Πρωτοβουλίες για επικοινωνίες και ασφάλεια στο πλαίσιο της διαστημικής πολιτικής της ΕΕ από Κομισιόν

Δύο νέες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της διαστημικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακοίνωσε την Τρίτη η Κομισιόν, ειδικότερα όσον αφορά τη ασφαλή διασυνδεσιμότητα στις επικοινωνίες μέσω δορυφόρων και όσον αφορά την διαχείριση της διαστημικής κυκλοφορίας (space traffic management – STM).

Όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση, η διαστημική τεχνολογία έχει σήμερα ουσιαστική σημασία για τη διευκόλυνση της καθημερινότητας και της συμβολής που μπορεί να έχει στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. Σε αυτόν τον τομέα, η ΕΕ παρέχει μέσω του διαστημικού της προγράμματος δεδομένα και υπηρεσίες ένα ευρύ φάσμα καθημερινών εφαρμογών, από τις μεταφορές, τη γεωργία, την αντιμετώπιση κρίσεων έως την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Όσον αφορά την συνδεσιμότητα μέσω του διαστήματος, η Κομισιόν αναφέρει πως αποτελεί ένα δημόσιο αγαθό για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τους πολίτες καθώς είναι το εργαλείο που συμβάλει στην οικονομική ισχύ της Ευρώπης, την ψηφιακή πρωτοπορία, την τεχνολογική κυριαρχία της ηπείρου, την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική πρόοδο.

Στόχος του προγράμματος είναι η διασφάλιση της μακροπρόθεσμης παροχής παγκόσμιας αδιάκοπης πρόσβασης «σε ασφαλείς και οικονομικά αποδοτικές υπηρεσίες δορυφορικών επικοινωνιών παγκοσμίως» καθώς και η προστασία κρίσιμων υποδομών, η επιτήρηση και οι εξωτερικές δράσεις, η διαχείριση κρίσεων και εφαρμογές σημαντικές για την οικονομία, την ασφάλεια και την άμυνα των κρατών μελών.

Επίσης το πρόγραμμα σκοπεύει να ενθαρρύνει τον ιδιωτικό τομέα να παρέχει εμπορικές υπηρεσίες ευκολότερης πρόσβασης σε προηγμένες, αξιόπιστες και ταχείες συνδέσεις για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ, και να διασφαλίσει τη συνδεσιμότητα σε γεωγραφικές περιοχές στρατηγικού ενδιαφέροντος, όπως η Αφρική και η Αρκτική.

Το συνολικό κόστος του προγράμματος υπολογίζεται σε 6 δισεκατομμύρια ευρώ, με την συνεισφορά της ΕΕ για την περίοδο 2022 με 2027 να ανέρχεται στα 2,4 δισεκατομμύρια σε τρέχουσες τιμές. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από διάφορες πηγές του δημόσιου τομέα, όπως τον κοινοτικό προϋπολογισμό, συνεισφορές των κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, και τον ιδιωτικό τομέα.

Η ανάπτυξη νέων υποδομών υπολογίζεται πως θα προσφέρει ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ύψους 17-24 δισ. ευρώ και πρόσθετες θέσεις εργασίας στη διαστημική βιομηχανία της ΕΕ.

Το ασφαλές διαστημικό σύστημα επικοινωνιών της ΕΕ θα έχει ως στόχο να καλύψει τις αυξανόμενες και μεταβαλλόμενες ανάγκες, ενώ επίσης θα περιλαμβάνει τις πλέον πρόσφατες κβαντικές τεχνολογίες επικοινωνίας για ασφαλή κρυπτογράφηση.

Όσον αφορά τη διαχείριση της διαστημικής κυκλοφορίας, η Κομισιόν σημειώνει πως λόγω της εκθετικής αύξησης του αριθμού των δορυφόρων σε τροχιά θέτει σε κίνδυνο την ανθεκτικότητα και την ασφάλεια των διαστημικών πόρων της ΕΕ και των κρατών μελών.

Στην κοινή επικοινωνία για τη διαχείριση της διαστημικής κυκλοφορίας καθορίζεται μια κοινή προσέγγιση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο την ανάπτυξη επιχειρησιακών και νομοθετικών πρωτοβουλιών «για την προώθηση της ασφαλούς, προστατευμένης και βιώσιμης χρήσης του διαστήματος».

Τα τέσσερα στοιχεία στα οποία επικεντρώνεται η προσέγγιση της ΕΕ  είναι η αξιολόγηση των μη στρατιωτικών και στρατιωτικών αναγκών και επιπτώσεων της διαχείρισης της διαστημικής κυκλοφορίας για την ΕΕ, την ενίσχυση των τεχνολογικών δυνατοτήτων για αναγνώριση και εντοπισμό διαστημικών σκαφών και διαστημικών υπολειμμάτων, τη θέσπιση ενός κατάλληλου κανονιστικού και νομοθετικού πλαισίου και τη σύναψη διεθνών συμπράξεων για τη διαχείριση της διαστημικής κυκλοφορίας.