Πώς επηρέασε η ανάπτυξη νοικοκυριά και επιχειρήσεις

• Αύξηση των καταθέσεων κατά 1,87 δισ. ευρώ και μείωση των δανείων κατά 22,85 δισ. ευρώ τα τελευταία τρία χρόνια

Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου

Αύξηση των καταθέσεων κατά 1,87 δισ. ευρώ και μείωση των δανείων κατά 22,85 δισ. ευρώ έφερε η ανάπτυξη της οικονομίας τα τελευταία τρία χρόνια. Ωστόσο τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν ότι η αύξηση των καταθέσεων αφορά κυρίως τις επιχειρήσεις, ενώ η μείωση των δανείων αφορά περισσότερο τα νοικοκυριά τα οποία φαίνεται ότι δέχονται περισσότερες πιέσεις από τις τράπεζες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2015 οι συνολικές καταθέσεις στις κυπριακές τράπεζες ήταν 45,97 δισ. ευρώ, ενώ τον Οκτώβριο του 2018 ανήλθαν στα 47,84 δισ. ευρώ. Δηλαδή αυξήθηκαν κατά 1,87 δισ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά το 2015 το σύνολο των δανείων ήταν 62,74 δισ. ευρώ, ενώ τον Οκτώβριο του 2018 μειώθηκε στα 39,89 δισ. ευρώ. Δηλαδή μειώθηκαν κατά 22,85 δισ. ευρώ.

Εγχώρια νοικοκυριά
Στα εγχώρια νοικοκυριά το 2015 οι συνολικές καταθέσεις ήταν 22,44 δισ. ευρώ, ενώ τον Οκτώβριο του 2018 ήταν στα 23,15 δισ. ευρώ. Δηλαδή αυξήθηκαν μόνο κατά 716 εκατ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά τα δάνεια των νοικοκυριών μειώθηκαν από 21,52 δισ. ευρώ σε 13,55 δισ. ευρώ. Δηλαδή μειώθηκαν κατά 7,97 δισ. ευρώ. Μάλιστα η μεγαλύτερη μείωση προήλθε από τα οικιστικά δάνεια, τα οποία μειώθηκαν από 11,66 δισ. ευρώ σε 8,64 δισ. ευρώ. Δηλαδή μειώθηκαν κατά 3,02 δισ. ευρώ.

Εγχώριες επιχειρήσεις
Στις εγχώριες επιχειρήσεις το 2015 οι συνολικές καταθέσεις ήταν 6,16 δισ. ευρώ, ενώ τον Οκτώβριο του 2018 ήταν 8,89 δισ. ευρώ. Δηλαδή αυξήθηκαν κατά 2,73 δισ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά το σύνολο των δανείων ήταν 22,06 δισ. ευρώ, ενώ τον Οκτώβριο του 2018 ήταν 16,32 δισ. ευρώ. Δηλαδή μειώθηκαν κατά 5,74 δισ. ευρώ.
Από τα πιο πάνω στοιχεία φαίνεται ότι οι καταθέσεις των επιχειρήσεων αυξήθηκαν με πολλαπλάσιο ρυθμό σε σχέση με τις καταθέσεις των νοικοκυριών, ενώ αντίθετα τα νοικοκυριά μείωσαν τα δάνειά τους σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τις επιχειρήσεις.
Η διαφορά στις καταθέσεις δείχνει ότι τα οφέλη της ανάπτυξης κατέληξαν κυρίως στις επιχειρήσεις, ενώ από την άλλη η πορεία των δανείων δείχνει ότι οι τράπεζες άσκησαν περισσότερη πίεση προς τα νοικοκυριά παρά προς τις επιχειρήσεις.

Κάτοικοι άλλων κρατών της ευρωζώνης
Εν τω μεταξύ τα στοιχεία δείχνουν ότι οι κάτοικοι άλλων κρατών-μελών της ευρωζώνης άρχισαν να αυξάνουν τις καταθέσεις τους στις κυπριακές τράπεζες, μειώνοντας παράλληλα τα επίπεδα δανεισμού τους.
Συγκεκριμένα, το 2015 το σύνολο των καταθέσεων των κατοίκων άλλων κρατών-μελών της ευρωζώνης στις κυπριακές τράπεζες ήταν 2,734, ενώ τον Οκτώβριο του 2018 ήταν 3,103 δισ. ευρώ. Δηλαδή αυξήθηκαν κατά 369 εκατ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά το 2015 το σύνολο των δανείων τους ήταν 3,49 δισ. ευρώ, ενώ τον Οκτώβριο ήταν 2,37 δισ. ευρώ. Δηλαδή μειώθηκαν κατά 1,19 δισ. ευρώ.

Κάτοικοι τρίτων κρατών εκτός ευρωζώνης
Διαφορετική είναι ωστόσο η εικόνα στις τάξεις των κατοίκων τρίτων χωρών εκτός ευρωζώνης, οι οποίοι μείωσαν τις καταθέσεις τους και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό από τα δάνειά τους.
Συγκεκριμένα, το 2015 οι καταθέσεις των κατοίκων τρίτων χωρών ήταν 10,37 δισ. ευρώ, ενώ τον Οκτώβριο ήταν 7,26 δισ. ευρώ. Δηλαδή μειώθηκαν κατά 3,10 δισ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά το 2015 το σύνολο των δανείων των κατοίκων τρίτων χωρών ήταν 8,05 δισ. ευρώ, ενώ τον Οκτώβριο ήταν 5,87 δισ. ευρώ. Δηλαδή μειώθηκαν κατά 2,19 δισ. ευρώ.

Κυβέρνηση
Όσον αφορά την Κυβέρνηση (Κεντρική Κυβέρνηση και λοιπές κατηγορίες) οι καταθέσεις της αυξήθηκαν κατά 193,1 εκατ. ευρώ (από 486,8 εκατ. ευρώ το 2015 σε 679,9 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2018), ενώ τα δάνεια της μειώθηκαν κατά 437,9 εκατ. ευρώ (από 851,3 εκατ. ευρώ σε 413,4 εκατ. ευρώ).
Επίσης οι λοιποί ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί αύξησαν τις καταθέσεις τους κατά 1,2 δισ. ευρώ (από 1,86 δισ. ευρώ σε 3,06 δισ. ευρώ), ενώ μείωσαν τα δάνειά τους κατά 5,4 δισ. ευρώ (από 6,75 δισ. ευρώ σε 1,35 δισ. ευρώ).

Ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικά ταμεία
Όσον αφορά τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις και τα συνταξιοδοτικά ταμεία (σ.σ.: κατατάσσονται μαζί στην ίδια κατηγορία από την Κεντρική Τράπεζα) μείωσαν τις καταθέσεις τους κατά 235 εκατ. ευρώ (από 1,93 δισ. ευρώ σε 1,69 δισ. ευρώ), ενώ μείωσαν και τα δάνειά τους κατά 4,6 εκατ. ευρώ (από 22,8 δισ. ευρώ σε 18,2 δισ. ευρώ).
Σημειώνεται ότι η μείωση των δανείων αφορά αποκλειστικά τις ασφαλιστικές εταιρείες, αφού τα συνταξιοδοτικά ταμεία δεν συνάπτουν δάνεια από τις τράπεζες.
Αντίθετα η μείωση των καταθέσεων φαίνεται ότι αφορά κυρίως τα συνταξιοδοτικά ταμεία, αφού τα τελευταία χρόνια μειώθηκε ο αριθμός των μελών τους λόγω των λεγόμενων ευέλικτων μορφών απασχόλησης οι οποίες, μεταξύ άλλων, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν περιλαμβάνουν το ωφέλημα του Ταμείου Προνοίας.