Τα 9 βασικά είδη κήπων και τα χαρακτηριστικά τους
Γράφει: Τρύφων Τρύφωνας*
Σαν γεωπόνοι και τοπιοτέχνες, συχνά αναφερόμαστε στα ευεργετικά του Μεσογειακού κλίματός. Όντως, το Μεσογειακό κλίμα μας επιτρέπει τη καλλιέργεια μιας τεράστιας γκάμας φυτών, δίνοντάς μας την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε στο σχεδιασμό μας ποικιλία φυτών: από εξωτικά φρουτόδεντρα μέχρι κωνοφόρα και μπονσάι. Αυτή οι δυνατότητες όμως, εάν δεν προσεχθούν, πολλές φορές εξελίσσονται σε αποτυχία. Δεν είναι λίγες οι φορές, και είμαι σίγουρος ότι έχει συμβεί σε όλους μας, όπου επισκεπτόμαστε ένα κήπο ο οποίος, αν και καλοδιατηρημένος, δεν είναι αρμονικός. Γενικά, η αρμονικότητα ενός κήπου μπορεί να πηγάζει από διάφορους παράγοντες, όπως π.χ. την ένταξή του στο ευρύτερο γενικό περιβάλλον ή τον προσανατολισμό του, θεωρώ όμως ότι η πιο σημαντική προϋπόθεση για την αρμονικότητα ενός κήπου είναι η συνοχή του. Η συνοχή είναι αυτή που ολοκληρώνει την εικόνα ενός κήπου, ξεκαθαρίζει τη φιλοσοφία του και σκιαγραφεί το μοναδικό του χαρακτήρα.
Από την εμπειρία μου, έχω καταλήξει σε 9 είδη κήπων τα οποία, με τη σωστή επιλογή φυτών, δημιουργούν ένα ενιαίο, ολοκληρωμένο σύνολο. Αυτός ο διαχωρισμός δεν βασίζεται σε οποιαδήποτε βιβλιογραφία και ούτε είναι δογματικός. Είναι ο διαχωρισμός και η φιλοσοφία που χρησιμοποιεί η εταιρεία μου, Green Forest, και η οδός που χρησιμοποιούμε στις επαφές μας με τον πελάτη ώστε να αναγνωρίσουμε τις προσωπικές του ανάγκες και να του δημιουργήσουμε ένα αρμονικό κήπο. Ας τα γνωρίσουμε λοιπόν.
Μεσογειακός κήπος: Μια πανδαισία χρωμάτων
Ο Μεσογειακός κήπος αποτελείται κατά κύριο λόγο από Μεσογειακά φυτά. Φυτά δηλαδή, τα οποία ευδοκιμούν στο Μεσογειακό κλίμα και κατ’ επέκταση στη Κύπρο. Αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα είδη κήπων και αυτό λόγω των πολλών θετικών του χαρακτηριστικών:
• Επιλογή φυτών και δέντρων από μία τεράστια ποικιλία
• Πολύχρωμοι, ανθισμένοι θάμνοι και λουλούδια σε σχεδόν οποιοδήποτε χρωματισμό
• Περιορισμένες απώλειες καθώς τα φυτά είναι προσαρμοσμένα στο κλίμα
Χαρακτηριστικά φυτά του Μεσογειακού κήπου είναι οι βουκεμβίλιες, οι μερσινιές, οι λαντάνες, τα σόλανο, οι αροδάφνες, οι ελιές, το κυπαρίσσι, οι αρτυματιές, το μαστιχόδεντρο, το γιασεμί κ.α.
Αρωματικός κήπος: Όλα τα αρώματα στο σπίτι μας
Παρόμοιος με τον Μεσογειακό κήπο (και αρμονικότατος σε συνδυασμό των δύο), ο αρωματικός κήπος διαφέρει ως προς την αυξημένη του χρήση σε βότανα. Τα βότανα (δεντρολίβανο, θυμάρι, κάρυ, λεβάντα, σχοινόπρασο, αλουίζα, δύοσμος κ.α.) χρησιμοποιούνται στον αρωματικό κήπο ως σημαντικό μέρος του σχεδιασμού του. Τέτοιες χρήσεις είναι η φύτευσή τους σε λασάνια κάτω από δέντρα, η δημιουργία μικρών διαχωριστικών των λασανιών – border- με αρωματικά, το κλάδεμά τους σε μπάλες, δημιουργία διαδρόμων στον κήπο κοκ.
Τροπικός κήπος: Μία όαση εξωτικών φυτών
Ο τροπικός κήπος, επίσης αρκετά διαδεδομένος, έχει κύριο χαρακτηριστικό του τη χρήση φοινικοειδών και οασοειδή φυτών τα οποία, συνδιασμένα σωστά (και συνήθως πυκνά), δημιουργούν την αίσθηση ενός εξωτικού τοπίου. Ο βασιλιάς σε ένα μεσογειακό κήπο είναι οι μεγαλοπρεπείς φοινικιές οι οποίες δε μπορούν να λείπουν από ένα τροπικό κήπο. Άλλα χαρακτηριστικά φυτά ενός τροπικού κήπου είναι οι στρελίστσιες, οι σεφλέρες, τα γιούκα, οι φύκοι Amstel King κ.α. καθώς και αναρριχητικά όπως μανδεβίλα και οι πανδωρέες.
