Σε αχαρτογράφητα νερά το Ηνωμένο Βασίλειο

Του ανταποκριτή μας στο Λονδίνο Ισαάκ Α. Καριπίδη

Σε λιγότερο από 75 μέρες το Ηνωμένο Βασίλειο είναι υποχρεωμένο να αποχωρήσει από την ΕΕ. Αυτό προκύπτει από τη Συνθήκη της Λισαβόνας μετά την ενεργοποίηση του άρθρου 50 τον Μάρτιο του ’17. Τότε που ο Βρετανός πρέσβης στην Ένωση, Τιμ Μπάροου, παρέδωσε στο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, τη σχετική επιστολή με την υπογραφή της Τερέζα Μέι.

Από τότε ξεκίνησε η διετής περίοδος διαπραγματεύσεων για να καθοριστούν οι όροι εξόδου. Καθ’ όλη τη διαδικασία υπήρξαν πολλές καθυστερήσεις και ακόμη περισσότερα σκαμπανεβάσματα. Ως ένα σημείο αυτό ήταν αναμενόμενο, καθώς είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ που μια χώρα ζητάει να αποχωρήσει. Από την άλλη, δείχνει και τις σοβαρές αδυναμίες που έχει η Ένωση, αφού δεν είχε καθοριστεί εκ των προτέρων λεπτομερώς τι πρέπει να γίνει σε μια τέτοια περίπτωση.

Σήμερα, λοιπόν, ακριβώς δυόμισι μήνες πριν την καταλυτική ημερομηνία της 29ης Μαρτίου 2019, κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά τι μέλλει γενέσθαι. Ούτε καν η Βρετανίδα Πρωθυπουργός, η οποία πέρασε από ουκ ολίγες συμπληγάδες μέχρι να φτάσει ως εδώ και να επιβιώσει ακόμη και εντός του κόμματός της.

Τα τεχνικά κλιμάκια των δύο πλευρών κατέληξαν σε ένα κείμενο συμφωνίας στα τέλη Νοεμβρίου, το οποίο εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε μια συνεδρίαση ρεκόρ που διήρκεσε μόλις 33 λεπτά. Τώρα θα πρέπει να περάσει και από τη βρετανική Βουλή ή, για την ακρίβεια, από τη Βουλή των Κοινοτήτων και κατόπιν να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη πριν εφαρμοστεί.

Εδώ στο Λονδίνο σχεδόν κανείς δεν δηλώνει ευχαριστημένος με το κείμενο της συμφωνίας αποχώρησης. Οι υπέρμαχοι της παραμονής γιατί δεν ήθελαν αυτό ποτέ να συμβεί, οι δε υποστηρικτές της εξόδου γιατί είναι δυσαρεστημένοι με τους όρους του.

Γι’ αυτό άλλωστε από την πρώτη στιγμή υπήρξαν σοβαρές αντιδράσεις ακόμη και από βουλευτές των Συντηρητικών που δημόσια είχαν δηλώσει ότι θα καταψηφίσουν τη συμφωνία. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, πάνω από 100 βουλευτές των Τόρηδων αντιδρούν. Έτσι, η Βρετανίδα Πρωθυπουργός στα μέσα του Δεκέμβρη, όπου θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία από τη μεριά του Λονδίνου, την τελευταία στιγμή σταμάτησε την ψηφοφορία δηλώντας δημόσια ότι το έκανε γιατί ήταν σίγουρη πως θα έχανε.

Η θέση της Βρετανίδας Πρωθυπουργού

Η Τερέζα Μέι από την πρώτη στιγμή αλλά και σε κάθε ευκαιρία επισημαίνει ότι αυτή είναι η καλύτερη συμφωνία που θα μπορούσε η χώρα να πετύχει, τονίζοντας παράλληλα πως αν καταψηφιστεί, τότε είναι πολύ πιθανό το Ηνωμένο Βασίλειο να αποχωρήσει μονομερώς. Γεγονός όμως, όπως και η ίδια σημειώνει, που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο για τη Βρετανία αλλά και για την υπόλοιπη ΕΕ.

Το ίδιο επανέλαβε και εντός της Ντάουνινγκ Στριτ μετά τη συνάντησή της με τον Ιάπωνα ομόλογό της στο τέλος της εβδομάδας. «Αυτό που έχουμε παρουσιάσει στο Κοινοβούλιο πιστεύω ότι είναι μία καλή συμφωνία για το Ηνωμένο Βασίλειο και μια καλή συμφωνία για την ΕΕ. Και ο μόνος τρόπος να αποφύγουμε ένα no-deal είναι να έχουμε μία συμφωνία», τόνισε η Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η συζήτηση για τη συμφωνία εξόδου ξαναξεκινάει αύριο και την Τρίτη το βράδυ είναι προγραμματισμένη για δεύτερη φορά η ψηφοφορία. Όπως όλα δείχνουν, τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γραφόταν αυτό το κείμενο, δεν πρόκειται να περάσει από τη Βουλή των Κοινοτήτων. Και αυτό γιατί από τον Δεκέμβρη ως και σήμερα ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει κάτι. Η αλήθεια είναι πως η Βρετανίδα Πρωθυπουργός συνεχίζει να έχει επαφές με Ευρωπαίους ομολόγους της σε μια προσπάθεια να τους πείσει να τη στηρίξουν με επιμέρους αλλαγές σε πτυχές της συμφωνίας. Κυρίως όσον αφορά το θέμα των συνόρων της Βόρειας Ιρλανδίας με την Ιρλανδία. Μάταια όμως.

Δεν είναι λίγοι λοιπόν οι αναλυτές που υποστηρίζουν πως όσο περνάει ο καιρός τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες το Ηνωμένο Βασίλειο να αποχωρήσει χωρίς συμφωνία από την ΕΕ. Μια τέτοια εξέλιξη όμως, όπως επισημαίνουν οι οικονομολόγοι, θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη βρετανική οικονομία.

Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε, πάνω από 200 βουλευτές από όλο το πολιτικό φάσμα, ακόμη και Συντηρητικοί, αλλά και επιχειρηματικές οργανώσεις, απέστειλαν ενυπόγραφη επιστολή στη Βρετανίδα Πρωθυπουργό, με την οποία της ζητούν να μην επιτρέψει το Ηνωμένο Βασίλειο να αποχωρήσει από την Ένωση χωρίς συμφωνία. Στην επιστολή τους τονίζουν, μεταξύ άλλων, το σοβαρό πλήγμα που θα δεχθούν οι εξαγωγές της χώρας και συνεπώς η οικονομία και οι θέσεις εργασίας της βρετανικής βιομηχανίας, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν.

Την ίδια στιγμή δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν πως τελικά το Brexit μπορεί να μην ολοκληρωθεί ποτέ, ή τουλάχιστον τόσο άμεσα. Άλλωστε και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει δώσει αυτό το δικαίωμα στο Λονδίνο, καθώς πρόσφατα αποφάνθηκε ότι η Βρετανία έχει το δικαίωμα να ακυρώσει την αίτηση αποχώρησής της από την ΕΕ και μάλιστα χωρίς να χρειάζεται την έγκριση των υπολοίπων 27 κρατών – μελών.

Ο Υπουργός Εμπορίου, Λίαμ Φοξ, θερμός υποστηρικτής της εξόδου της χώρας από την ΕΕ, σε πρόσφατη συνέντευξή του τόνισε πως οι πιθανότητες η χώρα να αποχωρήσει από την Ένωση είναι μοιρασμένες στα δύο. Αυτό που ουσιαστικά σημειώνει ο Φοξ είναι πως αν η συμφωνία αποχώρησης δεν περάσει από τη βρετανική Βουλή, θα είναι πολύ δύσκολο να ολοκληρωθεί η διαδικασία του Brexit. Μια τέτοια εξέλιξη, σύμφωνα με την άποψή του, θα είναι αντίθετη με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και συνεπώς με την ετυμηγορία του βρετανικού λαού.

Παράλληλα, αίσθηση έχει προκαλέσει η δήλωση του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ σε γερμανική εφημερίδα, ο οποίος τονίζει ότι δεν αποτελεί στόχο της ΕΕ να παραμείνει το Ηνωμένο Βασίλειο με κάθε τρόπο μέλος της. «Το μόνο που θέλουμε είναι η σαφήνεια σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές μας σχέσεις», τονίζει μεταξύ άλλων ο κ Γιούνκερ, δηλώνοντας επιπλέον με νόημα πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να αρχίσει διαπραγματεύσεις για μια νέα συμφωνία με τη Βρετανία αμέσως μετά την έγκριση της συμφωνίας αποχώρησης από το βρετανικό Κοινοβούλιο.

Δεύτερο δημοψήφισμα

Με αυτά και με τα άλλα πληθαίνουν ολοένα και περισσότερο οι φωνές που ζητούν ένα δεύτερο δημοψήφισμα. Μάλιστα νέα δημοσκόπηση της εταιρείας Yougov δείχνει πως το 53% των ερωτηθέντων επιθυμεί μια τέτοια εξέλιξη, ώστε τελικά ο λαός να αποφασίσει αν εγκρίνει ή όχι τη συμφωνία αποχώρησης.

Πρακτικά όμως αυτή η λύση έχει πολλά προβλήματα, με το σοβαρότερο απ’ όλα ποιο θα είναι το ερώτημα του δεύτερου δημοψηφίσματος. Η ερώτηση θα πρέπει να είναι τόσο προσεκτικά διατυπωμένη, ώστε από τη μια να μη δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα θα προσπαθήσει να λύσει και από την άλλη να μην προσβάλλει το αποτέλεσμα του πρώτου δημοψηφίσματος.

Πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης από την αντιπολίτευση

Την ίδια στιγμή ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Τζέρεμι Κόρμπιν, δέχεται έντονες πιέσεις να καταθέσει πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης όχι μόνο από στελέχη του κόμματός του αλλά και από την ελάσσονα αντιπολίτευση, που δηλώνει ότι θα τη στηρίξει. Έτσι το πολιτικό αδιέξοδο της Γηραιάς Αλβιώνας φαίνεται να μην έχει τέλος και η βρετανική στερλίνα να ανεβοκατεβαίνει όπως το εκκρεμές του Φουκώ.

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy