Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό: Διευκολύνει, αλλά δεν σημαίνει επιστροφή στην κανονικότητα

• Να εφαρμοστεί με τρόπο που δεν θα δημιουργεί διακρίσεις και δεν θα καταπατά δικαιώματα πολιτών
• Η Κύπρος υιοθέτησε πρωτόκολλο που θα εφαρμοστεί από 1η Απριλίου. Οι ταξιδιώτες θα έρχονται στο νησί χωρίς καραντίνα, αλλά με ένα ή δύο διαγνωστικά τεστ

Του Ειρηναίου Πίττα

Η Κομισιόν, στην προσπάθεια για διευκόλυνση της μετακίνησης εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει λανσάρει το Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό (Green Digital Pass). Το εν λόγω πιστοποιητικό θα βασίζεται στην ιατρική κατάσταση, καθώς θα είναι απόδειξη ότι ένα άτομο έχει εμβολιαστεί κατά της νόσου COVID-19, έχει αναρρώσει από την ασθένεια ή έχει υποβληθεί σε τεστ με αρνητικό αποτέλεσμα και θα δύναται να εκδοθεί δωρεάν σε ψηφιακή ή έντυπη μορφή.

Η χρήση του συγκεκριμένου πιστοποιητικού ναι μεν θα είναι ένα μεγάλο βήμα, αλλά σε καμία περίπτωση πρέπει να εκληφθεί ως οριστική επιστροφή στην κανονικότητα. Η αλόγιστη χρήση του εμπεριέχει υγειονομικούς κινδύνους. Σημειώνεται ότι ακόμα δεν είναι γνωστό πότε θα εφαρμοστεί, καθώς αναμένεται η έγκρισή του από τα κράτη-μέλη αλλά και η τεχνική διαδικασία. Στόχος της ΕΕ πάντως είναι όπως δοθεί στους Ευρωπαίους πριν το καλοκαίρι. Αξίζει να αναφέρουμε ότι αυτό το πιστοποιητικό μπορεί να επηρεάζει τη μετάβαση των Κυπρίων στην Ευρώπη, αλλά δεν θα επηρεάσει την κάθοδο τουριστών, αφού έγιναν συγκεκριμένες διευθετήσεις που θα επιτρέπουν εισροή κάτω από συγκεκριμένο πρωτόκολλο.

 

Σάββας Περδίος: Πρωτόκολλο από την 1^η Απριλίου

Ειδικά για χώρες που στηρίζουν μεγάλο μέρος της οικονομίας τους στον τουρισμό, όπως η Κύπρος, είναι ένα σημαντικό βήμα το οποίο υπάρχει ελπίδα πως με αυτόν τον τρόπο θα τονωθεί η οικονομία. Ο Υφυπουργός Τουρισμού, Σάββας Περδίος, δήλωσε στη «Χαραυγή» πως είναι ένα πολύ θετικό βήμα και μια μορφή επιβεβαίωσης για την Κύπρο, που προχώρησε ήδη σε παρόμοιες διμερείς συμφωνίες με Μεγάλη Βρετανία και Ισραήλ. Όπως είπε, «είναι κάτι που αναμέναμε γι’ αυτό και δεν προχωρήσαμε σε διμερείς συμφωνίες με χώρες της ΕΕ» και σημείωσε ότι θα βοηθήσει στην επανεκκίνηση της τουριστικής βιομηχανίας και της αεροπορικής σύνδεσης.

Ο κ. Περδίος τόνισε πως ο τουρισμός της Κύπρου δεν εξαρτάται από αυτή την απόφαση, καθώς «έχουμε ήδη προνοήσει για συγκεκριμένο πρωτόκολλο για 60 με 65 χώρες», από τις οποίες αντλείται σημαντικός τουριστικός πληθυσμός. Το πρωτόκολλο, που θα εφαρμοστεί από 1η Απριλίου, προνοεί όπως όλοι οι πολίτες αυτών των χωρών να μπορούν να έρχονται στο νησί χωρίς καραντίνα, αλλά με ένα ή δύο διαγνωστικά τεστ, ανάλογα με την κατηγοριοποίηση της χώρας προέλευσής τους. Επιδιώξαμε να εφαρμόσουμε εγκαίρως αυτό το πρωτόκολλο, σημείωσε, ούτως ώστε να μην εξαρτιόμαστε ούτε από τους ρυθμούς εμβολιασμών αλλά ούτε από την ΕΕ. Ο υφυπουργός υπογράμμισε επίσης ότι παρά τις όποιες διευκολύνσεις, θα συνεχίζουν ταυτόχρονα και οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι.

Σε σχέση με τρίτες χώρες, όπως π.χ. η Ρωσία, παρά το γεγονός ότι η Κομισιόν έδωσε τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να μπορούν να αποφασίσουν να αποδεχθούν άλλα επιπλέον εμβόλια, πέρα όσων έχουν εγκριθεί από τον ΕΜΑ, ο κ. Περδίος τόνισε ότι για την Κύπρο η έγκριση είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Διευκρινίζεται πως αυτό δεν αφαιρεί τη δυνατότητα καθόδου τουριστών που εμβολιάστηκαν με άλλο εμβόλιο, με τη χρήση όμως τεστ.

Κληθείς να απαντήσει αν έχουν γίνει σκέψεις για χρήση του και σε διάφορες εκδηλώσεις εντός συνόρων, όπως π.χ. ένας ποδοσφαιρικός αγώνας, ο κ. Περδίος σημείωσε ότι δεν έχουν ακόμα σκέψεις για κάτι τέτοιο, όμως θα μπορούσε να γίνει, ειδικά σε χώρες με μεγαλύτερο πληθυσμό.

 

Δρ Κωνσταντίνος Δέλτας: Οι υγειονομικοί κίνδυνοι παραμένουν

Μπορεί η χρήση του συγκεκριμένου πιστοποιητικού να θεωρείται θετική, αλλά δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να δημιουργήσει υπέρμετρο αίσθημα ασφάλειας, καθώς οι υγειονομικοί κίνδυνοι παραμένουν, δεδομένου και της δυνατότητας του ιού να μεταλλάσσεται.

Ο καθηγητής Γενετικής, Δρ Κωνσταντίνος Δέλτας, διευθυντής του Κέντρου Ερευνών Μοριακής Ιατρικής Πανεπιστημίου Κύπρου, ανέφερε μιλώντας στη «Χαραυγή» πως δεν διαφωνεί με το πιστοποιητικό, όμως τόνισε πως πρέπει να γίνει με απόλυτη προσοχή. Τόνισε ότι πρέπει να εξηγηθούν στους πολίτες τα δεδομένα ως έχουν σε σχέση με τους εμβολιασμένους. Συγκεκριμένα, υπογράμμισε πως δεν πρέπει ένας εμβολιασμένος να θεωρεί ότι δεν μπορεί να μεταδίδει τον ιό. Επεσήμανε πως ναι μεν οι εμβολιασμένοι φαίνεται εκ πρώτης να μην τον μεταδίδουν, όμως δεν υπάρχουν τα απαραίτητα δεδομένα ώστε να θεωρηθεί ότι το ποσοστό είναι μηδενικό. Όπως ανέφερε, είναι κάτι θετικό, αλλά δεν προσδίδει σε καμία περίπτωση απόλυτη ασφάλεια.

 

Δρ Λεόντιος Κωστρίκης: Nα έχουμε πάντα υπόψιν τις μεταλλάξεις του ιού

Στο ίδιο πνεύμα και ο καθηγητής Μοριακής Ιολογίας, Δρ Λεόντιος Κωστρίκης, επεσήμανε στη «Χ» πως βλέπει θετικά τη χρήση του, υπογραμμίζοντας όμως πως πρέπει να γίνει με φειδώ. Ειδικότερα, σημείωσε ότι πρέπει να έχουμε πάντα υπόψιν τις μεταλλάξεις του ιού, όπως αυτή της Νοτίου Αφρικής, που εν πρώτοις φαίνεται να έχει υψηλή αντίσταση σε εμβόλια. Επεσήμανε βέβαια πως το επίπεδο μεταδοτικότητας από αποτελέσματα εμβολιασμών με το εμβόλιο της Pfizer στο Ισραήλ είναι εξαιρετικά χαμηλό. Η εφαρμογή του πιστοποιητικού, συνέχισε, μπορεί να αποτελέσει και κίνητρο για όσους διστάζουν να εμβολιαστούν.

Ο Δρ Κωστρίκης τόνισε παράλληλα πως πρέπει να εφαρμοστεί με τρόπο ο οποίος δεν θα δημιουργεί διακρίσεις και δεν θα καταπατά δικαιώματα πολιτών.

 

Προσπάθεια διασκέδασης ανησυχιών για καταπάτηση δικαιωμάτων

Όταν εκφράστηκαν αρχικά οι ιδέες για «διαβατήρια εμβολιασμού» ή κάτι αντίστοιχο, προκλήθηκε ένα μεγάλο κύμα αντιδράσεων, καθώς θεωρήθηκε ότι κάτι τέτοιο θα καταπατούσε δικαιώματα και θα δημιουργούσε διακρίσεις. Με δεδομένο ότι ήδη ένα από τα μεγαλύτερα θύματα αυτής της πανδημίας είναι τα δικαιώματα και οι ελευθερίες του ατόμου, υπήρχε αρχικά δισταγμός από τις περισσότερες χώρες. Αυτός φαίνεται να ήταν και ο λόγος που η Κομισιόν πρόσθεσε σε αυτούς που θα δικαιούνται διευκολύνσεις και όσους έχουν αρνητικό τεστ ή αντισώματα, πέραν από τους εμβολιασμένους. Σημειώνεται πως το πιστοποιητικό θα περιέχει τις απαραίτητες βασικές πληροφορίες, ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, κράτος έκδοσης και μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό. Επιπλέον, χορηγηθέν εμβόλιο, αριθμό δόσεων και ημερομηνία εμβολιασμού, αν αφορά εμβολιασμένο. Αν αφορά αρνητικό τεστ, το είδος του, ημερομηνία και ώρα της δοκιμασίας, κέντρο εξέτασης και αποτέλεσμα. Αν αφορά πιστοποιητικό ανάρρωσης, ημερομηνία θετικοποίησης, εκδότης του πιστοποιητικού, ημερομηνία έκδοσης, ημερομηνία λήξης. Σύμφωνα με τις πρόνοιες, οι πιο πάνω πληροφορίες θα διατηρούνται μόνο από τη χώρα προέλευσης, χωρίς όμως να υπάρχουν ακόμα περισσότερες πληροφορίες.

Η Κομισιόν κατά τη διάρκεια της παρουσίασης τόνισε ότι «τα πιστοποιητικά θα πληρούν τις απαιτήσεις προστασίας των δεδομένων και τις απαιτήσεις ασφάλειας και ιδιωτικότητας». Ακόμα, για καταπολέμηση οποιωνδήποτε διακρίσεων επισημάνθηκε πως τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν τα ίδια δεδομένα με τον ίδιο τρόπο σε ταξιδιώτες που διαθέτουν Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό. Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρέιντερς, τόνισε ότι «το πιστοποιητικό δεν θα αποτελεί προϋπόθεση για μετακίνηση και δεν θα κάνει καμία διάκριση με κανέναν τρόπο».

 

Αχιλλέας Δημητριάδης: «Oυδόλως συνιστά προϋπόθεση» για κυκλοφορία μέσα στην ΕΕ

O Αχιλλέας Δημητριάδης, νομικός και πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, τονίζει πως το γεγονός ότι το Πράσινο Πιστοποιητικό «διευκολύνει» και ταυτόχρονα «ουδόλως συνιστά προϋπόθεση» για κυκλοφορία μέσα στην ΕΕ, είναι προς τη θετική κατεύθυνση. Επίσης, από πλευράς ανθρωπίνων δικαιωμάτων επισημαίνει ότι ο κίνδυνος δυσμενούς διάκρισης απαλείφεται από το γεγονός ότι δίνεται η δυνατότητα επιλογής μιας από τις τρεις προϋποθέσεις (εμβόλιο, τεστ, αντισώματα) για κατοχή του πιστοποιητικού. Σημείωσε δε, ότι τα ηθικά και εμπορικά διλήμματα εξακολουθούν να υφίστανται και να είναι στην κρίση του καθενός. Σε σχέση με τα προσωπικά δεδομένα, επεσήμανε ότι οι πληροφορίες είναι ελάχιστες και δεν δίνονται σε κάποιον που μπορεί να τις χρησιμοποιήσει λανθασμένα. Το ότι μπαίνει και ο χρονικός περιορισμός, που συναρτάται από συγκεκριμένο γεγονός, είναι επίσης πολύ σωστό, πρόσθεσε.

 

Θα είναι μαζί μας για πολύ καιρό

Το σύστημα Digital Green Certificate είναι ένα προσωρινό μέτρο που θα ανασταλεί μόλις ο ΠΟΥ κηρύξει το τέλος της διεθνούς έκτακτης ανάγκης για την υγεία του COVID-19. Αυτό θα γίνει μόνο όταν εμβολιαστεί ένα μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού. Με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα και τις καθυστερήσεις που υπάρχουν, ειδικά σε αναπτυσσόμενες χώρες αλλά και εντός της ΕΕ, αυτό δεν αναμένεται να γίνει σύντομα. Ως εκ τούτου, το πιστοποιητικό αναμένεται να γίνει μέρος της ζωής μας για τους επόμενους μήνες.