Κήπος μπονσάι: Ιαπωνικός μινιμαλιστικός σχεδιασμός
Οι κήποι μπονσάι έχουν κύριο χαρακτηριστικό τους τη χρήση μπονσάι και μπον-μπον φυτών (φυτά κλαδεμένα σε μπάλες ή άλλα σχήματα). Η λέξη μπονσάι προέρχεται από το Ιαπωνικό bon-sai και σημαίνει φυτό στο δοχείο αφού πρόκειται για δέντρα σε μικρογραφία τα οποία αναπτύσσονται σε ένα φυτοδοχείο και παραμένουν έτσι αφού κλαδεύεται με προσοχή, σχεδόν ευλαβικά, το υπέργειο τμήμα τους. Οι κήποι μπονσάι είναι συνήθως μινιμαλιστικοί στο σχεδιασμό τους και προσπαθούν να πετύχουν τη τέλεια αρμονία κήπου και περιβάλλοντος χώρου.
Βραχώδης κήπος: Μία αίσθηση far west
Οι βραχώδεις κήποι είναι κήποι οι οποίοι, με τη χρήση μικρών βράχων, κάκτων και άλλων παχύφυτων προσομοιάζουν ένα ξηρό περιβάλλον που παραπέμπει σε συνθήκες ερήμου. Αν και όχι ιδιαίτερα δημοφιλείς, οι κήποι αυτοί έχουν το δικό τους φανατικό κοινό. Συνήθως, έχουν μικρές ανάγκες σε φροντίδα και άρδευση ενώ μπορούν να συνδυαστούν άψογα με τροπικά φυτά.
Κήπος με γρασίδι: Ένας ολόχρονα καταπράσινος κήπος
Ο κήπος με γρασίδι, επίσης ιδιαίτερα δημοφιλής στη Κύπρο, έχει κύριο χαρακτηριστικό του τη χρήση γρασιδιού (είτε φυσικού είτε τεχνητού) σε μεγάλες επιφάνειες/ποσοστό έκτασης του κήπου και τη δημιουργία λασανιών είτε ανάμεσα είτε γύρω από το γρασίδι. Συνδυάζεται σχεδόν τέλεια με οποιοδήποτε άλλο κήπο (Μεσογειακό, Αρωματικό, Τροπικό, Μπονσάι κοκ). Το μοναδικό ίσως αρνητικό των κήπων με γρασίδι είναι το αυξημένο κόστος συντήρησης αφού χρειάζονται εβδομαδιαία φροντίδα και κόψιμο.
Κήπος με κωνοφόρα: Καθημερινή απόδραση στο δάσος
Οι κήποι με κωνοφόρα δέντρα μπορούν είτε να δώσουν την αίσθηδη του δάσους εάν αφεθούν φυσικά όπως είναι, είτε να περιοριστούν σε διάφορα μοτιβά με το καλλωπιστικό κλάδεμα των κωνοφόρων δέντρων σε σχήματα. Συνδυάζονται πολύ όμορφα με μεσογειακά φυτά και χαλίκι.
Κήπος με χαλίκι: Μία οικονομική λύση περιορισμένης φροντίδας
Οι κήποι με χαλίκι είναι κήποι οι οποίοι χαρακτηρίζονται από την εκτενή χρήση χαλικού (ενός ή πολλών ειδών) στο σχεδιασμό τους. Συνδυάζονται με όλα τα είδη κήπων αν και συγκεκριμένα είδη χαλικιών συνδυάζονται καλύτερα με συγκεκριμένα είδη κήπων, π.χ. οι πέτρες της θάλασσας συνδυάζονται καλύτερα με τροπικά φυτά ενώ το καφέ χαλίκι με κακτοιειδή φυτά. Οι κήποι με χαλίκι έχουν χαμηλό κόστος συντήρησης και είναι οι ιδανικοί για όσους απαιτούν ελάχιστη φροντίδα στο κήπο τους.
Φρουτόκηπος: Υγιεινά φρέσκα φρούτα κατευθείαν από το κήπο μας
Όπως δηλώνει και το όνομά του, ο φρουτόκηπος είναι κήπος ο οποίος έχει κύριο χαρακτηριστικό του τα φρουτόδεντρα: λεμονιές, πορτοκαλιές, μανταρινιές, ροδιές, συκιές, αβοκάντο κοκ. Συνήθως στις οικίες, χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλο είδος κήπου. Το είδος των φρουτόδεντρων μπορεί να καθοριστεί, εκτός από τις επιλογές του πελάτη, και από το συνδυασμό του κήπου του, π.χ. σ’ ένα τροπικό κήπο χρησιμοποιούμε συκιές λόγω των φύλλων τους.
Αφού αναλύσαμε τα είδη των κήπων, την επόμενη βδομάδα θα δούμε όλα τα απαραίτητα στάδια και χαρακτηριστικά ενός καλοσχεδιασμένου κήπου.
*BSc Γεωπονίας, MSc Αρχιτεκτονικής Κήπων)
Διευθύνων Σύμβουλος, Green Forest
Αντιπρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Γεωπόνων
Πρόεδρος της Ένωσης Γεωπόνων Πάφου
Aκολουθήστε μας στο Google News
