RePowerEU: Απεξάρτηση από συµβατικά καύσιµα

Του Δρος Ανδρέα Πουλλικκά*

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτιµώντας ότι µετά από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει γίνει επιτακτικότερη από κάθε άλλη φορά η ανάγκη για µετάβαση στην καθαρή ενέργεια […] ανακοίνωσε στις 8 Μαρτίου 2022 το σχέδιο RePowerEU «Κοινή Ευρωπαϊκή δράση για πιο προσιτή οικονοµικά, εξασφαλισµένη και βιώσιµη ενέργεια». Ήδη οι ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ µε την πρόσφατη ∆ιακήρυξη των Βερσαλλιών έχουν καλέσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει ολοκληρωµένες δράσεις για το σχέδιο RePowerEU έως τα τέλη Μαΐου 2022 […]

Η σταδιακή απεξάρτηση της ΕΕ από τα ορυκτά καύσιµα από τη Ρωσία µπορεί να πραγµατοποιηθεί πολύ πριν από το 2030. Γι’ αυτό το σχέδιο RePowerEU προτείνει την αύξηση της ανθεκτικότητας του ενεργειακού συστήµατος όλης της ΕΕ στη βάση δύο πυλώνων: (α) τη διαφοροποίηση του εφοδιασµού της ΕΕ µε φυσικό αέριο µε την αύξηση των εισαγωγών υγροποιηµένου φυσικού αερίου από άλλες πηγές εκτός Ρωσίας, καθώς επίσης µε την αύξηση χρήσης βιοµεθανίου και υδρογόνου και (β) την ταχύτερη µείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τα ορυκτά καύσιµα µε την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και της χρήσης των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας.

Όσον αφορά τον πρώτο πυλώνα, η ΕΕ µπορεί (α) να εισάγει σε ετήσια βάση 50 δισεκατοµµύρια κυβικά µέτρα περισσότερο υγροποιηµένο φυσικό αέριο από προµηθευτές όπως είναι το Κατάρ, οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος και η ∆υτική Αφρική, (β) να µειώσει ετησίως κατά επιπλέον 10 δισεκατοµµύρια κυβικά µέτρα τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου µε τη διαφοροποίηση των πηγών εισαγωγής φυσικού αερίου µέσω αγωγών από προµηθευτές, όπως είναι το Αζερµπαϊτζάν, η Αλγερία και η Νορβηγία, (γ) να διπλασιάσει το στόχο της δέσµης «Fit for 55» (προσαρµογή στο στόχο του 55%) για την παραγωγή βιοµεθανίου, φτάνοντας τα 35 δισεκατοµµύρια κυβικά µέτρα ετησίως έως το 2030 και (δ) να επιταχύνει τη χρήση του υδρογόνου µε επιπλέον 15 εκατοµµύρια τόνους ανανεώσιµου υδρογόνου (εισαγόµενο και παραγόµενο στην ΕΕ), πέραν των 5,6 εκατοµµυρίων τόνων που προβλέπονται στο πλαίσιο της δέσµης «Fit for 55», έτσι θα µπορούν να αντικατασταθούν 25-50 δισεκατοµµύρια κυβικά µέτρα εισαγόµενου ρωσικού φυσικού αερίου ετησίως έως το 2030 (άλλες µορφές υδρογόνου από µη ορυκτές πηγές, ιδίως παραγόµενου σε πυρηνικούς σταθµούς, θα διαδραµατίσουν επίσης ρόλο στην υποκατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου).

Όσον αφορά τον δεύτερο πυλώνα, η ΕΕ µπορεί (α) να αυξήσει τη χρήση της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας και των αντλιών θερµότητας όπως προβλέπεται στη δέσµη «Fit for 55» για το διπλασιασµό της δυναµικότητας παραγωγής από φωτοβολταϊκά και αιολικά συστήµατα έως το 2025 και τον τριπλασιασµό της έως το 2030, µε αποτέλεσµα την εξοικονόµηση 170 δισεκατοµµυρίων κυβικών µέτρων ετήσιας κατανάλωσης φυσικού αερίου έως το 2030, (β) να επιταχύνει την ανάπτυξη καινοτόµων λύσεων µε βάση το υδρογόνο και (γ) να διασφαλίσει ότι ο σχεδιασµός, η κατασκευή και η λειτουργία των µονάδων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές, η σύνδεσή τους µε το δίκτυο και το ίδιο το σχετικό δίκτυο θεωρείται πως υπηρετούν το υπέρτερο δηµόσιο συµφέρον και το συµφέρον της δηµόσιας ασφάλειας και υπόκεινται στην πλέον ευνοϊκή από τις διαδικασίες σχεδιασµού και αδειοδότησης που διαθέτουν τα κράτη-μέλη.

Οι δράσεις του σχεδίου RePowerEU θα βασιστούν στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίµα, στα υφιστάµενα σχέδια ανάκαµψης και ανθεκτικότητας, στα επιχειρησιακά προγράµµατα της πολιτικής συνοχής, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλα συναφή σχέδια και ανάγκες ανθεκτικότητας στην κλιµατική αλλαγή. Θα ευνοηθούν έργα που συµπληρώνουν την εσωτερική αγορά όσον αφορά την ενέργεια, καθώς και εκείνα µε ισχυρή διασυνοριακή διάσταση, όπως, π.χ. η κρίσιµη σύνδεση µεταξύ Πορτογαλίας, Ισπανίας και Γαλλίας και η σύνδεση µεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας. […]

Εν κατακλείδι, το σχέδιο RePowerEU θα δηµιουργήσει ευκαιρίες και για την Κύπρο, οι οποίες θα πρέπει να αξιοποιηθούν µε σωστό προγραµµατισµό και σχεδιασµό. Ευκαιρίες, όπως για παράδειγµα (α) τη διασύνδεση του αποµονωµένου ενεργειακού συστήµατος της Κύπρου µε την εσωτερική αγορά ενέργειας της ΕΕ, (β) το συγχρονισµό του ηλεκτρικού συστήµατος της Κύπρου µε το ηλεκτρικό σύστηµα της ΕΕ, (γ) την εγκατάσταση αειφόρων ενεργειακών τεχνολογιών και τη µεταφορά ενέργειας από και προς την ΕΕ και (δ) την ανάπτυξη τεχνολογιών υδρογόνου και αποθήκευσης ενέργειας.

* Πρόεδρος Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου