«Ριζωμένη» στο εκπαιδευτικό σύστημα η έννοια του διαχωρισμού

  • Με ασάφειες, γενικεύσεις και εκτεταμένες παραβιάσεις δικαιωμάτων των παιδιών η Νομοθεσία «Ενιαίας Εκπαίδευσης» που προτείνει το ΥΠΠΑΝ  
  • Η αναθεώρηση της νομοθεσίας είναι αναγκαία για αντιμετώπιση των διαχρονικών προβλημάτων και ευθυγράμμιση με διεθνείς συμβάσεις
  • Σταδιακή αύξηση παιδιών που στερούνται εκπαίδευσης 
  • Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται µια αρνητική τάση στον τοµέα της εκπαίδευσης για τα παιδιά µε αναπηρίες, παραπέµποντάς τα ολοένα και περισσότερο σε διαχωριστικά πλαίσια. 
  • Σύµφωνα µε στοιχεία που παρουσιάζει η ΚΥΣΟΑ, το ποσοστό των παιδιών µε «ειδικές ανάγκες» που στερούνται του δικαιώµατος στην εκπαίδευση και εξακολουθούν να είναι αποκλεισµένα από την ενιαία εκπαίδευση αυξήθηκε σταδιακά, από 15% που ήταν το έτος 2012 στο 20% το έτος 2017.
  • Εκτιµάται δε πως η προτεινόµενη νοµοθεσία δεν διασφαλίζει το δικαίωµα ίσης, ποιοτικής, προσαρµοσµένης και προσβάσιµης εκπαίδευσης όλων των παιδιών, ανεξάρτητα από τη µορφή, τη φύση και το βαθµό της αναπηρίας τους µαζί µε τα παιδιά της ηλικίας τους στην περιοχή τους.

 

Του Ειρηναίου Πίττα

Παρασάγγας απέχει από όσα ορίζονται ως Ενιαία Εκπαίδευση το προτεινόµενο νοµοσχέδιο µαζί µε τους σχετικούς Κανονισµούς που ετοίµασε το Υπουργείο Παιδείας και απέστειλε στις ενδιαφερόµενες οργανώσεις. Από το σχετικό προσχέδιο διαφαίνεται ότι το Υπουργείο δεν έλαβε υπόψιν τις Παρατηρήσεις της Επιτροπής των Ηνωµένων Εθνών για τα ∆ικαιώµατα των Ατόµων µε Αναπηρίες, αλλά ούτε και τη σχετική Σύµβαση των Ηνωµένων Εθνών. Σύµφωνα µε επιστολή που έστειλε η ΚΥΣΟΑ και η Παγκύπρια Συµµαχία για την Αναπηρία, µε τις πρόνοιες του προτεινόµενου νοµοσχεδίου παραβιάζονται σε εκτεταµένο βαθµό σωρεία, θεµελιωδών δικαιωµάτων των παιδιών µε αναπηρίες. Τονίζουν ότι το Υπουργείο Παιδείας φαίνεται να µην έχει κατανοήσει τι είναι η ενιαία εκπαίδευση και το καλούν όπως προχωρήσει στη διεξαγωγή ουσιαστικής, αποτελεσµατικής και σε βάθος διαβούλευσης.

Πέρα από τις οργανώσεις, επιφυλάξεις εκφράζει και η Επίκουρη Καθηγήτρια Ειδικής και Ενιαίας Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήµιο Λευκωσίας, Λευκή Κουρέα, τονίζοντας πως εµπερικλείει ποικίλες ασάφειες και γενικεύσεις, οι οποίες αυξάνουν σηµαντικά τον κίνδυνο κατάρρευσης της εφαρµογής ενός νόµου που να προσφέρει ποιοτική εκπαίδευση σε όλα τα παιδιά στο σχολείο της γειτονιάς τους, καθώς µεγιστοποιούν τον ήδη υφιστάµενο διαχωρισµό µεταξύ παιδιών µε και χωρίς αναπηρία. Σηµειώνει δε, ότι η αναθεώρηση της νοµοθεσίας είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε. Παράλληλα, επεσήµανε πως η µεταρρύθµιση πρέπει να γίνει και για να ευθυγραµµιστεί η Κυπριακή ∆ηµοκρατία µε διεθνείς συµβάσεις.

Σηµειώνεται ότι η διαδικασία για τη µεταρρύθµιση της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης προς την κατεύθυνση της Ενιαίας Εκπαίδευσης ξεκίνησε από το 2017, ωστόσο δεν έχει ακόµα γίνει κατορθωτή.

Η Ενιαία Εκπαίδευση, όπως σωστά ορίζεται στο προοίµιο του νοµοσχεδίου, σηµαίνει σύστηµα εκπαίδευσης που διασφαλίζει ότι όλοι οι µαθητές ασκούν το δικαίωµά τους σε υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικές ευκαιρίες, φοιτώντας υπό δίκαιες και ισότιµες συνθήκες µε τους συνοµηλίκους τους στο σχολείο της τοπικής κοινότητας και περιλαµβάνει µάθηση και διδασκαλία που στηρίζεται στον καθολικό σχεδιασµό και παρέχει την αναγκαία στήριξη σε όλους τους µαθητές, για την ανάπτυξή τους σε όλους τους τοµείς και σε όλες τις βαθµίδες εκπαίδευσης.

Παγιώνεται ο διαχωρισµός µε το προτεινόµενο νοµοσχέδιο

Η ΚΥΣΟΑ και οι 19 οργανώσεις που απαρτίζουν την Παγκύπρια Συµµαχία για την Αναπηρία θεωρούν ότι µέσω του προτεινόµενου Νοµοσχεδίου παγιώνεται/διαιωνίζεται ο διαχωρισµός. Αναφέρονται σε πρόνοια µε βάση την οποία, παιδί για το οποίο η στήριξη που παρέχεται στις γενικές τάξεις δεν είναι επαρκής, θα υπάρχει δυνατότητα παροχής στήριξής τους εκτός της γενικής τάξης, στον πολυδύναµο χώρο στήριξης, που πρέπει να υπάρχει σε κάθε σχολική µονάδα, ή σε Κέντρο Στήριξης της Ενιαίας Εκπαίδευσης. Θεωρούν ότι µέσω των πολυδύναµων χώρων στήριξης και του τρόπου λειτουργίας τους, παιδιά που παρά το ότι θα βρίσκονται στα γενικά σχολεία, θα µπαίνουν στο περιθώριο και θα αποµονώνονται.

Το νοµοσχέδιο, σύµφωνα µε τις οργανώσεις, επιτρέπει επίσης τη συνέχιση της ύπαρξης των υφιστάµενων ειδικών σχολείων και την ίδρυση νέων ειδικών σχολείων, τα οποία µετονοµάζονται σε Κέντρα Στήριξης της Ενιαίας Εκπαίδευσης µε διττό ρόλο (ειδικά σχολεία και κέντρα στήριξης). Η καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής Λεύκη Κουρέα σηµείωσε σχετικά πως αυτή η πρόταση δεν φαίνεται να διαφοροποιείται από το τι ήδη εφαρµόζεται σήµερα σε ορισµένα ειδικά σχολεία, όπως τη Σχολή Τυφλών και τη Σχολή Κωφών. «Η λειτουργία ειδικών σχολείων για εκπαίδευση µαθητών µε σοβαρές αναπηρίες διαιωνίζει το διαχωρισµό µεταξύ παιδιών µε και χωρίς αναπηρίες», συνέχισε.

Συνεπώς, οι οργανώσεις τονίζουν πως αντί να καταργούνται προοδευτικά οι πρόνοιες µε τις οποίες προβλέπονται αναχρονιστικές δοµές διαχωρισµού και διάκρισης, οι δοµές αυτές «συντηρούνται και νοµιµοποιούνται».

Σηµειώνουν δε, ότι δεν υπάρχει πρόοδος από τον αναχρονιστικό νόµο του 1999, καθώς το προτεινόµενο νοµοσχέδιο αναφέρεται σε τρία επίπεδα στήριξης (γενική, ενισχυµένη, εξειδικευµένη), που είναι τα ίδια µε τη στήριξη που προβλέπεται στο νόµο που ισχύει σήµερα. Η κα Κουρέα σηµείωσε πως τα «τρία επίπεδα στήριξης», ναι µεν συνάδουν µε το τι υποστηρίζει η διεθνής βιβλιογραφία, ωστόσο η περιγραφή τους στο προτεινόµενο νοµοσχέδιο δεν αντανακλά µε σαφήνεια το περιεχόµενο του κάθε επιπέδου.

Άλλες αδυναµίες που εντοπίζονται είναι οι πολλές ασάφειες, όπως οι αναφορές σε µικρά τµήµατα και µεθόδους συνδιδασκαλίας, χωρίς όµως να ορίζεται επακριβώς τι θεωρείται ως µικρό τµήµα και τι θεωρείται ως συνδιδασκαλία.

Σηµαντικό σηµείο τριβής για τους ενδιαφερόµενους θεωρείται επίσης η απουσία συµµετοχής των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των ατόµων µε αναπηρίες και των οικογενειών τους στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Συγκεκριµένα, επισηµαίνουν πως µε την προτεινόµενη νοµοθεσία εγκαθίστανται πολύπλοκες, γραφειοκρατικές διαδικασίες και ένας δύσκαµπτος µηχανισµός παραγωγής γραφειοκρατικών διαδικασιών, µε ασαφές µάλιστα νοµικό πλαίσιο. Στο ∆ευτεροβάθµιο Σώµα Εξέτασης Ενστάσεων όσο και στην Κεντρική Οµάδα Συντονισµού, που θα συσταθούν, συµµετέχουν διάφοροι άλλοι φορείς (κρατικές υπηρεσίες και συνδικαλιστικές οργανώσεις) που, σύµφωνα µε τους ενδιαφερόµενους, στην πλειοψηφία τους δεν είναι κατάλληλα καταρτισµένοι.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy