Προσέξτε τα ΑμεΑ

Οι μαθητές της Α’ Τεχνικής Σχολής Λεμεσού έχουν άποψη για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στα οποία υπόκεινται τα άτομα με κινητικές δυσκολίες, ιδιαίτερα στο αστικό κέντρο της πόλης

Γράφει Τάσος Τσαππαρέλλας

Αν και πολυσυζητημένο το θέμα, η μέθοδος και η προσέγγιση με την οποία το άγγιξαν οι μαθητές της Α’ Τεχνικής Σχολής Λεμεσού δεν μπορούσε παρά να μας προκαλέσει το ενδιαφέρον. Πρόκειται για τα προβλήματα και τις ταλαιπωρίες στα οποία υπόκεινται τα άτομα με κινητικές δυσκολίες ιδιαίτερα στο αστικό κέντρο της Λεμεσού. Η σχετική έρευνα των μαθητών έγινε στα πλαίσια των Δημοτικών Μαθητικών Συμβουλίων και παρουσιάστηκε πρόσφατα σε ειδική συνεδρία στο Δημοτικό Συμβούλιο.

Πολύ πίσω… η Κύπρος

Η ερευνητική ομάδα που αποτελείτο από τους μαθητές Αμαλία Γκιγκολιάν, Αναστασία Παναγή, Πολύδωρο Δημητριάδη, Θεοχάρη Παναγιώτου και Γιώργο Ράπτη με υπεύθυνη καθηγήτρια την Καλλιόπη Μαλάη Λάμπρου, ξεκινά με μία συγκριτική ανάλυση σε σχέση με την κατάσταση που επικρατεί σε άλλες χώρες. Παρατηρούν ότι στις αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης, όπως και στις ΗΠΑ, η αναγνώριση των δικαιωμάτων των ατόμων με ειδικές ανάγκες γενικότερα είναι αδιαπραγμάτευτο συνταγματικό δικαίωμα. Στις ΗΠΑ αλλά και στις προηγμένες χώρες της ΕΕ, η αναπηρία προβάλλεται σαν σημαντικός άξονας που συμμετέχει άμεσα στην ανάπτυξη της χώρας και η προσφορά των ατόμων με αναπηρία στην οικονομία, στην επιστήμη και στην τέχνη είναι ανεκτίμητη. Μετά από εφαρμογές πληθώρας προγραμμάτων στις χώρες αυτές εκδόθηκε ο οδηγός για ένα ευπρόσιτο κοινωνικό κτίριο και ο οδηγός για μια ανθρώπινη πόλη. Με αυτό τον τρόπο οι περισσότερες πόλεις, όπως αναφέρουν, έγιναν «φιλικές» προς τα άτομα με αναπηρία, ΑμεΑ, και κατά συνέπεια βελτιώθηκε η ποιότητα ζωής τους.

Στην Κύπρο τα ΑμεΑ, όπως επισημαίνουν. αποτελούν το 13% του πληθυσμού κι όμως ελάχιστες είναι οι πρόνοιες και νομοθεσίες που τηρούνται για διευκόλυνση της πρόσβασης αυτών των ατόμων. Αν και έγιναν κάποιες προσπάθειες, τονίζουν, για βελτίωση και υλοποίηση της νομοθεσίας που αφορά την προσπελασιμότητα των ΑμεΑ, αρκετά από τα κυβερνητικά κτίρια παρουσιάζουν ακόμα σοβαρά προβλήματα και ελλείψεις πρόσβασης για τους ανάπηρους.

Θέμα νοοτροπίας

Οι μαθητές-ερευνητές στέκουν με ιδιαίτερη έμφαση σε κάποιες νοοτροπίες και συμπεριφορές των πολιτών, που καθιστούν την ζωή των ΑμεΑ πιο δύσκολη και τη διακίνησή τους στο εμπορικό κέντρο της πόλης ακόμα δυσκολότερη. Δυστυχώς, επισημαίνουν, εμείς εδώ στην Κύπρο δεν μπαίνουμε και πολύ εύκολα στη λογική να σκεφτούμε ότι ίσως με κάποια ενέργειά μας, εμποδίσουμε κάποιο συνάνθρωπό μας και ότι ίσως να βάζουμε σε κίνδυνο τη ζωή κάποιων συνανθρώπων μας. Σύμφωνα με την έρευνά τους, πολλοί οδηγοί, πολύ συχνά σταθμεύουν σε χώρους στάθμευσης αναπήρων ή σε πεζοδρόμια, καθιστώντας τη διακίνηση των τροχοκαθισμάτων αδύνατη. Παρατηρούν επίσης ότι πολύ συχνά τοποθετούνται πάνω στα πεζοδρόμια κάθε είδους αντικείμενα, εμποδίζοντας με αυτό τον τρόπο τη διέλευση ατόμων με αναπηρικά καθίσματα.

Ειδική αναφορά γίνεται επίσης για τα μέσα μαζικής μεταφορά, τα οποία δεν διαθέτουν τις πρόνοιες για διακίνηση των ΑμεΑ. Επίσης Οργανισμοί που χρησιμοποιούνται ευρέως από το κοινό, όπως τράπεζες, καταστήματα, εστιατόρια, δεν διαθέτουν ράμπες ή δεν έχουν εμφανείς ενδείξεις για ύπαρξη ράμπας. Και το χειρότερο σ’ αυτή την περίπτωση, όπως τονίζουν οι αρμόδιες αρχές του κράτους, αδυνατούν να εφαρμόσουν την έστω και ελλιπή νομοθεσία για τα ΑμεΑ. Ειδικά για το προσωπικό που στελεχώνει δημόσιους οργανισμούς, τονίζουν οι μαθητές, θα πρέπει να εκπαιδευτεί ανάλογα, ώστε να αποκτήσει γνώσεις, επιδεξιότητα και ορθή νοοτροπία αναφορικά με τη μεταχείριση των ΑμεΑ.

Είναι πρώτιστα θέμα παιδείας, αναφέρουν οι μελετητές και είναι απαραίτητο να γίνει μία καθολική και σωστή ενημέρωση του κόσμου. Συνεπώς, προσθέτουν, θα πρέπει να εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα στα σχολεία για τους μαθητές και για τις οικογένειές τους.

Διορθωτικά μέτρα

Η ερευνητική ομάδα της Α’ Τεχνικής Σχολής Λεμεσού δεν περιορίζεται μόνο στις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα, αλλά καταθέτει και μια σειρά από εισηγήσεις και μέτρα, ώστε το θέμα να αντιμετωπιστεί με συλλογικότητα και αποφασιστικότητα.

Προτείνεται κατ’ αρχήν η αφαίρεση όλων των χτισμένων εμποδίων, έτσι ώστε να δημιουργηθεί στα ΑμεΑ το συναίσθημα της αυτονομίας, της ισότητας και της αξιοπρέπειας. Επίσης, οι διάφοροι οργανισμοί πρέπει να αναθεωρήσουν και να εκσυγχρονίσουν τις διαδικασίες, κώδικες πρακτικής και εκπαίδευσής τους με τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η εξυπηρέτηση, άνεση και αξιοπρέπεια των ΑμεΑ στους χώρους τους. Οι δημόσιοι χώροι υγιεινής πρέπει να έχουν άνετη πρόσβαση και κατάλληλη σήμανση για εύκολο εντοπισμό τους. Γίνεται επίσης εισήγηση για τη διοργάνωση βιωματικών εργαστηρίων με θέμα «Πώς εξυπηρετούμε τα άτομα με αναπηρία», που τοποθετούν τους εκπαιδευόμενους στη θέση ενός ατόμου με διάφορες μορφές αναπηρίας. Τέτοια εργαστήρια, σύμφωνα με την ομάδα, πρέπει να γίνονται πάντα σε συνεργασία με τους τοπικούς Αναπηρικούς Συνδέσμους και θα πρέπει να απευθύνονται στο διευθυντικό προσωπικό και σε όλους τους εργαζομένους στην πρώτη γραμμή εξυπηρέτησης που έρχονται σε επαφή με το κοινό.

Μεγάλο μερίδιο ευθύνης καταλογίζεται και στα ΜΜΕ, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην προσπάθεια αυτή με ενημέρωση του κόσμου ειδικά για χώρους κομβικής σημασίας, όπως τονίζουν οι μαθητές-ερευνητές.

Να συνενώσουμε δυνάμεις

Από πλευράς του ο Δήμος Λεμεσού, όπως τονίζει ο δήμαρχος της πόλης Αντρέας Χρίστου, έχει εδώ και αρκετά χρόνια που προσπαθεί και κάνει ό,τι μπορεί στα πλαίσια των δυνατοτήτων του, ώστε να προσαρμόσει τις δικές του τουλάχιστον υποδομές και δράσεις, με όλες τις απαραίτητες πρόνοιες για προσβασιμότητα και καλύτερη εξυπηρέτηση των ΑμεΑ. Ξεκινώντας, πρόσθεσε, από το ίδιο το Δημοτικό Μέγαρο, όπου εγκαταστάθηκε ειδικός ανελκυστήρας για την πρόσβαση ατόμων με κινησιακά προβλήματα, αλλά και με τις απαραίτητες εγκαταστάσεις σε όλα τα δημοτικά κτίρια και άλλους χώρους. Ωστόσο, επεσήμανε ο Α. Χρίστου, έχουν απόλυτο δίκαιο οι μαθητές ότι θα πρέπει όλοι μας να συντονίσουμε τις προσπάθειές μας και να συνενώσουμε τις δυνάμεις μας για την εφαρμογή μιας συνολικής πολιτικής, που να καθιστά τη ζωή των αναπήρων συμπολιτών μας ποιοτικά καλύτερη.