Ραντεβού στον ψυχίατρο

• Θερίζουν τα ψυχολογικά νοσήματα στην Κύπρο. Χρέη, ανεργία και μιζέρια οδηγούν ολοένα και περισσότερους πολίτες στον ψυχίατρο

Δικαίωμα ή κίνδυνος η προαιρετική νοσηλεία ασθενών με ψυχολογικά προβλήματα; Κίνδυνος λένε οι συγγενείς ασθενών, δικαίωμα απαντούν οι ειδικοί. Με τα ψυχιατρικά νοσήματα να αυξάνονται λόγω και της οικονομικής κρίσης, τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας να είναι υποστελεχωμένες και τη διαδικασία για να νοσηλευτεί ένας ασθενής να περνά από χίλια κύματα, τα προβλήματα διογκώνονται και ανθρώπινες ζωές βρίσκονται σε πραγματικό κίνδυνο.

Της Μαρίνας Κουμάστα

Το τραγικό περιστατικό που συνέβη στο νοσοκομείο Λευκωσίας, όπου ένας 73χρονος έκανε βουτιά θανάτου από τον τρίτο όροφο, προκάλεσε σοκ στην κοινωνία της Κύπρου και έφερε στην επιφάνεια τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες ασθενών με σοβαρά, κυρίως, ψυχολογικά προβλήματα.

Η κραυγή απόγνωσης μιας κοπέλας, 22 ετών, της οποίας η μητέρα αντιμετωπίζει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα ραγίζει καρδιές. «Μπορεί να μπαίνει και να βγαίνει στο νοσοκομείο όποτε θέλει, υπογράφει και φεύγει. Φοβάμαι να την αφήσω μόνη μην κάνει κακό στον εαυτό της. Στο παρελθόν προσπάθησε να θέσει τέρμα στη ζωή της και τρέμω μην το ξανακάνει…

Δεν εμπιστεύεται κανέναν, ούτε και μένα που ζω μαζί της… Πάσχει από παραλήρημα, αρνείται να παίρνει τη φαρμακευτική της αγωγή και συχνά η κατάσταση της υγείας της επιδεινώνεται σε μεγάλο βαθμό. Δύο φορές χρειάστηκε να πάρω δικαστικό διάταγμα. Χρειάστηκε να δω τη μάνα μου να “σέρνεται” με το ζόρι στο ψυχιατρικό νοσοκομείο. Δεν είχα όμως άλλη επιλογή… Ή θα “κατέδιδα” τη μητέρα μου λες και είναι εγκληματίας ή θα την άφηνα στο έλεος του Θεού με τον κίνδυνο να κάνει κακό στον εαυτό της…».

Παρόμοιες καταστάσεις βιώνουν εκατοντάδες οικογένειες στην Κύπρο. Εκλιπαρούν να κρατήσουν το δικό τους άνθρωπο μέσα στην πτέρυγα μέχρι να γίνει εντελώς καλά, ωστόσο τα χέρια του προσωπικού είναι δεμένα. Η νοσηλεία με βάση τη νομοθεσία είναι προαιρετική. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής, υπογράφοντας μπορεί να φύγει από το νοσοκομείο ακόμη και όταν δεν έχει ολοκληρώσει τη θεραπεία του. Σύμφωνα ωστόσο με τον ψυχίατρο δρ. Παναγιώτη Οξινο, αυτό δεν συμβαίνει πάντα.

Υπάρχει, σημειώνει, θεραπευτική ομάδα η οποία εάν κρίνει ότι το περιστατικό κρίνει περαιτέρω νοσηλείας μεταφέρεται σε ασφαλή ψυχιατρικό κέντρο (νοσοκομείο Αθαλάσσας) όπου συνήθως παραπέμπονται τα περιστατικά που χρειάζονται υποχρεωτική νοσηλεία. Στα συνήθη ψυχιατρικά κέντρα, όπως η πτέρυγα ψυχικής υγείας του γενικού νοσοκομείου Λευκωσίας, η νοσηλεία δεν είναι υποχρεωτική και νοσηλεύονται ασθενείς που δεν παρουσιάζουν επικινδυνότητα. Για να νοσηλευτεί ένας ασθενής εκεί χρειάζεται, όπως εξηγεί ο ψυχίατρος, αίτημα από τον ασθενή και συγκατάθεση του ψυχίατρου.

Βέβαια, σημειώνει, είναι δυνατή η εισαγωγή ασθενούς σε Σύνηθες Ψυχιατρικό Κέντρο, για 72 ώρες, χωρίς υπογραμμένη αίτηση από τον ίδιο, μετά από γνωμάτευση δύο γιατρών, από τους οποίους ο ένας τουλάχιστον είναι ψυχίατρος. Αν ο ασθενής μετά την παρέλευση του χρονικού αυτού διαστήματος εξακολουθεί να αρνείται να υπογράψει, παρά το γεγονός ότι ο ψυχίατρος κρίνει ότι χρειάζεται συνέχιση της νοσηλείας του, τότε ενεργοποιείται η διαδικασία υποχρεωτικής νοσηλείας σε Ασφαλές Ψυχιατρικό Κέντρο.

Για εισαγωγή σε Ασφαλές Ψυχιατρικό Κέντρο απαιτείται διάταγμα δικαστηρίου, που εξασφαλίζεται μετά από αίτηση του προσωπικού αντιπροσώπου (στενού συγγενή ή κηδεμόνα), της Αστυνομίας ή Κοινωνικού Λειτουργού. Το διάταγμα αφορά προσωρινή νοσηλεία 28 ημερών, με δυνατότητα μετατροπής της σε διαρκή νοσηλεία (δύο μηνών που ανανεώνεται). Σε περίπτωση που το άτομο αρνείται να εξεταστεί, μπορεί με την ίδια πιο πάνω διαδικασία να εκδοθεί διάταγμα εξέτασης.

Στο δικαίωμα των ασθενών για προαιρετική νοσηλεία αναφέρεται και η ψυχίατρος Αγάθη Βαλανίδου. «Η προαιρετική νοσηλεία είναι δικαίωμα κάθε ψυχικά ασθενή», λέει χαρακτηριστικά για να προσθέσει ωστόσο ότι στις περιπτώσεις σοβαρής ψυχοπαθολογίας με επικινδυνότητα τόσο για τον εαυτό του όσο και για τους άλλους, συνιστάται υποχρεωτική νοσηλεία. Οι ασθενείς που εισάγονται στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας με διάταγμα υποχρεωτικής νοσηλείας μεταφέρονται στο νοσοκομείο συνοδεία αστυνομίας, σημειώνει η γιατρός.

Tα περιστατικά αυξάνονται, το προσωπικό μειώνεται

Η κρίση πάντως δεν έχει μόνο κλονίσει την τσέπη των Κυπρίων αλλά και την ψυχολογική τους υγεία! Τον τελευταίο χρόνο παρατηρείται αύξηση των πολιτών που αποτείνονται στις ψυχιατρικές υπηρεσίες υγείας τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα με τις διαταραχές διάθεσης να είναι η επικρατέστερη αιτία που οδηγεί όλο και περισσότερους πολίτες σε ψυχολόγο/ψυχίατρο.

Και ενώ οι ασθενείς αυξάνονται, το προσωπικό στις Υπηρεσίες μειώνεται μέρα με τη μέρα όλο και πιο πολύ. Πέντε ψυχίατροι έχουν πρόσφατα υποβάλει την παραίτησή τους, με ό,τι αυτό εξυπακούει για την ιατρική φροντίδα των ασθενών.
Οπως πρόσφατα δήλωσε ο Διευθυντής Ψυχιατρικών Υπηρεσιών δρ. Γιάννης Καλακούτας ενώπιον της Βουλής, τρεις εξ αυτών έχουν πάρει υποτροφία για το εξωτερικό, ενώ οι άλλοι δύο έχουν επιλέξει την ιδιωτική άσκηση του επαγγέλματός τους.

Ο κ. Καλακούτας σημείωσε το γεγονός ότι έφυγαν από τη ζωή, τον τελευταίο χρόνο, τέσσερις ψυχίατροι του ιδιωτικού τομέα και αυτό, είπε, ενδεχομένως να επηρέασε την απόφαση κάποιων ψυχιάτρων του Δημοσίου για να ιδιωτεύσουν. Τα όσα δήλωσε ο διευθυντής ωστόσο πόρρω απέχουν από την πραγματικότητα.

Εγκυρες πληροφορίες ανέφεραν στη «Χ» ότι οι γιατροί αποχώρησαν από το Δημόσιο λόγω της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί, συνέπεια του τεράστιου όγκου εργασίας που καλούνται οι ιατροί να διατελέσουν καθημερινά.

Αξίζει να αναφερθεί ότι αρκετοί ψυχίατροι χρειάστηκε να παραμείνουν σε καθεστώς εφημερίας για περισσότερες από 12 ώρες, σε αρκετές μάλιστα περιπτώσεις. Οπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, η υποστελέχωση των υπηρεσιών υγείας δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία των θαλάμων.

Σύμφωνα μάλιστα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που είναι αρμόδια για τη διενέργεια ελέγχου στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας CTP, στον κάθε θάλαμο θα πρέπει να υπάρχουν 2 γιατροί, ενώ τώρα υπάρχει μόνο ένας, ο οποίος καλείται να αντιμετωπίσει δεκάδες περιστατικά σε καθημερινή βάση.

Ο κ. Καλακούτας είπε πάντως ότι η υπηρεσία καταβάλλει έντονες προσπάθειες εξεύρεσης προσωπικού- κυρίως από τον ελλαδικό χώρο. Σημείωσε επίσης ότι το υφιστάμενο προσωπικό καταβάλλει υπερπροσπάθεια με στόχο την ομαλή λειτουργία των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την αντιμετώπιση όλων των περιστατικών. Αναφορικά με την έλλειψη ψυχιάτρων, ανέφερε ότι το πρόβλημα αγγίζει τις πλείστες ευρωπαϊκές χώρες.

49649-532-11-960

Τα πιο συχνά ψυχολογικά προβλήματα στην Κύπρο

1. Διαταραχές διάθεσης (το επικρατέστερο)
2. Αγχώδεις και Φοβικές Διαταραχές
3. Διαταραχές Συνδεόμενες με χρήση ουσιών
4. Ψυχωσικές Διαταραχές
5. Προβλήματα Οικογένειας/Σχέσεων/Γάμου
6. Προβλήματα Συμπεριφοράς/Διαγωγής/Παραβατικότητας
7. Αναπτυξιακές Διαταραχές/Προβλήματα

Χιλιάδες οι επισκέψεις στους ψυχιάτρους

Χρόνο με το χρόνο, όπως ξεκάθαρα φαίνεται μέσα από τα στατιστικά στοιχεία που διατηρούν οι Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, οι επισκέψεις στους ψυχιάτρους αυξάνονται.
•68, 394 επισκέψεις το 2013
•65.927 το 2012
•63.335 το 2011
Νοσοκομείο Αθαλάσσας

•Κατά το 2012 ο αριθμός των εισδοχών νέων/επανεισαγωγών ήταν 410, από τις οποίες οι 266 ήταν άνδρες και οι 144 γυναίκες.
•Κατά το 2013 ο αριθμός νέων εισαγωγών και επανεισαγωγών στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας αυξήθηκε στις 689
•Από τον Ιανουάριο μέχρι Νοέμβριο του 2014 έγιναν 465 εισαγωγές/επανεισαγωγές

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy