Ποιες ενεργειακές λύσεις αναμένονται κατά την ενεργειακή μετάβαση;

Του Δρος Ανδρέα Πουλλικκά*

Καθώς οι χώρες σε όλο τον κόσμο δεσμεύουν τρισεκατομμύρια για την οικονομική ανάκαμψη λόγω της πανδημίας COVID-19, ένα κοινό στοιχείο αυτής της προσπάθειας αφορά τη διάθεση αυτών των κονδυλίων στην αειφόρο ανάπτυξη για την προστασία των μελλοντικών γενεών, δημιουργώντας μια κυκλική κοινωνία όπου τίποτα δεν πάει χαμένο. Και αυτό αφού ο παγκόσμιος πληθυσμός προβλέπεται να αυξηθεί κατά 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους μέχρι το 2064, πλησιάζοντας σχεδόν τα 10 δισεκατομμύρια, με την παγκόσμια ζήτηση ενέργειας να αυξάνεται κατά 50% μεταξύ 2020 και 2050. Χρειάζεται να αναπτυχθούν και να προωθηθούν ενεργειακές τεχνολογίες ζωτικής σημασίας για την επίτευξη ενός μέλλοντος μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για έναν κλιματικά ουδέτερο πλανήτη. Κατά την επόμενη φάση της ενεργειακής μετάβασης χρειάζεται η ανάπτυξη νέων ενεργειακών λύσεων πιο σημαντικές των οποίων είναι η τεχνητή νοημοσύνη και η οικονομία του υδρογόνου.

Οι μελλοντικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής θα έχουν φωνή και θα έχουν και απαντήσεις, πολλές απαντήσεις, που θα αφορούν μεταξύ άλλων την ενεργειακή απόδοση των μηχανημάτων ανά πάσα στιγμή. Ο χειριστής της μονάδας απλά θα μπορεί να ρωτήσει: Ποια είναι η απόδοση του συμπιεστή του αεριοστρόβιλου; Ποια είναι η πίεση υδρογόνου στο σύστημα αποθήκευσης; Ποια είναι η παραγωγή του φωτοβολταϊκού συστήματος; Πότε θα χρειαστεί συντήρηση η ανεμογεννήτρια; Δεν χρειάζεται ο χειριστής να ανατρέξει σε πολύπλοκα εγχειρίδια ή να αναζητήσει απαντήσεις μέσα από ένα λαβύρινθο διαδικτυακών συστημάτων. Άμεσα το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης των μελλοντικών αειφόρων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής θα ανακοινώνει στον χειριστή όλα τα δεδομένα και θα απαντά σε όλα τα ερωτήματα σε πραγματικό χρόνο.

Αναλύοντας τον μεγάλο όγκο δεδομένων που παράγονται σε όλη τη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, η τεχνητή νοημοσύνη θα δαμάσει την πολυπλοκότητα και θα βελτιστοποιήσει τη λειτουργία και τη συντήρηση. Οι χειριστές θα είναι σε θέση να αποφύγουν περιττές προγραμματισμένες διακοπές λειτουργίας για συντήρηση. Επίσης, η τεχνητή νοημοσύνη θα προσφέρει νέες πληροφορίες που θα βελτιώνουν τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την παραγωγή ηλεκτρισμού ανοίγοντας το δρόμο προς την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων προς έναν κόσμο κλιματικά ουδέτερο. Φυσικά πρώτα θα πρέπει να ξεπεραστεί ο σκεπτικισμός, ο φόβος ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αντικαταστήσει τους ανθρώπους. Οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης στην ηλεκτροπαραγωγή έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται και αναμένεται να εφαρμοστούν για πρώτη φορά στην Ιαπωνία σύντομα.

Συνάμα το υδρογόνο έχει από καιρό χαρακτηριστεί ως το βασικό συστατικό της ενεργειακής μετάβασης. Οι φιλόδοξοι στόχοι για τη μείωση των θερμοκηπιακών αερίων που έχουν τεθεί από πολλές χώρες έχουν ωθήσει τη χρήση αυξανόμενων ποσοτήτων μεταβλητής ή/και διακοπτόμενης ανανεώσιμης ενέργειας. Αποτέλεσμα, οι μεγάλες αιολικές και ηλιακές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής να δημιουργούν την ανάγκη για μεγαλύτερες και πιο μακροπρόθεσμες λύσεις αποθήκευσης με κύριο ενεργειακό φορέα το υδρογόνο.

Τεράστιες ποσότητες πράσινου υδρογόνου (δηλαδή υδρογόνο που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές) θα μπορούν να αποθηκεύονται για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες και θα λειτουργούν σαν μια τεράστια μακροπρόθεσμη μπαταρία. Όταν χρειάζεται, το υδρογόνο θα χρησιμοποιείται σε αεριοστρόβιλους υδρογόνου ή σε κελιά καυσίμου για παραγωγή ηλεκτρισμού ή θα χρησιμοποιείται σε άλλους τομείς όπως στις μεταφορές. Ήδη οι αεριοστρόβιλοι που σχεδιάζονται σήμερα είναι διπλής χρήσης φυσικού αερίου και υδρογόνου με την προϋπόθεση μετατροπής τους σε χρήση πράσινου υδρογόνου.

Καθώς εξελίσσεται η οικονομική ανάκαμψη, όπου η αειφόρος ανάπτυξη βρίσκεται στο επίκεντρο, αποτέλεσμα θα έχει την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης. Η εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης στην ηλεκτροπαραγωγή και η αποθήκευση υδρογόνου ή καλύτερα η οικονομία υδρογόνου θα διαδραματίσουν αναμφίβολα ηγετικό ρόλο προς ένα καθαρό μέλλον μηδενικών εκπομπών των θερμοκηπιακών αερίων.

*Πρόεδρος Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου