Προϋπολογισμός «βλέπουμε και κάνουμε»…

Του Στέφανου Στεφάνου*

Ο προϋπολογισµός του 2021 καλείται να αντιµετωπίσει τις έκτακτες και πολύ δύσκολες συνθήκες που προκαλεί για την οικονοµία και την κοινωνία η πανδηµία του κορονοϊού. Είναι γι’ αυτό που χρειάζεται να έχει προδιαγραφές, πρόνοιες και προβλέψεις, οι οποίες να δίνουν τη δυνατότητα στο κράτος, αφενός να αντιµετωπίζει τις πιεστικές ανάγκες και αφετέρου να δηµιουργεί προοπτικές για γρήγορη ανάκαµψη της οικονοµίας και για ξεπέρασµα των δοµικών προβληµάτων που παρουσιάζει. Η µελέτη του προϋπολογισµού 2021 οδηγεί σε µερικά πολύ σηµαντικά συµπεράσµατα:

1. Αισιόδοξες προβλέψεις

Ο προϋπολογισµός δεν αντιµετωπίζει τις προκλήσεις των έκτακτων συνθηκών που προκαλεί η πανδηµία. Στα βασικά µεγέθη της οικονοµίας η κυβέρνηση δεν δείχνει να ανησυχεί για το 2021, αφού αναµένει ότι ο ρυθµός ανάπτυξης θα καταγράψει αύξηση 4,5% του ΑΕΠ και η ανεργία θα µειωθεί στο 7%, ποσοστό χαµηλότερο και από το 2019. Αυτές οι προβλέψεις, πέραν του γεγονότος ότι είναι πολύ αισιόδοξες, δείχνουν ότι η κυβέρνηση προσεγγίζει την υφιστάµενη κατάσταση του 2020 ως µια παρένθεση που δεν έχει επηρεάσει και δεν θα επηρεάσει τις παραγωγικές δυνατότητες της οικονοµίας. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση δεν έχει «Σχέδιο Β» σε περίπτωση που πέσει έξω στις προβλέψεις της. Σηµειώνουµε ότι στην πρώτη φάση της πανδηµίας έπεσε πολύ έξω στις οικονοµικές της προβλέψεις.

2. Απόκλιση µεταξύ λόγων και έργων

Η κυβέρνηση προσβλέπει σε υψηλό ποσοστό υλοποίησης του αναπτυξιακού προϋπολογισµού, έτσι ώστε το κράτος να λειτουργήσει ως ατµοµηχανή της ανάπτυξης. Είναι γεγονός ότι σε περιόδους ύφεσης και κρίσης το κράτος καλείται να τραβήξει κουπί. Είναι πολύ αµφίβολο, όµως, αν η κυβέρνηση καταφέρει να πετύχει υψηλά ποσοστά στην υλοποίηση του αναπτυξιακού προϋπολογισµού. Το µητρώο της κυβέρνησης είναι κακό και σ’ αυτό τον τοµέα. Χαρακτηριστικά αναφέρουµε ότι το 2019, µέσα σε πολύ καλύτερες συνθήκες, το ποσοστό υλοποίησης έφτασε µόνο στο 62% που είναι από τα χαµηλότερα των τελευταίων χρόνων. Τα έργα και ηµέρες της κυβέρνησης στα οκτώ -σχεδόν- χρόνια διακυβέρνησής της, δείχνουν ότι υπάρχει µεγάλη απόκλιση µεταξύ των εξαγγελιών και των πράξεών της. Θα χρειαστεί, λοιπόν, η κυβέρνηση να αντιπαλέψει τον κακό εαυτό της για να µπορέσει να πετύχει καλύτερα αποτελέσµατα, γεγονός όµως αµφίβολο.

3. Ανάγκη για νέο αναπτυξιακό µοντέλο

Η κυβέρνηση φαίνεται να µην ανησυχεί για την ανεπάρκεια και τις στρεβλώσεις του αναπτυξιακού µοντέλου της χώρας, το οποίο είναι φανερό ότι σε διαφόρους σηµαντικούς τοµείς έχει εξαντλήσει τα όριά του. Η κατάσταση έτσι όπως έχει εξελιχθεί µε την πανδηµία απέδειξε πόσο ευάλωτη είναι η οικονοµία µας σε εξωγενείς καταστάσεις και πόσο µεγάλη είναι η εξάρτησή της από ευαίσθητους τοµείς, όπως είναι ο τουρισµός, ο κατασκευαστικός τοµέας και ο τοµέας των συµβουλευτικών υπηρεσιών. Η ανάγκη για διαµόρφωση ενός νέου αναπτυξιακού µοντέλου είναι άµεση και επιτακτική. Ενός µοντέλου που να επενδύει στον πρωτογενή τοµέα, στην πράσινη ανάπτυξη, στις νέες τεχνολογίες και την καινοτοµία. Ένα µοντέλο που να είναι απαλλαγµένο από την υπερβολική εξάρτηση σε συγκεκριµένους τοµείς, να διορθώνει στρεβλώσεις και ανισορροπίες, οι οποίες προκαλούν προβλήµατα. Ούτε και γι’ αυτό η κυβέρνηση έχει σχεδιασµό και αρκείται σε γενικές αναφορές και διακηρύξεις.

4. Αδιαφορούν για προβλήµατα πολιτών

Με όσα παρουσίασε ο Υπουργός Οικονοµικών στη Βουλή, η κυβέρνηση δεν φαίνεται να ανησυχεί -και πολύ περισσότεροδεν έχει λύσεις για σηµαντικά προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι πολίτες, όπως είναι οι εκποιήσεις, τα ενοίκια, οι δόσεις δανείων, οι εξώσεις. Το «Εστία» απέτυχε, όπως παραδέχθηκε η κυβέρνηση, σχέδια για τα µη εξυπηρετούµενα δάνεια ευάλωτων οµάδων δεν υπάρχουν, τον Νόµο για αναστολή των εξώσεων τον ανέπεµψε ο Πρόεδρος στη Βουλή (η οποία την απέρριψε), για την αναστολή των δόσεων δεν λέει τι θα κάνει, όταν τον ερχόµενο ∆εκέµβριο θα τερµατιστεί το µέτρο.

5. «Βλέπουµε και κάνουµε»

Με τον προϋπολογισµό 2021 που κατέθεσε στη Βουλή, η κυβέρνηση για πολλοστή φορά έχει επιβεβαιώσει ότι η διακυβέρνησή της στηρίζεται στο πρόχειρο και επικίνδυνο δόγµα «βλέπουµε και κάνουµε».

*Εκπρόσωπος Τύπου ΑΚΕΛ, βουλευτής ΑΚΕΛ Λευκωσίας