Πλιάτσικο με τις τ/κ περιουσίες εις βάρος των προσφύγων – Μόλις το 6,4% επωφελείται

Η Παγκύπρια Ένωση Προσφύγων εισηγήθηκε συγκεκριµένα κριτήρια που διασφαλίζουν τη διαδικασία, σηµειώνοντας ότι σε αρκετές περιπτώσεις ο υπουργός αγνοεί τις συστάσεις των συµβουλευτικών επιτροπών

Η συνολική έκταση των τ/κ περιουσιών στις ελεύθερες περιοχές ανέρχεται στις 455.306 σκάλες, η δε αξία τους υπολογίζεται σε αρκετά δισεκατοµµύρια ευρώ.Οι χρήστες τ/κ περιουσιών χωρίζονται ως ακολούθως:

– Μόνιµες Κατοικίες: 4.737 χρήστες

– Εξοχικές Κατοικίες: 1.342 χρήστες

– Επαγγελµατικά Υποστατικά: 2.831 χρήστες

– Γεωργικοί Κλήροι: 8.894 συµβόλαια που καλύπτουν συνολική έκταση γης 30.179 εκτάρια ή 225.867 σκάλες

– Άλλοι Χώροι: 2.817 χρήστες

Από το σύνολο των 20.261 χρηστών τ/κ περιουσιών οι 17.836 (86,5%) είναι πρόσφυγες και οι 2.785 (15,5%) είναι µη πρόσφυγες.

Με δεδοµένο ότι συνολικά οι πρόσφυγες ανέρχονται στις 280.000 και οι πρόσφυγες χρήστες τ/κ περιουσιών είναι 17.836, το ποσοστό των προσφύγων που επωφελείται από τη χρήση των τ/κ περιουσιών ανέρχεται µόλις στο 6,4%.

Κάθε µέρα που περνά οι καταγγελίες για σκάνδαλα στη διαχείριση τουρκοκυπριακών περιουσιών πληθαίνουν, καταδεικνύοντας ότι πολλές φορές αποδίδονται µε αδιαφανείς διαδικασίες προς εξυπηρέτηση συµφερόντων. Επείγει, λοιπόν, η αναθεώρηση των διαδικασιών έτσι ώστε να τεθούν µετρήσιµα κριτήρια που να διασφαλίζουν την αντικειµενικότητα των αποφάσεων προς όφελος των προσφύγων.

Του Γιάννη Κακαρή

Σε πρόσφατές του καταγγελίες ο δήµαρχος Πάφου, Φαίδωνας Φαίδωνος, ανέφερε πως «κάποια από τα τ/κ τεµάχια πέρασαν στα χέρια πρώην κρατικών αξιωµατούχων, που κατείχαν θέσεις-κλειδιά» και υπέδειξε πως Τουρκοκύπριοι που δεν ζούσαν στο εξωτερικό πριν το 1974 και δεν µπορούσαν να πωλήσουν τις περιουσίες τους, πείσθηκαν να τις πωλήσουν κάτω από την πραγµατική τους αξία «αφού τα µέλη του κυκλώµατος φρόντιζαν να βρουν τον τρόπο να γίνονται αυτές οι µεταβιβάσεις». Πρόσθεσε επίσης πως εµπλέκονται και κάποιοι «υποψήφιοι [Πρόεδροι]» και ότι η έγκριση δόθηκε «τη συγκεκριµένη στιγµή που εκδηλώθηκαν συγκεκριµένες υποστηρίξεις σε συγκεκριµένο υποψήφιο».

Τα νέα κριτήρια που ετοιµάζει ο Υπουργός Εσωτερικών ως ο Κηδεµόνας Τουρκοκυπριακών Περιουσιών έχουν καθυστερήσει αρκετά. Σύµφωνα µε το υπουργείο, αυτή τη στιγµή βρίσκονται για νοµοτεχνικό έλεγχο στη Νοµική Υπηρεσία που αναµένεται σύντοµα να ολοκληρωθεί για να κατατεθούν στη Βουλή.

Τα κριτήρια παρουσιάστηκαν σε γενικές γραµµές προς τη Συµβουλευτική Επιτροπή, ωστόσο δεν της δόθηκαν τα συγκεκριµένα κριτήρια ούτε ο τρόπος µοριοδότησης των δικαιούχων. Για αυτό τα µέλη της Συµβουλευτικής Επιτροπής ζητούν να γίνει σύντοµα µια συνεδρία στην οποία θα ενηµερωθούν αναλυτικά.

Όπως ανέφερε στη «Χαραυγή» ο Χρίστος Αλέκου, αντιπρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Προσφύγων (η οποία συµµετέχει στη Συµβουλευτική Επιτροπή), «κάθε µέρα που περνά οι παραβιάσεις στα θέµατα των τ/κ περιουσιών µεγαλώνουν. Εξού και οι πρόσφατες καταγγελίες».

Επίσης, ήγειρε ζήτηµα σε ό,τι αφορά το ρόλο της Επιτροπής, καθώς για να έχει σηµασία η ύπαρξή της πρέπει ο Υπουργός Εσωτερικών να λαµβάνει σοβαρά τις εισηγήσεις της. Όπως εξήγησε, ο ρόλος της Επιτροπής είναι συµβουλευτικός προς τον υπουργό και δεν τον δεσµεύει, αλλά σε πολλά θέµατα δεν λαµβάνει υπόψιν την Επιτροπή και δεν αιτιολογεί γιατί απορρίπτει τις προτάσεις της και ενεργεί διαφορετικά.

Σε ό,τι αφορά την αλλαγή των κριτηρίων, ο κ. Αλέκου ανέφερε πως η µελέτη που έκανε η ΠΕΠ και δόθηκε στον υπουργό είναι τεκµηριωµένη, µε πολλές από τις προτάσεις της να υιοθετούνται. Πρόσθεσε ότι τα χαρακτηριστικά της πρότασης είναι η ύπαρξη µετρήσιµων κριτηρίων κάτω από τη φιλοσοφία της µοριοδότησης για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.

Να αυστηροποιηθούν τα κριτήρια για µη πρόσφυγες

Πριν από τις οποιεσδήποτε ενέργειες, η Παγκύπρια Ένωση Προσφύγων ζητά όπως γίνει έλεγχος των συµβάσεων για να διακριβωθούν οι µη δικαιούχοι χρήστες, καθώς και όσοι κατέχουν τ/κ περιουσίες δυσανάλογες των αναγκών τους. Προειδοποιεί πως αν δεν γίνει αυτός ο έλεγχος και δεν πραγµατοποιηθούν ανακτήσεις, τα νέα κριτήρια θα ισχύουν µόνο για έναν πολύ περιορισµένο αριθµό νέων συµβάσεων και θα στερηθεί από τους νέους γεωργούς η δυνατότητα διεκδίκησης κλήρων και η εµπλοκή τους στη γεωργία.

Επισηµαίνει ακόµη ότι δεν συµφωνεί µε τις υπενοικιάσεις τ/κ περιουσιών, καθώς αν επιτραπούν οι υπενοικιάσεις αντί των ανακτήσεων, τότε οι διαχρονικές αδικίες και στρεβλώσεις θα συνεχιστούν, θα νοµιµοποιηθούν και θα µονιµοποιηθούν.

Θα πρέπει άµεσα να γίνουν ανακτήσεις µε στόχο ο αριθµός των προσφύγων χρηστών που σήµερα ανέρχεται στο 6,4% να αυξηθεί σηµαντικά.

Οµόφωνες αποφάσεις αλλάζουν χωρίς ενηµέρωση

Υπογραµµίζει επίσης ότι «υπάρχουν περιπτώσεις κυρίως στις Επαρχιακές Επιτροπές όπου ακόµα και οι οµόφωνες αποφάσεις των Επιτροπών αλλάζουν χωρίς καµία ενηµέρωση των µελών των Επιτροπών καθιστώντας τις Επιτροπές διακοσµητικές και χωρίς κανένα κύρος. Κατά την άποψή µας πρέπει να αλλάξει η νοµοθεσία και να προνοείται ότι για να αλλάξουν οι αποφάσεις των Επιτροπών (νοουµένου ότι αυτές έχουν το τεκµήριο της νοµιµότητας) θα πρέπει ο Κηδεµόνας ή ο Εκπρόσωπός του να αιτιολογούν γραπτώς και µε κάθε λεπτοµέρεια τους λόγους των αλλαγών».

Αναβάθµιση κριτηρίων επιλεξιµότητας

Σε ό,τι αφορά τα κριτήρια για διάθεση τ/κ περιουσιών, πέρα από τα υφιστάµενα, η ΠΕΠ προτείνει:

Για τη διάθεση τ/κ κατοικιών να λαµβάνεται υπόψιν η ακίνητη περιουσία του αιτητή στα κατεχόµενα και να υπάρξει µοριοδότηση στην περίπτωση που υπάρχει στην οικογένεια πρόσωπο µε ειδικές ανάγκες. Επίσης, οι δικαιούχοι να διαµένουν µόνιµα στη ∆ηµοκρατία και να χρησιµοποιούν το υποστατικό ως πρώτη κατοικία. Σε περιπτώσεις προσφύγων που οι ίδιοι έκαναν µεγάλες δαπάνες για αλλαγές και βελτιώσεις της κατοικίας και δεν υπάρχει δικαιούχος κληρονόµος δεύτερου βαθµού, να µπορεί να κληρονοµηθεί η κατοικία από δικαιούχο δισέγγονο.

Για τη διάθεση γεωργικής γης οι αιτητές να έχουν σχετικές βεβαιώσεις από το Υπουργείο Γεωργίας, καθώς και πιστοποιητικά εγγραφής για τα γεωργικά τους µηχανήµατα. Επίσης, να λαµβάνεται υπόψιν ο βαθµός εξωγεωργικής απασχόλησης των αιτητών. Εισήγηση της ΠΕΠ είναι να δίδεται περιορισµένη έκταση µέχρι 10 δεκαρίων για υγιή απασχόληση και για λόγους περιβάλλοντος, µια πρακτική που εφαρµόζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης.

Για τη διάθεση επαγγελµατικής στέγης η ΠΕΠ εισηγείται όπως οι αιτητές αποδεικνύουν ότι µπορούν να υλοποιήσουν την ανάπτυξη που προτείνουν και να διαµένουν µόνιµα στη ∆ηµοκρατία.

Το 1/4 των αποφάσεων αφορούσαν αυτούς που αποφάσιζαν ή συγγενείς τους

Παραδόθηκε στη Βουλή ο κατάλογος των µελών των συµβουλευτικών επιτροπών που είναι αρµόδιες για τη διαχείριση των τ/κ περιουσιών και των υπαλλήλων της Υπηρεσίας ∆ιαχείρισης Τ/κ Περιουσιών που διαχειρίζονται ή κατέχουν τ/κ περιουσία οι ίδιοι ή συγγενείς τους µέχρι δευτέρου βαθµού (σύζυγος, παιδιά, γονείς, αδέλφια), είτε προσωπικά είτε ως µέτοχοι εταιρείας. Σύµφωνα µε πληροφορίες της «Χαραυγής», 16 από τους 64 υπαλλήλους της Υπηρεσίας κατέχουν οι ίδιοι ή µέλη των οικογενειών τους τ/κ περιουσία.

Μάλιστα, σε µια περίπτωση υπάλληλος της Υπηρεσίας στην επαρχία Πάφου κατέχει πέραν των 500 σκαλών χωράφια! Σε ό,τι αφορά τα µέλη των Συµβουλευτικών Επιτροπών και των Ειδικών Επιτροπών, τ/κ περιουσία κατέχουν οι 12 από τους 42.

Κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι µεµπτές, καθώς ήταν στην κατοχή της οικογένειας πολλά χρόνια πριν το µέλος συµµετάσχει στη διαχείριση τ/κ περιουσιών. Ωστόσο, υπάρχουν και περίεργες περιπτώσεις, αφού δηλώνεται ότι έχουν στην κατοχή τους ένα τεµάχιο χωρίς να προσδιορίζεται η έκτασή του. Σηµειώνεται πως εκ πρώτης όψεως δεν σηµαίνει ότι τις κατέχουν παράνοµα, αλλά παραµένει το ηθικό κοµµάτι.

Αναµένεται ότι θα κληθούν στην επιτροπή για το συγκεκριµένο θέµα ο Γενικός Ελεγκτής και η Νοµική Υπηρεσία. Υπενθυµίζεται ότι εκκρεµεί εδώ και καιρό η αλλαγή των κριτηρίων και η ένταξη µετρήσιµων κριτηρίων.

Αντικειμενικός τρόπος μοριοδότησης δικαιούχων – Η πρόταση της Παγκύπριας Ένωσης Προσφύγων

Ο σκοπός για τον οποίο είχε συσταθεί ο Κλάδος Διαχείρισης Τ/κ Περιουσιών ήταν η αξιοποίηση με τρόπο δίκαιο του τεράστιου αποθέματος των τ/κ περιουσιών προς απάμβλυνση, κατ’ αρχήν των άμεσων στεγαστικών αναγκών των προσφύγων συμπατριωτών μας και στη συνέχεια τη χρήση τους για σκοπούς επαγγελματικής επαναδραστηριοποίησης των προσφύγων στους διαφόρους κλάδους της Οικονομίας (εμπόριο, βιοτεχνίες, αγροτικές / κτηνοτροφικές αναπτύξεις).

Είναι δυστυχώς από όλους παραδεκτό ότι διαχρονικά η διαχείριση αυτής της τεράστιας περιουσίας δεν έγινε με αξιοκρατικά κριτήρια, ούτε με διαφάνεια και ισονομία.

