Πολιτική βούληση και Κυπριακό

Του Θεοχάρη Μασούρα*

Διασκεπτική, αμερικανοβρετανοκαναδέζικο, Ανάν 2004, Ιδέες Γκάλι, σχέδια που αποτελούν τροφή στους νοσταλγούς των δήθεν «Χαμένων Ευκαιριών». Όσο δίκαιο ή άδικο και να έχουν οι κλαυθμηρίζοντες οπαδοί των παραπάνω σχεδίων, το συμπέρασμα είναι ένα: Έλειψε η πολιτική βούληση, το πολιτικό δηλαδή θάρρος του συγκεκριμένου ηγέτη σε κάθε «Χαμένη Ευκαιρία». Έλειψε η ηγετική μορφή ενός ανάλογου Μαντέλα, που οδήγησε μαύρους και λευκούς στη συμφιλίωση και συμβίωση των νοτιοαφρικανών.

Το πλαίσιο Γκουτέρες, συγκρινόμενο με ένα έκαστο των παραπάνω σχεδίων, υπερτερεί: Δίνει λύσεις στα θέματα εγγυήσεων, μόνιμης παρουσίας του τουρκικού στρατού, μονομερούς επέμβασης της Τουρκίας, προνοεί «Μηχανισμό Εφαρμογής» της λύσης, τρόπους αντιμετώπισης των αναφυόμενων προβλημάτων και παραχώρησης εκτεταμένων κατεχομένων περιοχών υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση. Το σημαντικότερο είναι ότι ΟΗΕ, Ε.Ε. και οι ισχυρές χώρες του κόσμου -Ρωσία, ΗΠΑ- εγγυούνται την εφαρμογή της λύσης.

Ο Αναστασιάδης, όμως, ο πολιτικός που ηγήθηκε της επανένωσης της πατρίδας του 2004, άλλαξε πολιτική πορεία. Ουσιαστικά και ανεξαρτήτως του τι λέγει στο Εθνικό Συμβούλιο, με την πρότασή του για «λύση» στη βάση «αποκεντρωμένης ομοσπονδίας», απορρίπτει τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με ισχυρή κεντρική κυβέρνηση και την πολιτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων!

Ως γνωστό όλοι οι Πρόεδροι της Δημοκρατίας από το 1974 και εντεύθεν συζητούσαν λύση στη βάση μιας ισχυρής κεντρικής κυβέρνησης και μόνο το κατάλοιπο εξουσίας παραχωρούσαν στα συνιστώντα κρατίδια, ώστε να επιλύονται τα ζωτικής σημασίας θέματα των δύο κοινοτήτων. Μήπως τελικά ο Πρόεδρος δεν αποφάσισε προς τα πού κλείνει και γι΄ αυτό παρουσιάζεται με δύο πρόσωπα και αντιφατικά; Δεν αποτελεί καραμπινάτη αντίφαση το γεγονός ότι, ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία πληθυσμιακά εκπροσωπεί μόλις το 0,18 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτει βέτο για σοβαρότατα θέματα που άπτονται των οικονομικών και πολιτικών της συμφερόντων, ενώ παράλληλα αρνείται την ισοτιμία των Τουρκοκυπρίων, προτάσσοντας λόγους πληθυσμιακής αναλογίας;
Αναστασιάδης και Ακιντζί δεν είναι βέβαια άμοιροι ευθυνών για τον εθνοκεντρικό τρόπο που αντιμετωπίζουν οι ομόθρησκοι, ομόγλωσσοι και ομότροποί τους το Κυπριακό: Για τους Ελληνοκύπριους είναι πρόβλημα εισβολής – κατοχής και έχει ως αφετηρία την πριν 44 χρόνια, τουρκική εισβολή, ενώ για τους Τουρκοκύπριους είναι πρόβλημα παραβίασης των συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου και έχει ως αφετηρία, τον πριν 54 χρόνια «εξαναγκασμό» τους σε εγκατάλειψη του ζυριχικού κράτους και εγκλεισμού τους στους θύλακες. Δεν είναι όμως η ώρα της κατανομής ευθυνών. Το σίγουρο είναι ότι για να λυθεί το Κυπριακό, χρειάζεται ηγέτη που εκτός από συνέπεια, ειλικρίνεια, φιλαλήθεια και διαλεκτική σκέψη, να διαθέτει και πολιτική βούληση!
Πολιτική βούληση σημαίνει πρωτίστως ότι ένα πρόβλημα αντιμετωπίζεται ως πολιτικό και όχι ως νομικό. Αντιμετωπίζεται δηλαδή με όρους ορθολογιστικούς, ρεαλιστικούς και πραγματιστικούς και όχι συναισθηματικούς ή ως πρόβλημα παραβίασης του διεθνούς δικαίου. Εξάλλου η παραβίαση του διεθνούς δικαίου δεν αποτελεί πρωτόγνωρο αξίωμα, καθώς διαχρονικά ίσχυε το δίκαιο του ισχυρού. Από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, το δίκαιο ανήκε στους αδικοπραγούντες και όχι στους αδικημένους! Όταν λέει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία υπερασπίζεται το νόμο, ενώ η Τουρκία τους δικούς της νόμους», έχει απόλυτο δίκαιο, αλλά ταυτόχρονα η δήλωση αυτή αποδεικνύει ότι οι κυβερνώντες στερούνται πραγματισμού και πολιτικής βούλησης.

Ο Πρόεδρος και οι συν αυτώ, λοιπόν, πορεύονται χωρίς πυξίδα και δεν διαθέτουν πολιτική βούληση. Αυτό συνάγεται και από τις προϋποθέσεις που θέτει η ελληνοκυπριακή πλευρά για την αποδοχή μιας θετικής ψήφου των Τουρκοκυπρίων και για συνομιλίες ανοικτού τέλους. Οι άνθρωποι που μας κυβερνούν απέδειξαν πως δεν μπορούν να «διαβάσουν» σωστά τα συγκρουόμενα συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο και το ρόλο που διαδραματίζει και θα διαδραματίζει στην περιοχή η Τουρκία. «Διαβάζουν» το Κυπριακό επιλεκτικά και με βάση μόνο την ιστορία, αδυνατώντας να «διαβάσουν» τον καταλυτικό ρόλο της γεωγραφίας και τα συμφέροντα της Τουρκίας, ενεργειακά και πολιτικά.

* Φιλόλογος, πρώην διευθυντής σε σχολεία Μ.Ε.