Προτάσεις Κομισιόν για ανθεκτικότερα «πράσινα προϊόντα», προώθηση κυκλικής οικονομίας, καλύτερη ενημέρωση καταναλωτών

Δέσμη προτάσεων για προώθηση της κυκλικής οικονομίας και φιλικότερων προϊόντων για το περιβάλλον, παράλληλα με πρόταση για επικαιροποίηση των κανονισμών για προστασία των καταναλωτών, ώστε να αποτρέπονται οι παραπλανητικές τακτικές σε σχέση με την τήρηση των περιβαλλοντικών προδιαγραφών (greenwashing) κατέθεσε την Τετάρτη η Κομισιόν.

Το πακέτο προτάσεων που εντάσσεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία έχει στόχο τα βιώσιμα προϊόντα (δηλαδή προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον και ενεργειακά αποδοτικά καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, με δυνατότητα ανακύκλωσης ή επαναχρήσης τους) να γίνουν κανόνας και όχι εξαίρεση στην ΕΕ, να ενισχυθούν τα κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα και να διασφαλιστεί πως οι καταναλωτές θα είναι πλήρως ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι για τα όσα φέρνει η μετάβαση στην πράσινη οικονομία.

Ειδικότερα, στο πακέτο περιέχονται προτάσεις για μια νέα στρατηγική ώστε τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα να καταστούν πιο ανθεκτικά, επισκευάσιμα, επαναχρησιμοποιήσιμα και ανακυκλώσιμα, με σκοπό να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της σπατάλης αυτών των προϊόντων και η καταστροφή των προϊόντων που μένουν απούλητα, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα πως η παραγωγή τους γίνεται με πλήρη σεβασμό των κοινωνικών δικαιωμάτων.

Επίσης κατατίθενται προτάσεις για τόνωση της εσωτερικής αγοράς όσον αφορά τα προϊόντα για τον κατασκευαστικό τομέα, τα οποία στόχος είναι να διασφαλίσουν πως το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο θα συμβάλει ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι για τη βιωσιμότητα και το κλίμα όσον αφορά το δομημένο περιβάλλον.

Ακόμα, η Κομισιόν προτείνει επικαιροποίηση των κανονισμών για προστασία των καταναλωτών ώστε να διασφαλιστεί πως οι πολίτες θα έχουν πλήρη ενημέρωση για την περιβαλλοντική διάσταση των επιλογών τους.

Βάσει των προτάσεων, οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν για πόσο χρονικό διάστημα έχει σχεδιαστεί ένα προϊόν και για το πώς, και αν, μπορεί να επισκευαστεί, ενισχύοντας παράλληλα την προστασία των καταναλωτών από ψευδείς ισχυρισμούς για την ανθεκτικότητα του προϊόντος και την πρακτική γνωστή ως greenwashing.

Εξηγώντας την ουσία των προτάσεων, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς, ο οποίος είναι και ο αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τόνισε πως είναι καιρός να τερματιστεί το σημερινό μοντέλο κατανάλωσης και απόρριψης προϊόντων.

«Οι σημερινές προτάσεις θα διασφαλίσουν ότι μόνο τα πιο βιώσιμα προϊόντα θα πωλούνται στην Ευρώπη. Επιτρέπουν στους καταναλωτές να εξοικονομούν ενέργεια, να επισκευάζουν και να μην αντικαθιστούν σπασμένα προϊόντα και να κάνουν έξυπνες περιβαλλοντικές επιλογές όταν αγοράζουν νέα. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο επαναφέρουμε την ισορροπία στη σχέση μας με τη φύση και μειώνουμε την έκθεσή μας σε διακοπές στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού», υπογράμμισε.

Η δέσμη προτάσεων για τα βιώσιμα προϊόντα και την προώθηση της κυκλικής οικονομίας στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης περιέχει:
– Πρόταση κανονισμού για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα, ο οποίος καθορίζει νέες προδιαγραφές που καθιστούν τα προϊόντα πιο ανθεκτικά, αξιόπιστα, επαναχρησιμοποιήσιμα, αναβαθμίσιμα, επισκευάσιμα, ευκολότερα στη συντήρηση, την ανακαίνιση και την ανακύκλωση, καθώς και αποδοτικότερα ως προς την ενέργεια και τους πόρους. Όπως επισημαίνεται, ο σχεδιασμός των προϊόντων καθορίζει σε ποσοστό έως 80% τον βαθμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του.
– Στρατηγική της ΕΕ για βιώσιμα και κυκλικά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, καθώς ο συγκεκριμένος τομέας έχει τον τέταρτο μεγαλύτερο αντίκτυπο στο περιβάλλον στην ΕΕ μετά τη διατροφή, τη στέγαση και την κινητικότητα. Η στρατηγική αυτή καθορίζει συγκεκριμένες δράσεις ούτως ώστε τα εν λόγω προϊόντα που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ να είναι μεγάλης διάρκειας ζωής, ανακυκλώσιμα, από όσο το δυνατόν περισσότερο ανακυκλωμένες ίνες και απαλλαγμένα από επικίνδυνες ουσίες, αλλά και να παράγονται με σεβασμό προς τα κοινωνικά δικαιώματα και το περιβάλλον. Τα ειδικά μέτρα θα περιλαμβάνουν απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, σαφέστερη πληροφόρηση, ψηφιακό διαβατήριο προϊόντος και υποχρεωτικό ενωσιακό πρόγραμμα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού.
– Αναθεώρηση του κανονισμού για τα δομικά προϊόντα, καθώς τα κτήρια ευθύνονται για το 50% περίπου της εξόρυξης και κατανάλωσης πόρων και για πάνω από το 30% των αποβλήτων που παράγει κάθε χρόνο η ΕΕ, το 40% της ενεργειακής κατανάλωσης της και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η αναθεώρηση του κανονισμού στοχεύει να δημιουργήσει ένα εναρμονισμένο πλαίσιο για την αξιολόγηση και γνωστοποίηση των περιβαλλοντικών και κλιματικών επιδόσεων των δομικών προϊόντων.
– Τροποποίηση της οδηγίας για τα δικαιώματα των καταναλωτών ώστε να υποχρεούνται οι έμποροι να παρέχουν στους καταναλωτές πληροφορίες για την ανθεκτικότητα, την κατανάλωση ενέργειας και τη δυνατότητα επισκευής των προϊόντων, διαθεσιμότητας ανταλλακτικών ή (στα ψηφιακά προϊόντα) επικαιροποιήσεις λογισμικού. Οι παραγωγοί και οι πωλητές θα αποφασίζουν για τον καταλληλότερο τρόπο παροχής των πληροφοριών, στη συσκευασία ή στην περιγραφή του προϊόντος, φτάνει να παρέχονται πριν την αγορά με σαφή και κατανοητό τρόπο.
– Τροποποιήσεις στην οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές οι οποίες διευρύνουν τον κατάλογο των χαρακτηριστικών των προϊόντων για τα οποία δεν πρέπει να γίνεται παραπλάνηση, ώστε να καλύπτει και τις περιβαλλοντικές ή κοινωνικές επιπτώσεις, καθώς και την ανθεκτικότητα και τη δυνατότητα επισκευής.