Αποτέλεσμα της κακοδιαχείρισης ήταν να χρησιμοποιείται αυτή η τεράστια περιουσία από τον περιορισμένο αριθμό του 6,4% των προσφύγων. Επίσης, παρ’ όλο που το πνεύμα του νόμου ήταν όπως η διαχείριση των τ/κ περιουσιών γίνεται για εξυπηρέτηση των αναγκών των προσφύγων, ένα μεγάλο ποσοστό της τάξης του 15,5% των τ/κ περιουσιών χρησιμοποιείται από μη πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων θεσμών, ακόμα και Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Ως εκ τούτου, η Παγκύπρια Ένωση Προσφύγων πρότεινε όπως στα νέα κριτήρια θεσπιστεί αντικειμενικός τρόπος μοριοδότησης. Ωστόσο, στην παρουσίαση των νέων κριτηρίων που έγινε από τον υπουργό, δεν ενημερώθηκαν αναλυτικά τα μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τον συγκεκριμένο τρόπο που θα γίνεται η μοριοδότηση. Για αυτό η Συμβουλευτική Επιτροπή αναμένει νέα συνάντηση με τον υπουργό για να ξεκαθαριστούν.

Οι τ/κ περιουσίες χωρίζονται σε τρία είδη. Τη γεωργική γη, την τ/κ κατοικία και την επαγγελματική στέγη.

Μοριοδότηση μόνιμων κατοικιών

Η ανώτατη βαθμολογία των μορίων είναι το εκατό (100), το οποίο διαχωρίζεται ως εξής:

• Εισοδηματικά κριτήρια: Εισόδημα μέχρι €15.000 (25 μόρια), εισόδημα από €15.001 μέχρι €25.000 (15), από €25.001 μέχρι €35.000 (10), από €35.001 μέχρι €50.000 (5).

• Οικογενειακή κατάσταση: Μονήρες άτομο (5 μόρια), ζεύγος με 1 εκ των 2 να είναι πρόσφυγας (5), ζεύγος με 1 εκ των 2 να είναι πρόσφυγας με παιδιά (10), μονογονεϊκή οικογένεια πρόσφυγα με παιδιά (15), ζεύγος 2 προσφύγων (15), ζεύγος 2 προσφύγων με παιδιά (20).

• Περιουσία στα κατεχόμενα: Κατοικία (15 μόρια), οικόπεδο/χωράφι (10).

• Περιουσία στις ελεύθερες περιοχές: Αξία €0-€25.000 (25 μόρια), αξία €25.000-€50.000 (10).

Ειδικές ανάγκες αιτητή/οικογένειας: Δεκαπέντε (15). Όπως ορίζεται από το Υπουργείο Πρόνοιας ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας του αιτητή.

Μοριοδότηση Επαγγελματικών Υποστατικών

Η ανώτατη βαθμολογία των μορίων είναι το εκατό (100), το οποίο διαχωρίζεται ως εξής:

• Εισοδηματικά κριτήρια: Εισόδημα μέχρι €15.000 (20), από €15.001 μέχρι €25.000 (15), από €25.001 μέχρι €35.000 (10), από €35.001 μέχρι €50.000 (5).

• Οικογενειακή κατάσταση: Μονήρες άτομο (5), ζεύγος με 1 εκ των 2 να είναι πρόσφυγας χωρίς παιδιά (5), ζεύγος με 1 εκ των 2 να είναι πρόσφυγας με παιδιά (10), ζεύγος 2 προσφύγων χωρίς παιδιά (10), ζεύγος 2 προσφύγων με παιδιά (15).

• Περιουσία στα κατεχόμενα: Κατοικία (10), οικόπεδο/χωράφι (20), επαγγελματικό υποστατικό (20).

• Επάγγελμα Αιτητή: Επαγγελματίας (25), μη επαγγελματίας/Άλλο (10).

• Περιουσία στις ελεύθερες περιοχές: Αξία €0-€50.000 (20), αξία €50.000-€200.000 (10), αξία €200.000-άνω (5).

Μοριοδότηση Γεωργικής Γης

Η ανώτατη βαθμολογία των μορίων είναι το εκατό (100), το οποίο διαχωρίζεται ως εξής:

• Οικογενειακή κατάσταση: Μονήρες άτομο (5), ζεύγος με 1 εκ των 2 να είναι πρόσφυγας χωρίς παιδιά (5), ζεύγος με 1 εκ των 2 να είναι πρόσφυγας με παιδιά (5), ζεύγος 2 προσφύγων χωρίς παιδιά (10), ζεύγος 2 προσφύγων με παιδιά (15).

• Περιουσία στα κατεχόμενα: Κατοικία/Επαγγελματικό Υποστατικό (10), έκταση γης 1-30 εκτάρια (15), έκταση γης 30-100 εκτάρια (25), έκταση γης 100 εκτάρια-άνω (35).

• Επάγγελμα Αιτητή: Επαγγελματίας (40), μη επαγγελματίας (10).

• Περιουσία στις ελεύθερες περιοχές: Αξία €0-€15.000 (10), αξία €150.000-άνω (5).

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy