσα, είναι αδιανόητο να απευθύνει τη γραφή και κατ’ επέκταση την τέχνη του σε 700 χιλιάδες μόνο Ελληνοκύπριους και όχι σε 11, ή και περισσότερα, εκατομμύρια που αριθμεί σήμερα ο ελληνισμός. Δυστυχώς, αυτό το αδικαιολόγητο λάθος, έγινε από τους περισσότερους δημιουργούς της δίκης μου γενιάς αλλά και της προηγούμενης του 1960, με αποτέλεσμα η κυπριακή ποίηση να εγκλωβιστεί στον εαυτό της, και όχι μόνο να μην ανανεώνεται αλλά και να οδηγείται σε μαρασμό μέρα με τη μέρα. Δεν είναι τυχαίο που η θεματογραφία αυτών των γενιών περιορίστηκε ασφυκτικά στα τραγικά γεγονότα του 1974 και στον σκλαβωμένο Πενταδάκτυλο.

Ανάμεσα, λοιπόν, στα αξιόλογα βιβλία που διάβασα τον τελευταίο καιρό είναι και η ποιητική συλλογή του Γιώργου Χριστοδουλίδη που φέρει τον τίτλο Πληγείσες περιοχές και συμπληρώνεται με τον επίτιτλο Γυμνές ιστορίες. Και ομολογώ πως, στα σαράντα τόσα χρόνια που διαβάζω ποίηση, πρώτη φορά συνάντησα βιβλίο με τόσο έντιμο και αποκαλυπτικό τίτλο! Ομως για τον επίτιτλο Γυμνές ιστορίες θα επανέλθω στη συνέχεια για ν’ αντιληφθείτε γιατί τον χαρακτήρισα «έντιμο» και «αποκαλυπτικό».

Η ποιητική συλλογή Πληγείσες περιοχές φαινομενικά παρουσιάζεται σαν ένα βιβλίο που περιέχει απλή και κατανοητή ποίηση. Αυτό όμως είναι παγίδα και αλίμονο στον αναγνώστη αν πέσει σε αυτή την πλάνη. Θα αποτύχει, χωρίς να μπορέσει να καταλάβει και να νιώσει την απόλυτη ουσία που περιέχει η ποίηση του Χριστοδουλίδη. Γιατί το βιβλίο, όπως διαπιστώνω, είναι καλά δομημένο από τον δημιουργό του, όπου στόχευσε και επεδίωξε να περιλάβει σε αυτό μια ποίηση κατασκευασμένη από τα πιο απλά και ταπεινά υλικά (προς Θεού δεν εννοώ ευτελή υλικά), και που στο τέλος, χάρη στη μαστοριά του, μέσα από αυτά τα καταφρονεμένα υλικά της γλώσσας μας, κατορθώνει να μας μυήσει σε μια πανανθρώπινη και αξιοθαύμαστη τέχνη.

Συνεπώς το βιβλίο αντέχει σε πολλές αναγνώσεις. Θέλω να πω επιδέχεται πολλές αναγνώσεις όπου σε κάθε νέα ανάγνωση ο αναγνώστης ανακαλύπτει και κάτι το καινούργιο. Δηλαδή, στο βάθος του βιβλίου, μέσα στις σελίδες του, υπάρχουν πολλοί «μεσότοιχοι» που ο αναγνώστης πρέπει να τους γκρεμίσει, είτε με τα χέρια του είτε με τη βαριοπούλα, για να εισχωρήσει εντός του και να φθάσει στην ποιητική ουσία του. Γι’ αυτό ανέφερα προηγουμένως ότι η απλότητα μπορεί να είναι και μία πλάνη για τον αναγνώστη…

Χρήστος Μαυρής
Απόσπασμα από κείμενο που δημοσιεύτηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2016 στο Ποιείν – Επιθεώρηση Ποιητικής Τέχνης (www.poiein.gr)