Πώς θα προφυλάξουµε από σεισµούς τα παλιά κτίρια

Του Στέλιου Αχνιώτη*

Στις αρχές Σεπτεµβρίου εκπροσώπησα το Επιστηµονικό Τεχνικό Επιµελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) στο 4ο Συνέδριο Αντισεισµικής Μηχανικής και Τεχνικής Σεισµολογίας, το οποίο έγινε στην Αθήνα. Το Συνέδριο διοργανώθηκε από το Ελληνικό Τµήµα Αντισεισµικής Μηχανικής και το Τεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδας, µε την υποστήριξη του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Κύπρου και του ΕΤΕΚ. Σκοπός του συνεδρίου ήταν να φέρει κοντά την επιστηµονική και επαγγελµατική κοινότητα των Ελλήνων µηχανικών και σεισµολόγων και να παρουσιάσει την πρόοδο που έχει επιτελεστεί την τελευταία εικοσαετία στην αποτίµηση και αποµείωση του σεισµικού κινδύνου.

Όπως ανέφερα και στην οµιλία µου στο συνέδριο, στην Κύπρο έχουµε υιοθετήσει από το 2012 τους Ευρωκώδικες, δηλαδή όλη τη σειρά των ευρωπαϊκών προτύπων 1990 ως υποχρεωτικούς για το σχεδιασµό κτιρίων και κατασκευών. Όµως, κορυφαίο ζήτηµα στην Κύπρο είναι το υφιστάµενο, εν πολλοίς γηρασµένο, κτιριακό απόθεµα, το οποίο κατασκευάστηκε προ του 1994, όπου για πρώτη φορά εισήχθησαν αντισεισµικές πρόνοιες στον οικοδοµικό µας κώδικα.

Το θέµα της βέλτιστης διαχείρισης του κτιριακού αποθέµατος αλλά και των υποδοµών που κατασκευάστηκαν µε χαλαρές ή και ελάχιστες απαιτήσεις ως προς το σεισµό έχει την επιστηµονική/τεχνική του πτυχή, αλλά, ταυτόχρονα, είναι ένα θέµα κοινωνικοοικονοµικό. Και εδώ θα δανειστώ τα λόγια του εκλεκτού οµότιµου καθηγητή Θεοδόση Τάσιου, ο οποίος πρόσφατα δήλωσε: «Ο σεισµός έχει ταξική συνείδηση, «διότι διεθνώς, ποια σπίτια είναι εκείνα τα οποία θα γκρεµίσει; Τα σπίτια των φτωχών. Γιατί τα σπίτια των φτωχών; ∆ιότι αυτά είτε είναι αυθαίρετα, είτε δεν έγιναν µε µελέτες, είτε είναι τα παλαιότερα από όλα. Η διακινδύνευση, που είναι το ρίσκο που λέµε, δηλαδή οι κοινωνικές και οικονοµικές συνέπειες από την εκδήλωση του κινδύνου, είναι µεγάλες ή µικρές, ανάλογα µε τη θέση, µε τον πλούτο, µε το σπίτι όπου µένεις».

Επί του πιο πάνω θέµατος το ΕΤΕΚ έχει κάνει σειρά παρεµβάσεων τα τελευταία χρόνια για να ξεκινήσει τουλάχιστον µια δηµόσια συζήτηση, η οποία να στοχεύσει, πρώτον, στην αναγνώριση αυτού του προβλήµατος και, δεύτερον, στον καθορισµό µιας µακροπρόθεσµης στρατηγικής για την ολιστική αντιµετώπισή του. Σχετικές µε το θέµα είναι η πρόσφατη θεσµοθέτηση της τακτικής επιθεώρησης, περιλαµβανοµένων και δοµοστατικών στοιχείων των σταδίων όπου διεξάγονται ποδοσφαιρικοί αγώνες, αλλά και κτιριακών υποδοµών σχολών τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. Στο ίδιο πλαίσιο και οι προσπάθειες του ΕΤΕΚ για ρύθµιση της τακτικής επιθεώρησης όλων των κτιρίων, τα οποία είναι µεγαλύτερα από µια διπλοκατοικία, αλλά και του καθορισµού ενός αυστηρότερου πλαισίου για κατακόρυφες επεκτάσεις σε υφιστάµενες οικοδοµές. Σηµειώνω ιδιαίτερα την πετυχηµένη προσπάθεια και το πρόγραµµα για επιθεώρηση και εν τέλει αντισεισµική αναβάθµιση των δηµόσιων σχολείων ∆ηµοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης όπως και των προσφυγικών οικισµών που κατασκευάστηκαν αµέσως µετά την τουρκική εισβολή του 1974. Το πρόγραµµα µε τα σχολικά κτίρια άρχισε προ 15ετίας, περίπου, µε πρωτοβουλία του ΕΤΕΚ και έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Το πρόγραµµα, που αφορά τους προσφυγικούς οικισµούς, άρχισε και πάλι µε πρωτοβουλία του ΕΤΕΚ πριν από 12 χρόνια, περίπου, και είναι υπό εξέλιξη. Σηµαντική ήταν, επίσης, και η προσπάθεια για ρύθµιση της υποχρέωσης δοµοστατικής επιθεώρησης παλαιών οικοδοµών πριν την πραγµατοποίηση ενεργειακής αναβάθµισής τους.

Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το ότι εάν παρατηρήσει κάποιος την εξέλιξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων θα προσέξει ότι από το 1993, όταν ψηφίστηκε η πρώτη οδηγία, η λεγόµενη SAVE, για το θέµα µέχρι και σήµερα, αυτή η στρατηγική εξελίσσεται σταδιακά και σταθερά. Στόχος είναι όπως το 2050 καταστούν σχεδόν µηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης. Μέρη της στρατηγικής είναι οι νοµοθετικές ρυθµίσεις, η αξιοποίηση των τεχνολογικών εξελίξεων, µέτρα ευαισθητοποίησης του κοινού και χρηµατοδοτικά εργαλεία.

Εάν εµείς κατά παρόµοιο τρόπο αποφασίσουµε ότι όλα τα κτίρια και κρίσιµες υποδοµές µέχρι το 2050 συµµορφώνονται κατ’ ελάχιστον µε τις απαιτήσεις των Ευρωκωδίκων του 2020, οφείλουµε να πράξουµε κάτι ανάλογο και να ξεκινήσουµε το συντοµότερο δυνατό. Αυτό που προέχει είναι να θέσουµε τον κορυφαίο και αµετάκλητο στόχο και να ξεκινήσουµε το συντοµότερο δυνατό µια πορεία µε µικρά, εφικτά και σταθερά βήµατα προς αυτόν. Σηµαντικότερο είναι σε αυτή την προσπάθεια να µην έχουµε πισωγυρίσµατα και όλες µας οι ενέργειες να είναι στοχοπροσηλωµένες. Παράλληλα, θα πρέπει να συνεχίσουµε τις προσπάθειες για µερική χρηµατοδότηση ενός τέτοιου εγχειρήµατος, δηλαδή της αποτίµησης και αντισεισµικής ενίσχυσης παλαιών οικοδοµών και υποδοµών και από κοινοτικούς πόρους.

*Πολιτικός Μηχανικός, Πρόεδρος ΕΤΕΚ

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy