Σχοινοβατεί το κράτος δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Τα ελλείμματα στα κράτη-μέλη πίσω από μια πολιτική δολοφονία. Από τη Μάλτα στην Πολωνία

Η δολοφονία της Δ. Γκαλιζία άνοιξε εκ νέου τη συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Του Κώστα Α. Κωνσταντίνου

  • Το Ευρωκοινοβούλιο καλεί την κυβέρνηση της Μάλτας να τερματίσει το πρόγραμμα χορήγησης ιθαγένειας και άδειας διαμονής σε επενδυτές  καθώς αποτελούν μια απειλή στις προσπάθειες καταπολέμησης υποθέσεων ξεπλύματος χρήματος
  • Οι εξελίξεις στη Μάλτα τα τελευταία χρόνια οδηγούν σε σοβαρούς κινδύνους το κράτος δικαίου, τη Δημοκρατία και τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, αποφαίνεται η Ευρωβουλή

Η δολοφονία μιας δημοσιογράφου ήρθε, δυστυχώς, να ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα ως προς τα ζητήματα των ανθρωπίνων ελευθεριών, του κράτους δικαίου και της ελευθεροτυπίας.

Συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από τη δολοφονία της Μαλτέζας δημοσιογράφου Δάφνης Γκαρουάνα Γκαλιζία, στις 3 Νοεμβρίου 2017. Πλέον το όνομα της δολοφονηθείσας δημοσιογράφου κοσμεί την αίθουσα διασκέψεων της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.

Η Μαλτέζα δημοσιογράφος σκοτώθηκε λίγα μέτρα μακριά από το σπίτι της, πέφτοντας θύμα της σκληρής και επίπονης δουλειάς της κατά της διαφθοράς. Σήμερα η μικρή νησιωτική χώρα της Μεσογείου συνεχίζει να βρίσκεται σε πολιτική αναταραχή, μετά τη δολοφονία της δημοσιογράφου, που είχε κατηγορήσει πολιτικούς και επιχειρηματίες για διαφθορά και εμπλοκή στα Panama Papers.

Η κρίση έφτασε μέχρι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο με ψήφισμά του καλεί τον Πρωθυπουργό της Μάλτας σε παραίτηση. Το σώμα είχε ζητήσει παραίτηση του Πρωθυπουργού πριν δύο βδομάδες, όταν αντιπροσωπεία του μετέβη στη Βαλέτα, με τον ίδιο να δεσμεύεται σε παραίτηση αρχές Ιανουαρίου.

Ως συμμέτοχος στη δολοφονία της Γκαλιζία έχει συλληφθεί ένας από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες της Μάλτας, ο Γιόργκεν Φένετς. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι η εντολή δόθηκε από πρώην μέλη της κυβέρνησης Μουσκάτ.

Δύο χρόνια μετά το συμβάν που συντάραξε μια ολόκληρη κοινωνία, το Ευρωκοινοβούλιο, κατά την τελευταία Ολομέλεια στο Στρασβούργο, εξέτασε σε ειδική συνεδρία της Ολομέλειας το ζήτημα του κράτος δικαίου στη Μάλτα υπό το φως της πολιτικής λόγω της δολοφονίας. Τη συζήτηση παρακολούθησε η «Κυριακάτικη Χαραυγή», η οποία βρέθηκε στο Στρασβούργο με ομάδα δημοσιογράφων από την Κύπρο.

Η συζήτηση ανέδειξε το προφανές: Τα σοβαρά ελλείμματα στο κράτος δικαίου στα κράτη-μέλη. Κάτι που αποτυπώθηκε στις εκατέρωθεν αντεγκλήσεις των δύο μεγάλων πόλων του Σώματος, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και της Ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών. Μπορεί οι εκπρόσωποι του ΕΛΚ να πιέζουν για παραίτηση του -Εργατικού Σοσιαλιστή- Μαλτέζου Πρωθυπουργού Τζόζεφ Μουσκάτ, ωστόσο οι απαντήσεις που έλαβαν διαδοχικά από τους Σοσιαλιστές για τις περιπτώσεις του Τσέχου Πρωθυπουργού και της κυβέρνησης της Ουγγαρίας φανερώνουν το εύρος του προβλήματος.

Στην Τσεχία o πολυεκατομμυριούχος Ανδρέι Μπάμπις μπορεί να έλαβε εντολή διακυβέρνησης με ρητορική περί αντιμετώπισης της διαφθοράς, μείωσης φορολογιών με αντιμεταναστευτικό ύφος, ωστόσο δέχεται σκληρή κριτική για κονδύλια που φέρεται να έλαβε παράνομα από τα ευρωπαϊκά ταμεία για τις αγροτικές επιχειρήσεις του.

Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Φιλανδική Προεδρία ανακίνησε το ζήτημα του κράτους δικαίου στην Ουγγαρία. Η πορεία της χώρας εξετάστηκε σε επίπεδο Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, καθώς η κυβέρνηση της χώρας είχε επικριθεί από το Κοινοβούλιο για τις αλλαγές του Βίκτορ Ορμπάν στο εκλογικό σύστημα, την κυριαρχία της κυβέρνησης στα θεσμικά όργανα, τη συστηματική διαφθορά και την παραβίαση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης.

Ο προγραμματισμός των συζητήσεων στην τελευταία Ολομέλεια ανέδειξε άλλη μια κατάσταση πραγμάτων για την οποία οι Αρχές της Πολωνίας πολύ λίγα μπορούν να δικαιολογήσουν. Τη δημιουργία κοινοτήτων «ελεύθερων από άτομα ΛΟΑΔΜ-ΛΟΑΤ». Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι εν έτει 2020, Τοπικές Αρχές στην Πολωνία συμπεριφέρονται σε μια ομάδα πληθυσμού κατά τον τρόπο συμπεριφοράς των ναζί κατά των Εβραίων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτρέπει τις πολωνικές Αρχές να καταδικάσουν αυτές τις πράξεις και να ανακαλέσουν όλα τα ψηφίσματα που επιτίθενται στα δικαιώματα των ΛΟΑΔΜ.

Οι ευρωβουλευτές καλούν επιπλέον την Επιτροπή να παρακολουθήσει τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται όλη η χρηματοδότηση της ΕΕ και να υπενθυμίσει στους εμπλεκόμενους τη δέσμευσή τους να μην ασκούν διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των κονδυλίων αυτών.

Αντιπαράθεση ΕΛΚ – Σοσιαλιστών

Σε παρέμβασή του για την υπόθεση της δολοφονίας της Μαλτέζας δημοσιογράφου ο ευρωβουλευτής Λευτέρης Χριστοφόρου του ΕΛΚ, μίλησε για ευθύνες της κυβέρνησης της Μάλτας η οποία, κατά τον ίδιο, εγκαλείται κι εκθέτει το μαλτέζικο λαό. «Με εκπλήσσει που το ΕΛΚ δείχνει τέτοιο ζήλο, τον οποίον δεν έδειξε στην περίπτωση της Ουγγαρίας. Κάθε Μαλτέζος θέλει εξιχνίαση του εγκλήματος.

Το ψήφισμα που προωθεί το Ευρωκοινοβούλιο είναι άδικο σε βάρος της Μάλτας. Ουδέποτε συνέβη κάτι παρόμοιο. Ας αφήσουμε τα δικαστήρια να κάνουν τη δουλειά τους. Η διάκριση των εξουσιών είναι βασική αρχή του κράτους δικαίου», ήταν η απάντηση του Μαλτέζου Σοσιαλιστή Άτσιους Σαλίμπα, κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια.

Χρυσές βίζες αντί προσφύγων

Στην τοποθέτησή του εκ μέρους της ομάδας της Ενωτικής Αριστεράς, ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου, υπέδειξε το επίσης προφανές. Ότι η Μάλτα δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί ως αποδιοπομπαίος τράγος για όσα συμβαίνουν σε όλη την Ευρώπη. «Δεν είναι η μόνη χώρα στην οποία υπάρχει διαφθορά. Δεν είναι η μόνη χώρα που συνεχίζει να πολιτογραφεί εκατομμυριούχους την ίδια ώρα που αρνείται να υποδεχτεί έστω κι έναν πρόσφυγα χωρίς λεφτά», τόνισε χαρακτηριστικά επισημαίνοντας τη θέση της Ομάδας ότι απαιτείται αποχώρηση του κ. Μουσκάτ από την ηγεσία της χώρας. «Οι πλησιέστεροι συνεργάτες του φαίνεται ότι εμπλέκονται στην υπόθεση δολοφονίας της δημοσιογράφου. Η απόφαση του κ. Μουσκάτ να παραιτηθεί, αλλά να αποχωρήσει επίσημα τον Ιανουάριο, δημιουργεί ανησυχίες στην οικογένεια για συγκάλυψη της υπόθεσης», επεσήμανε ο βουλευτής της ΕΕΑ/ΒΠΑ.

Το εγκριθέν ψήφισμα 

Σύμφωνα με το εγκριθέν κείμενο ψηφίσματος -πέρασε με 581 ψήφους και 83 αποχές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί τον Μαλτέζο Πρωθυπουργό Μουσκάτ σε παραίτηση καθώς, όπως τονίζεται, όσο συνεχίζεται η παραμονή του στην εξουσία, υπάρχει πραγματικό ρίσκο για την ολοκλήρωση των υπό εξέλιξη ερευνών γύρω από το φόνο της δημοσιογράφου.

Το Σώμα επισημαίνει ότι οι εξελίξεις στη Μάλτα τα τελευταία χρόνια οδηγούν σε σοβαρούς κινδύνους το κράτος δικαίου, τη Δημοκρατία και τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.

Το Σώμα καλεί την κυβέρνηση της Μάλτας να τερματίσει το πρόγραμμα χορήγησης ιθαγένειας και άδειας διαμονής σε επενδυτές καθώς αποτελούν μια απειλή στις προσπάθειες καταπολέμησης υποθέσεων ξεπλύματος χρήματος και απειλούν, όπως τονίζεται, τον αγώνα κατά του διασυνοριακού εγκλήματος και την ακεραιότητα του συστήματος Σένγκεν.

Το κείμενο επισημαίνει τους ισχυρισμούς περί διαφθοράς και νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες κατά του Πρωθυπουργού της Μάλτας και ειδικότερα του αρχηγού του προσωπικού και του πρώην Υπουργού Τουρισμού, άλλων κυβερνητικών μελών και ιδιωτικών εταιρειών και ατόμων που συνδέονται με αυτά, εκφράζοντας τη λύπη για το γεγονός ότι οι παράλληλες έρευνες δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει. Τέλος, με το εγκριθέν ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καλωσορίζεται η θεσμοθέτηση βραβείου εις μνήμην της δολοφονηθείσας δημοσιογράφου με στόχο την ενίσχυση της διερευνητικής δημοσιογραφίας. Όπως πληροφορείται η «Χ», οι διαδικασίες υλοποίησης και σχηματοποίησης του βραβείου αναμένεται να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατόν.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy