Qatar 2022: Το Μουντιάλ που οικοδοµήθηκε µε αίµα

Περισσότεροι από 6.500 εργάτες έχασαν τη ζωή τους στο βωµό του «κέρδος µε κάθε κόστος»

 

Ξεκινούν σήµερα οι αγώνες της τελικής φάσης του Παγκοσµίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου στο Κατάρ, µε τους φιλάθλους να ανυποµονούν. Όµως, τη διοργάνωση αναµένουν κυρίως οι παγκόσµιοι επιχειρηµατικοί κολοσσοί, ώστε να εισπράξουν τα αµύθητα κέρδη που έφερε ο οικοδοµικός οργασµός και οι διαφηµίσεις που συνοδεύουν τη διοργάνωση.

Τα τελευταία 10 χρόνια υλοποιήθηκε ένα πρωτοφανές πρόγραµµα κατασκευής υποδοµών, οι περισσότερες εκ των οποίων σχετίζονται άµεσα ή έµµεσα µε τη διοργάνωση του Μουντιάλ. Εκτός από τα γήπεδα, χτίστηκαν µετρό, ξενοδοχεία, αεροδρόµιο, πολλοί δρόµοι, νέο σύστηµα αποχέτευσης στην κεντρική Ντόχα και 20 ουρανοξύστες. Το γιγαντιαίο πλάνο περιελάµβανε ακόµη και την κατασκευή µιας καινούριας πόλης, της Λουσάιλ, όπου θα φιλοξενηθεί και ο τελικός του τουρνουά.

Στα πλαίσια των όσων επιτάσσει το «κέρδος µε κάθε κόστος», για να ολοκληρωθούν εντός χρονοδιαγράµµατος τα έργα, οι µετανάστες-εργάτες µετατράπηκαν σε αναλώσιµους. Σύµφωνα µε την εφηµερίδα «Guardian», περισσότεροι από 6.500 µετανάστες εργαζόµενοι από την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ, το Μπαγκλαντές και τη Σρι Λάνκα έχουν πεθάνει στο Κατάρ από τον ∆εκέµβριο του 2010 µέχρι και τον ∆εκέµβριο του 2020. Η µεγάλη πλειοψηφία τους φαίνεται ότι έχουν βρει το θάνατο την τελευταία πενταετία, καθώς το 2015 τα επίσηµα στοιχεία έκαναν λόγο για 1.200 θύµατα.

Σε συνθήκες γαλέρας… πέθαιναν 12 εργάτες κάθε εβδοµάδα

Στοιχεία από την Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ και τη Σρι Λάνκα αποκαλύπτουν ότι 5.927 εργάτες από τις χώρες αυτές πέθαναν στο Κατάρ, από το 2011 έως το 2020, ενώ έκ­θεση της πρεσβείας του Πακιστάν στην Ντόχα αναφέρει ακόµη 824 θανάτους. Σύµφωνα µε τα στοιχεία, 12 εργάτες σκο­τώνονταν κάθε εβδοµάδα ώστε οι υποδοµές να είναι έτοιµες.

Οι αριθµοί αυτοί αφορούν µόνο µετανάστες από τις συγκεκριµένες χώρες, τη στιγµή που στα εργοτάξια του Κατάρ δουλεύουν επίσης άνθρωποι από άλλα κράτη, κυρίως την Κένυα και τις Φιλιππίνες.

Όπως σηµείωσε ο Steve Cockburn, επικε­φαλής Οικονοµικής και Κοινωνικής ∆ικαιο­σύνης της ∆ιεθνούς Αµνηστίας, οι εργαζόµε­νοι εργάζονταν κατά µέσο όρο 16 ώρες τη µέρα, κάθε µέρα. Την ίδια ώρα, οι εργοδότες τους είχαν κατασχέσει τα διαβατήριά τους, πληρώνονταν µε καθυστέρηση, ενώ παράλλη­λα υφίσταντο βίαιες προσβολές και επιθέσεις. Πολλές γυναίκες αντιµετώπισαν κακοποιή­σεις, µεταξύ αυτών καθηµερινούς βιασµούς.

Ο Γκαλ Σινγκ Ράι από το Νεπάλ πλήρωσε €1.000 για να αποκτήσει το δικαίωµα να ερ­γαστεί ως καθαριστής στο εργοτάξιο ενός στα­δίου. Αυτοκτόνησε µία εβδοµάδα αργότερα. Ο Μοχάµαντ Σαχίντ Μιάχ από το Μπαγκλαντές πέθανε από ηλεκτροπληξία στο δωµάτιό του, όταν νερό ήρθε σε επαφή µε γυµνά καλώδια.

∆εν µιλάµε λοιπόν για τη «γιορτή του ποδοσφαίρου», αλλά για ένα Παγκόσµιο Κύπελλο που χτίστηκε µε το αίµα εργατών.

Ένα από τα µεγαλύτερα σκάνδαλα…

Πολλά έχουν λεχθεί για το παρασκήνιο που στήθηκε ώστε να δοθεί η διοργάνωση στο Κατάρ. Αναντίλεκτα αποτελεί ένα από τα µεγαλύτερα σκάνδαλα στην ιστορία του αθλητισµού. Συνωµοσίες, γεωπολιτικές συµµαχίες, ανεξήγητες συµµαχίες, χαµηλού επιπέδου διαπραγµατεύσεις και µεγάλες δωροδοκίες, ήταν µερικά από τα όσα γράφτηκαν, χωρίς ωστόσο να υπάρχει σχεδόν κανένα αποδεικτικό στοιχείο.

Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι για να δοθεί η διοργάνωση στο Κατάρ, που δεν έχει καµία ποδοσφαιρική παιδεία, έπρεπε να αλλάξει το πρόγραµµα των διοργανώσεων σε όλο τον κόσµο και να µεταφερθεί από τον Ιούλιο στον ∆εκέµβριο. Εµείς συστήνουµε στον καθένα να παρακολουθήσει τη σειρά ντοκιµαντέρ του Netflix µε τίτλο «FIFA uncovered».

 

Καντονά: Πρόκειται για µια ανθρώπινη φρίκη

Ένας από τους πρώτους ανθρώπους του ποδοσφαίρου που τοποθετήθηκε εναντίον της διοργάνωσης ήταν ο γνωστός για τις κοινωνικές του ευαισθησίες Ερίκ Καντονά.

Ο Γάλλος παλαίµαχος της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δήλωσε µεταξύ άλλων:

«∆εν θα παρακολουθήσω ούτε έναν αγώνα αυτού του παγκοσµίου κυπέλλου… Πάνω απ’ όλα, πρόκειται για µια ανθρώπινη φρίκη… πόσες χιλιάδες θάνατοι, για να χτιστούν αυτά τα γήπεδα, για να διασκεδάσει η γαλαρία για 2 µήνες… και κανείς δεν νοιάζεται… Το µόνο ζητούµενο είναι τα χρήµατα. Είναι ισχυρότερο από οτιδήποτε άλλο…

Αν η Γαλλία κερδίσει ή χάσει, δεν µε νοιάζει! Στη ζωή υπάρχουν πολύ πιο σηµαντικά πράγµατα από το ποδόσφαιρο!… Όλα γίνονται για το χρήµα και ο τρόπος µε τον οποίο συµπεριφέρθηκαν στους ανθρώπους που έχτισαν τα γήπεδα είναι φρικτός. Χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν. Και όµως κάποιοι θα γιορτάσουν αυτό το Παγκόσµιο Κύπελλο. Για να είµαι ειλικρινής, δεν µε ενδιαφέρει πραγµατικά το επόµενο Παγκόσµιο Κύπελλο».

Οι Εθνικές αντιδρούν… «εντός και εκτός γηπέδου»

Κάποιες από τις εθνικές οµάδες αντέδρασαν κατά τη διάρκεια των προκριµατικών.

Η εθνική οµάδα της Ολλανδίας φόρεσε µπλουζάκια µε την επιγραφή «Το ποδόσφαιρο υποστηρίζει την αλλαγή».

Οι παίκτες της Νορβηγίας φορούσαν µπλούζες µε την ένδειξη «Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα. Εντός και εκτός γηπέδου».

Η γερµανική οµάδα παρατάχθηκε µε µαύρες µπλούζες, η καθεµία µε ένα λευκό γράµµα που έγραφε «Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα», αλλά η ποδοσφαιρική της οµοσπονδία δήλωσε ότι είναι αντίθετη στο µποϊκοτάζ του Παγκοσµίου Κυπέλλου.

Η εθνική οµάδα της ∆ανίας αιτήθηκε στη FIFA όπως προπονείται φορώντας φανέλες που να αναγράφουν «Ανθρώπινα δικαιώµατα για όλους». Ωστόσο, η FIFA της το απαγόρευσε. Ως εκ τούτου, η ∆ανία θα εµφανιστεί µε µαύρες στολές προς τιµήν των µεταναστών εργατών που έχασαν τη ζωή τους. «Το χρώµα του πένθους», ανέφερε η κατασκευάστρια εταιρεία της στολής Hummel σε ανάρτησή της στο Instagram.

 

UITBB: Μη χτίζετε γήπεδα µε το αίµα εργατών

Η ∆ιεθνής Συντεχνία Οικοδόµων UITBB είχε πραγµατοποιήσει µια διεθνή εκστρατεία τον Απρίλιο του 2015. Στα πλαίσια της εκστρατείας «Μη χτίζετε στάδια στο αίµα των εργατών», τα συνδικάτα-µέλη της έστειλαν επιστολές στις κυβερνήσεις των χωρών τους, στις τοπικές ποδοσφαιρικές Αρχές, στη FIFA, στη ∆ιεθνή Ολυµπιακή Επιτροπή και άλλους φορείς, ζητώντας την παρέµβασή τους προς την κυβέρνηση του Κατάρ για τον άµεσο τερµατισµό αυτών των πρακτικών εκµετάλλευσης ανθρώπων, που δεν είναι τίποτε άλλο από σύγχρονη δουλεία. Επίσης, ετοιµάστηκαν σχετικές αφίσες στα Αγγλικά, Αραβικά, Ιαπωνικά, Ελληνικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Πορτογαλικά.

Η Συντεχνία Οικοδόµων της ΠΕΟ, που βρίσκεται και στην προεδρία της UITBB, πραγµατοποίησε µε τη σειρά της εκδήλωση διαµαρτυρίας στα γραφεία της ΚΟΠ (28/4/2015), κατά την οποία επέδωσε ψήφισµα προς την ΚΟΠ και τη FIFA, ζητώντας να σταµατήσει η θυσία των εργατών οικοδόµων για το κέρδος του κεφαλαίου.

 

Αθλητικό ξέπλυµα

Η εκµετάλλευση ενός µεγάλου αθλητικού γεγονότος από ένα αυταρχικό καθεστώς, για να αποσπάσει την προσοχή της κοινής γνώµης από τα εγκλήµατά του, ονοµάζεται «ξέπλυµα µέσω του αθλητισµού» (sportswashing). Αυτή η πρακτική χρησιµοποιήθηκε από πολλά κράτη στο παρελθόν, ωστόσο κανένας δεν έφτασε τον Χίτλερ στο ξέπλυµα πράξεων και συνειδήσεων µέσω του αθλητισµού. Υπενθυµίζουµε τη διοργάνωση των Ολυµπιακών το 1936.

Το αθλητικό ξέπλυµα χρειάζεται δύο για να επιτευχθεί. Το Κατάρ π.χ. δεν θα µπορούσε να εξωραΐσει την εικόνα του χωρίς την ενεργό στήριξη θεσµών όπως η FIFA και χωρίς τη σιωπηρή ανοχή των χωρών που συµµετέχουν και των τηλεοπτικών δικτύων που αναµεταδίδουν τις διοργανώσεις.

Το 2019, µόλις ένα χρόνο µετά τη δολοφονία του δηµοσιογράφου Τζαµάλ Κασόγκι, η Σαουδική Αραβία προσκάλεσε δηµοσιογράφους από όλο τον κόσµο να παρακολουθήσουν το Grand Prix Formula E. Η πρόσκληση συνοδευόταν από αεροπορικά εισιτήρια πρώτης θέσης και ορισµένα από τα ακριβότερα εστιατόρια και ξενοδοχεία.

 

Γιάννης Κακαρής