Προσωπικά δεδομένα και ελευθερία έκφρασης

Του

Γιώργου Φράγκου*

Πίσω από το γράμμα κάθε νόμου υπάρχει το πνεύμα που διέπει τη θέσπισή του, το οποίο δεν μπορεί να είναι άλλο από την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Γι’ αυτό και πέρα και πάνω από την όποια φορμαλιστική, τυπολατρική και δογματική λογική και προσήλωση επιβάλλεται να τίθεται και να υπερέχει η λογική και η προσήλωση στο κοινωνικό όφελος και τα πανανθρώπινα ιδεώδη. Αυτή είναι μια θέση αρχής που φρονώ πως οφείλει ο κάθε δημοσιογράφος να υπηρετεί, σεβόμενος την αποστολή του λειτουργήματός του που είναι ο κάθε Πολίτης, αλλά και ο κάθε Άνθρωπος. Αυτή η αρχή προϋποθέτει ανοικτό πνεύμα, υπερβατικότητα και ουμανιστική προδιάθεση κατά την εφαρμογή και τήρηση όλων των νομοθεσιών και όλων των θεσμικών πλαισίων που διέπουν τη λειτουργία μιας πολιτείας. Από αυτό το πνεύμα, από αυτή τη θεώρηση, δεν μπορεί να εξαιρείται το συνολικό θεσμικό πλαίσιο για τα προσωπικά δεδομένα ενός εκάστου εξ ημών και ο επιβεβλημένος σεβασμός προς αυτά. Με αυτό δεν υπαινίσσομαι, ούτε και ισχυρίζομαι ότι οι δημοσιογράφοι νομιμοποιούνται να παραβιάζουν ή να παρακάμπτουν νομοθεσίες. Ωστόσο, κατά την ενάσκηση ενός κοινωνικού λειτουργήματος, όπως η δημοσιογραφία, η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος πρέπει να δεσπόζει των όποιων άλλων κριτηρίων και παραμέτρων.

Τέσσερα είναι τα βασικά είδη ρεπορτάζ στα οποία εμφιλοχωρεί ο κίνδυνος παραβίασης προσωπικών δεδομένων, το αστυνομικό ρεπορτάζ, το οικονομικό ρεπορτάζ και, κατά σειρά αξιολογικής ιεράρχησης, το πολιτικό και το κοινωνικό ρεπορτάζ. Σε ό,τι αφορά το αστυνομικό ρεπορτάζ, θεωρώ πως άλλη είναι η ευαισθησία που πρέπει να επιδεικνύεται σε ό,τι αφορά τους θύτες και τα προσωπικά τους δεδομένα, και άλλη σε ό,τι αφορά τα θύματα. Ανάλογη διαχείριση θα πρέπει να ισχύει και σε όλα τα υπόλοιπα είδη ρεπορτάζ. Γιατί σε κάθε υπόθεση που αφορά το δημόσιο συμφέρον και παρουσιάζει δημοσιογραφικό και κοινωνικό ενδιαφέρον, υπάρχουν αίτια και αιτιατά, αίτιοι και υπαίτιοι αλλά και αυτοί που υπόκεινται στις συνέπειες των όποιων αιτίων. Είναι πιστεύω αυτονόητο προς τα πού επιβάλλεται να δίδεται βαρύτητα. Υπάρχουν βέβαια διαβαθμίσεις διαχείρισης για την κάθε χωριστή και μοναδική περίπτωση. Διότι καμιά υπόθεση είναι ταυτόσημη με άλλη που προηγήθηκε. Ως εκ τούτου, εκείνο που επιβάλλεται είναι να πρυτανεύουν η διαλεκτική και η αναλογικότητα.  Εξάλλου, συχνά μεταξύ θύτη και θύματος, μεταξύ εκείνου που προκαλεί τις συνέπειες και εκείνου που τις υπόκειται, υπάρχουν παρεμβάλλονται και κάποιοι τρίτοι. Οι τελευταίοι, οι τρίτοι δηλαδή, π.χ. συγγενείς είτε των μεν είτε των δε, ας μην αποτελούν παράπλευρη απώλεια κατά την όποια παραβίαση του θεσμικού πλαισίου που αφορά τη διαφύλαξη των προσωπικών δεδομένων του κάθε πολίτη, του κάθε ανθρώπου. Εν κατακλείδι, θα ήθελα να σημειώσω ότι ο σεβασμός και το απαραβίαστο των προσωπικών δεδομένων είναι συστατικό στοιχείο του συνόλου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Άρα η προάσπισή τους είναι εκ των ων ουκ άνευ. Από την άλλη, η ανάγκη για σεβασμό και διαφύλαξη των προσωπικών δεδομένων ενός εκάστου εξ ημών δεν μπορεί να αποβαίνει σε βάρος της ελευθερίας του λόγου, της ελευθεροτυπίας και της ελευθερίας έκφρασης.

*Παρέμβαση σε ανοικτή συζήτηση που διοργάνωσε το Γραφείο της Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα στις 19 Φεβρουαρίου 2019.

*Πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy