Πυρκαγιές σε εγκαταστάσεις εύφλεκτων υλικών

Του
Κωνσταντίνου Κωνσταντή*

 

Τελευταία και σε χρονικό διάστηµα µικρότερο του ενός έτους (8 µήνες), έχουµε γίνει µάρτυρες πολλών επικίνδυνων συµβάντων που σχετίζονται µε την αποθήκευση και τη διαχείριση αποβλήτων. […] Το ότι δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρούνται τέτοια περιστατικά σε µικρό χρονικό διάστηµα, θα πρέπει κατ’ ελάχιστον να προβληµατίσει την Πολιτεία και τους επιστηµονικούς και επαγγελµατικούς φορείς του τόπου. Το ΕΤΕΚ σίγουρα δεν στοχεύει στην εκ των υστέρων επίρριψη ευθυνών. Επιθυµεί όµως διακαώς να δηµιουργηθούν οι αναγκαίοι µηχανισµοί που µέσα από τη µελέτη και τη βάσανο της διερεύνησης για τις αιτίες αυτού του είδους των περιστατικών θα δώσουν τις καταλληλότερες λύσεις για αποφυγή παρόµοιων περιστατικών.

Επισηµαίνεται ότι η επικινδυνότητα τέτοιων ατυχηµάτων µπορεί να σχετίζεται µε πυρκαγιά, έκρηξη ή και διαρροή τοξικών ουσιών στην ατµόσφαιρα, που µπορεί να επηρεάσουν όχι µόνο το προσωπικό της εγκατάστασης, αλλά και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, καθώς και το περιβάλλον. Οι άµεσες συνέπειες µπορεί να αντιστοιχούν σε ανθρώπινες απώλειες, πρόκληση σοβαρών προβληµάτων υγείας στον πληθυσµό, καταστροφές καλλιεργειών, ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα κ.ά. Ακόµη πιο σηµαντικές µπορεί να είναι και οι µακροπρόθεσµες συνέπειες στην υγεία του πληθυσµού.

Όσον αφορά τα αίτια, το πρώτο που θα πρέπει να προβληµατίσει και να διερευνηθεί είναι η ύπαρξη αποτελεσµατικών µηχανισµών παρακολούθησης της τήρησης των µέτρων πρόληψης που εφαρµόζονται και εφόσον η εγκατάσταση αδειοδοτείται αν υπάρχει συµµόρφωση µε τους όρους που έχουν επιβληθεί. Πιστεύουµε ακράδαντα ότι η τακτική παρακολούθηση και ο έλεγχος από τα αρµόδια κυβερνητικά τµήµατα όλων των προληπτικών µέτρων που εφαρµόζονται είναι καθοριστικός παράγοντας για την αποφυγή πρόκλησης βιοµηχανικού ατυχήµατος µεγάλης έκτασης. Γι’ αυτόν το λόγο όλες οι Υπηρεσίες που εµπλέκονται σε τέτοιες κρίσιµες υποδοµές θα πρέπει να είναι επαρκώς στελεχωµένες.

Ένα δεύτερο σηµείο […] είναι οι περιπτώσεις που τέτοιου είδους συµβάντα λαµβάνουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Παρόλο που πρωταρχικό µέληµά µας θα πρέπει να είναι η πρόληψη, η ετοιµότητα, η αµεσότητα και ο συντονισµός µεταξύ των αρµόδιων τµηµάτων για αποφυγή τέτοιων συµβάντων ιδιαίτερης σηµασίας, είναι και ο σωστός συντονισµός για περιορισµό της πυρκαγιάς και µείωση των επιπτώσεών της. Προς το σκοπό αυτό τα όποια σχέδια δράσης των κρατικών υπηρεσιών για τη διαχείριση τέτοιου είδους κρίσεων και καταστροφών θα πρέπει να επικαιροποιούνται και να τίθενται σε δηµόσια διαβούλευση, ώστε να προσαρµόζονται στα δεδοµένα της εποχής µας και στις εµπειρίες άλλων χωρών. Αναγκαία θεωρούµε επίσης την ενηµέρωση των πολιτών µε τη διεξαγωγή ειδικών ασκήσεων και διοργάνωση ενηµερωτικών δράσεων, ώστε να γνωρίζουν εκ των προτέρων τι πρέπει να πράττουν στο στάδιο της διαχείρισης τέτοιου είδους κρίσεων.

Περαιτέρω, κρίνουµε ότι µια πολύ καλή πρακτική θα ήταν η δηµιουργία ή επέκταση ενός τοπικού Μηχανισµού Παρακολούθησης. Κάτι αντίστοιχο έχει ήδη συσταθεί στο Ενεργειακό Κέντρο στο Βασιλικό για την παρακολούθηση της εφαρµογής των µέτρων προστασίας και την αποφυγή πρόκλησης οιωνδήποτε δυσάρεστων συµβάντων που µπορεί να οδηγήσουν σε επηρεασµό της ασφάλειας και της υγείας του προσωπικού, των περιοίκων αλλά και του περιβάλλοντος χώρου. Ένας τέτοιος θεσµός όχι µόνο θα δηµιουργούσε συνθήκες αυξηµένης προστασίας, αλλά και θα έστελνε στις γειτονικές κοινότητες µηνύµατα που όχι µόνο θα καθησύχαζαν τις ανησυχίες που υπάρχουν, αλλά και την ελπίδα ότι τέτοιες αναπτύξεις µπορούν να συµβάλουν θετικά στην ευηµερία της περιοχής.

Το ΕΤΕΚ σε κάθε περίπτωση είχε παρέµβει µε ανακοινώσεις του, τονίζοντας, µεταξύ άλλων, ότι η υγεία των πολιτών και η προστασία του περιβάλλοντος δεν µπορούν να εξαρτώνται από δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες. Επαναλαµβάνω, όπως και τότε, ότι το Επιµελητήριο θα σταθεί αρωγός της Πολιτείας στην υλοποίηση των πιο πάνω ή οποιωνδήποτε άλλων µέτρων κριθούν αναγκαία.

* Αρχιτέκτονας, πρόεδρος ΕΤΕΚ