Πράσινα και ανθισμένα εδαφοκαλυπτικά

Του Τρύφωνα Τρύφωνος*

Συνήθως, όταν κάποιος φαντάζεται τον κήπο του, αυτό που πρωτίστως τον ενδιαφέρει και έχει δημιουργήσει εικόνα στο μυαλό του είναι οι μεγάλες φυτεύσεις που θα γίνουν. Τι φυτά θα χρησιμοποιηθούν, δηλαδή, πού θα φυτευτούν και πώς θα μοιάζουν. Για εμάς τους ειδικούς τοπιοτέχνες, όμως, εξίσου σημαντικό ρόλο παίζουν και οι περιοχές όπου δεν γίνονται φυτεύσεις ψηλών δέντρων ή θάμνων όπως π.χ. ανάμεσα στα δέντρα, σε ένα διάδρομο που θα δημιουργήσουμε ή ακόμα και σε μία πλαγιά που συνορεύει με τον κήπο μας.

Αυτές οι περιοχές είναι αυτές που στην τελική θα συνδέσουν τα φυτά του κήπου και θα δημιουργήσουν μία ενιαία και ολοκληρωμένη εικόνα. Για να καλύψουμε αυτές τις περιοχές υπάρχουν πολλές λύσεις όπως η χρησιμοποίηση γρασιδιού, χαλικιών ή πλακών (stepping stones), υδάτινων κατασκευών αλλά και άλλων πολλών υλικών. Μια όμορφη, απλή και οικονομική λύση την οποία συστήνουμε συχνά στους πελάτες, όμως, αποτελούν και τα εδαφοκαλυπτικά και πολυετή ανθισμένα φυτά. Σ’ αυτό το άρθρο αναλύουμε ακριβώς αυτή την πλούσια κατηγορία φυτών.

Πάμε λοιπόν να τα γνωρίσουμε.

Εδαφοκαλυπτικά φυτά

Τα εδαφοκαλυπτικά αποτελούν μια μεγάλη κατηγορία φυτών, των οποίων το ύψος κυμαίνεται από 5 μέχρι 30 εκατοστά. Προσφέρουν πυκνή κάλυψη, επιβραδύνουν την ανάπτυξη ζιζανίων και εμποδίζουν τη διάβρωση του εδάφους. Επίσης, εάν επιλεχθούν και συνδυαστούν σωστά, προσφέρουν μία δυναμικότητα στον κήπο μας αφού δημιουργούν υψομετρικές διαφορές με τα υπόλοιπα φυτά, καθώς και μία ξεκούραστη και χαλαρωτική εικόνα στα μάτια μας. Γενικά, στην κηποτεχνία, τα εδαφοκαλυπτικά φυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις εξής περιπτώσεις:

• Κατά της «ερήμωσης», σε περιοχές δηλαδή όπου θέλουμε να καλύψουμε το χώμα και τα κενά που δημιουργούνται από τις υπόλοιπες φυτεύσεις και δε θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε γρασίδι.
• Να ενώσουν τα υπόλοιπα φυτά του κήπου μας και να δημιουργήσουν μία ενιαία εικόνα
• Στην οριοθέτηση του κήπου ή των λασανιών μας (μικρά μπορτέρια)
• Σε πλαγιές μεγάλης κλίσης, έτσι ώστε να αποφευχθεί η χρήση ακαλαίσθητων τοίχων αντιστήριξης

Κατηγορίες εδαφοκαλυπτικών φυτών

Τα εδαφοκαλυπτικά χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: (α) τα πράσινα, (β) τα πράσινα σαρκώδες και (γ) τα εδαφοκαλυπτικά ανθισμένα.

• Πράσινα εδαφοκαλυπτικά: Γνωστά παραδείγματα πράσινων εδαφοκαλυπτικών αποτελούν το μελισσόχορτο (phyla nodiflora), το μυοπόρο έρπον καθώς και το λασμαρί έρπον. Το πιο ευρέως διαδεδομένο είναι το μελισσόχορτο, το οποίο χρησιμοποιούμε έναντι του γρασιδιού, στο οποίο μπορούμε να περπατήσουμε, αλλά δεν κάνει για παιχνίδι. Η απόσταση φύτευσής του είναι περίπου από 5 μέχρι 10 φυτά ανά τ.μ., ενώ, σε σχέση με το γρασίδι, είναι πολύ πιο οικονομικό τόσο στην αγορά όσο και στη συντήρηση (περιορισμένες ανάγκες συντήρησης και άρδευσης). Τα τελευταία χρόνια η ζήτηση του μελισσόχορτου αυξήθηκε τόσο για χρήση σε οικιστικές όσο και σε γραφειακές εγκαταστάσεις. Ενα γνωστό έργο, στο οποίο χρησιμοποιήσαμε το μελισσόχορτο έναντι του γρασιδιού με μεγάλη επιτυχία, είναι τα περιφερειακά γραφεία της ΑΗΚ στην Πάφο (φωτογραφίες με βουναλάκια), έργο το οποίο κέρδισε στο αρχιτεκτονικό γραφείο Ηρακλής Παπαχρίστου το βραβείο στην Κατηγορία Α’, για το «Αξιόλογο Αρχιτεκτονικό Εργο» του 2013.

• Πράσινα σαρκώδες εδαφοκαλυπτικά: Μερικά πράσινα σαρκώδες εδαφοκαλυπτικά είναι τα μεταξάκια, τα πορτουλακάρια και τα μαλλιά της Αφροδίτης. Σε αυτά τα φυτά, λόγω του ότι είναι παχύφυτα, δεν μπορούμε να περπατήσουμε, γι’ αυτό τα χρησιμοποιούμε μόνο σε περιοχές όπου αποφεύγεται η συχνή προσπέλασή μας. Τέτοιες περιοχές είναι συνήθως απότομες πλαγιές αλλά και απομακρυσμένα σημεία του κήπου μας. Η απόσταση φύτευσής τους είναι, όπως και με τα πράσινα, περίπου 5 μέχρι 10 φυτά ανά τ.μ. (αναλόγως του πόσο μεγάλα είναι τα φυτά και πόσο γρήγορα θέλουμε να καλύψουμε το χώρο μας).

• Εδαφοκαλυπτικά ανθισμένα: Ισως τα πιο διαδεδομένα εδαφοκαλυπτικά και σίγουρα αυτά που προσφέρουν τη μεγαλύτερη ποικιλία. Παραδείγματα αποτελούν τα λόττους, η βερβένα, η καζάνια, η λαντάνα έρπουσα, το οστεόσπερμο, το ελίχρυσο και η κρεβίλια έρπουσα. Ολα αυτά τα φυτά έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά και εναπόκειται πλέον στις προσωπικές μας προτιμήσεις (χρώμα, φύλλωμα κ.ο.κ.) για το ποια φυτά θα επιλέξουμε να χρησιμοποιήσουμε. Η απόσταση φύτευσης παραμένει από 10 μέχρι 20 εκατοστά ανά φυτό.

Φροντίδα εδαφοκαλυπτικών φυτών

• Κλάδεμα/Καθάρισμα: Ολα τα εδαφοκαλυπτικά φυτά μας πρέπει, τουλάχιστον μία φορά κάθε 2-3 χρόνια, να καθαρίζονται με την αφαίρεση όλων των ξερών τμημάτων των φυτών. Μ’ αυτό τον τρόπο ανανεώνουμε τα φυτά μας και τα βοηθάμε να αναπτυχθούν εκ νέου. Το καθάρισμα των ανθισμένων γίνεται περίπου 30-40 εκατοστά γύρω από το μητρικό φυτό (στα πράσινα και πράσινα σαρκώδες είναι αδύνατο να ξεχωρίσουμε το μητρικό φυτό καθότι το φυτό, όπως εξαπλώνεται, δημιουργεί νέες ρίζες). Επιπλέον, τα εδαφοκαλυπτικά ανθισμένα πρέπει να κλαδεύονται 1-2 φορές το χρόνο, ώστε να βγάλουν νέα άνθη.

• Αρδευση: Τα εδαφοκαλυπτικά φυτά πρέπει να αρδεύονται ικανοποιητικά μετά τη φύτευσή τους, ώστε να τα βοηθήσουμε να εγκατασταθούν στο νέο τους περιβάλλον. Οπως και με τα υπόλοιπα φυτά του κήπου μας, η άρδευσή τους είναι προτιμότερο να γίνεται είτε αργά το απόγευμα είτε τις πρωινές ώρες.

• Λίπανση: Συστήνεται λίπανσή τους δύο φορές το χρόνο, άνοιξη και φθινόπωρο (1 κουταλιά της σούπας κάθε 10L νερό). Κατά τη διάρκεια της λίπανσης, καλό είναι να προσέχουμε ώστε οι κόκκοι του λιπάσματος να μην πέφτουν πάνω στα φύλλα όταν αυτά είναι βρεγμένα καθότι υπάρχει ο κίνδυνος να τα «κάψουν».

* BSc Γεωπονίας, MSc Αρχιτεκτονικής Κήπων,
διευθύνων σύμβουλος Green Forest,
αντιπρόεδρος της Παγκύπριας Ενωσης Γεωπόνων,
πρόεδρος της Ενωσης Γεωπόνων Πάφου
Τηλ.: 99675101 / Εmail: [email protected]