Σε επίπεδα ρεκόρ η διαθεσιμότητα και κατασχέσεις κοκαΐνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Αύξηση της διαθεσιμότητας κοκαΐνης, με κατασχέσεις σε επίπεδα ρεκόρ καταγράφει για την ΕΕ η ετήσια έκθεση της ΕΕ για τα ναρκωτικά που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα στις Βρυξέλλες, (την οποία συνέταξε η EU drugs agency -EMCDDA) σύμφωνα με την οποία τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι στην Ευρώπη (ΕΕ-28, Τουρκία και Νορβηγία), καταγράφονται πάνω από 1 εκατομμύριο κατασχέσεις παράνομων ναρκωτικών ετησίως, περίπου 96 εκατομμύρια ενήλικες στην ΕΕ (15-64 ετών) έχουν δοκιμάσει ένα παράνομο φάρμακο κατά τη διάρκεια της ζωής τους και περίπου 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν θεραπεία κάθε χρόνο για χρήση παράνομων ναρκωτικών (ΕΕ-28). Μάλιστα το 2018 εντοπίστηκαν για πρώτη φορά στην ΕΕ 55 νέες ψυχοτρόπες ουσίες (NPS), με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός που παρακολουθεί ο οργανισμός να είναι 730.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έκθεση που παρουσίασε ο Επίτροπος Αβραμόπουλος στις Βρυξέλλες, τα τελευταία στοιχεία για την κοκαΐνη δείχνουν ότι τόσο ο αριθμός των κατασχέσεων όσο και οι κατασχεθείσες ποσότητες κοκαΐνης βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ. Πάνω από 104.000 κατασχέσεις κοκαΐνης αναφέρθηκαν στην ΕΕ το 2017 (98.000 το 2016), ήτοι 140,4 τόνους, περίπου διπλάσιες από την ποσότητα που κατασχέθηκε το 2016 (70,9 τόνοι). Αν και η τιμή λιανικής της κοκαΐνης παρέμεινε σταθερή, η καθαρότητά της σε επίπεδο δρόμου έφτασε στο υψηλότερο επίπεδό της σε μια δεκαετία το 2017.

Σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχουν ενδείξεις ότι η χρήση των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, των σκοτεινών δικτύων και των τεχνικών κρυπτογράφησης διαδραματίζει έναν αυξανόμενο ρόλο, επιτρέποντας σε μικρότερες ομάδες και άτομα να ασχοληθούν με την εμπορία ναρκωτικών.

Αναφέρει μάλιστα ότι σήμερα υπάρχουν καινοτόμες μέθοδοι διανομής, όπως ταχυμεταφορές και τηλεφωνικά κέντρα.

Η κοκαΐνη είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο παράνομο διεγερτικό φάρμακο στην ΕΕ, ενώ περίπου 2,6 εκατομμύρια νέοι ενήλικες (15-34 ετών) το χρησιμοποίησαν το τελευταίο έτος (εκτίμηση 2017). Μια πρόσφατη μελέτη των υπολειμμάτων φαρμάκων στα αστικά λύματα έδειξε ότι μεταξύ 2017 και 2018 σημειώθηκαν αυξήσεις των μεταβολιτών κοκαΐνης σε 22 από τις 38 πόλεις με στοιχεία για την περίοδο αυτή, επιβεβαιώνοντας την ανοδική τάση που αναφέρθηκε επίσης το 2017.

Το 2018, τα υψηλότερα κατάλοιπα ανά 1.000 άτομα ημερησίως καταγράφηκαν σε πόλεις στο Βέλγιο, την Ισπανία, τις Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Την ίδια ώρα η ηρωίνη εξακολουθεί να είναι το πιο κοινό παράνομο οπιοειδές στην αγορά φαρμάκων στην Ευρώπη και συμβάλλει σημαντικά στην υγεία και το κοινωνικό κόστος που συνδέεται με τα ναρκωτικά. Η ποσότητα της ηρωίνης που κατασχέθηκε στην ΕΕ αυξήθηκε κατά περισσότερο από ένα τόνο το 2017 σε 5,4 τόνους, ενώ επιπλέον 17,4 τόνους κατασχέθηκαν από την Τουρκία (ορισμένες από τις οποίες θα προορίζονταν για την αγορά της ΕΕ). Μια ανησυχητική εξέλιξη είναι οι 81 τόνοι του χημικού οξεικού ανυδρίτη πρόδρομης ουσίας ηρωίνης που κατασχέθηκαν στην ΕΕ το 2017. Επιπρόσθετα, τα εργαστήρια που παράγουν ηρωίνη από τη μορφίνη ανακαλύφθηκαν τα τελευταία χρόνια σε χώρες της ΕΕ (Βουλγαρία, Τσεχία, Ισπανία και Ολλανδία). Η καθαρότητα της ηρωίνης παραμένει υψηλή και η τιμή λιανικής είναι σχετικά χαμηλή (έχοντας πέσει κατά την τελευταία δεκαετία).

Ακολούθως, τα παράγωγα φαιντανύλης αποτελούν την πλειοψηφία των 49 νέων συνθετικών οπιοειδών που παρακολουθούνται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τα ναρκωτικά στη Λισαβώνα. Έξι παράγωγα φαιντανύλης ανιχνεύθηκαν στην Ευρώπη για πρώτη φορά το 2018 (34 ανιχνεύθηκαν από το 2009). Στα πιο πρόσφατα δεδομένα, αυτά τα εξαιρετικά ισχυρά φάρμακα αντιπροσώπευαν το 70% όλων των επιληπτικών κρίσεων των νέων συνθετικών οπιοειδών. Πάνω από 300 κατασχέσεις καρφεντανίλης αναφέρθηκαν, ένα από τα πιο ισχυρά φάρμακα αυτής της οικογένειας. Συνολικά 4,5 kg προδρομικού χημικού για την παρασκευή παραγώγων φεντανυλίου (Ν-φαιναιθυλο-4-πιπεριδόνη) κατασχέθηκαν επίσης στην ΕΕ.

Μάλιστα ένας στους πέντε χρήστες (22%) που εισέρχονται στη θεραπεία ναρκωτικών για ένα πρόβλημα που σχετίζεται με τα οπιοειδή αναφέρει τώρα ως το βασικό πρόβλημα ναρκωτικών ένα νόμιμο ή παράνομο συνθετικό οπιοειδές αντί για ηρωίνη. Αυτό δείχνει ότι τα φάρμακα που περιέχουν οπιοειδή διαδραματίζουν πλέον όλο και πιο σημαντικό ρόλο στο πρόβλημα των ναρκωτικών στην Ευρώπη.

Η κάνναβη παραμένει το ευρύτερα χρησιμοποιούμενο παράνομο ναρκωτικό στην Ευρώπη, όπως προκύπτει από τα στοιχεία τις κατασχέσεις και τις νέες αιτήσεις θεραπείας. Περίπου 17,5 εκατομμύρια νέοι Ευρωπαίοι (15-34 ετών) εκτιμάται ότι έχουν χρησιμοποιήσει κάνναβη το τελευταίο έτος (εκτίμηση ΕΕ-28-2017).

Το 2017, τα κράτη μέλη της ΕΕ ανέφεραν 782.000 κατασχέσεις προϊόντων κάνναβης (βότανα, ρητίνη, φυτά και πετρέλαιο), καθιστώντας το πλέον χρησιμοποιούμενο στην Ευρώπη ναρκωτικό. Η ποσότητα της κατασχέσεως ρητίνης κάνναβης είναι περισσότερη από το διπλάσιο της ποσότητας φυτικής κάνναβης (466 έναντι 209 τόνων). Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι η φυτική κάνναβη και η ρητίνη είχαν διπλασιαστεί στην τυπική περιεκτικότητα σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) κατά την τελευταία δεκαετία, δημιουργώντας ανησυχίες για πιθανές βλάβες. Στην περίπτωση της ρητίνης, οι παράγοντες αύξησης της μέσης ισχύος είναι πιθανό να περιλαμβάνουν την εισαγωγή εγκαταστάσεων υψηλής ισχύος και νέων τεχνικών παραγωγής στο Μαρόκο, τον κύριο παραγωγό ρητίνης στην αγορά της ΕΕ.

Περίπου το 1% των ενηλίκων (15-64 ετών) στην ΕΕ εκτιμάται ότι είναι καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά κάνει χρήση κάνναβης. Το 2017, περίπου 155.000 άτομα ξεκίνησαν θεραπεία στην Ευρώπη, από τα οποία περίπου 83.000 άρχισαν θεραπεία για πρώτη φορά. Η κάνναβη είναι πλέον η ουσία που ονομάζεται συχνότερα από νεοεισερχόμενους σε υπηρεσίες ειδικής θεραπείας ναρκωτικών ως κύριο λόγο επαφής τους.

Τέλος, η παραγωγή συνθετικών ναρκωτικών στην Ευρώπη φαίνεται να «αυξάνεται, να διαφοροποιείται και να γίνεται πιο καινοτόμος», αναφέρει η έκθεση.

Χρησιμοποιούνται νέες ουσίες για την παρασκευή των χημικών ουσιών που απαιτούνται για την παραγωγή συνθετικών ναρκωτικών ουσιών. Αυτό έχει ως στόχο να αποφευχθεί η ανίχνευση, αλλά περιλαμβάνει και πιο πολύπλοκη επεξεργασία (που μπορεί να δημιουργήσει επιπλέον επικίνδυνα απόβλητα).

Το 2017, 21 εργαστήρια MDMA εξαρθρώθηκαν στην ΕΕ, από 11 το 2016, όλα στην Ολλανδία. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το περιεχόμενο MDMA στα δισκία «ecstasy» έφθασε ρεκόρ δεκαετίας το 2017. Το 2017 6,6 εκατομμύρια δισκίων MDMA κατασχέθηκαν στην ΕΕ το υψηλότερο από το 2007. Η Τουρκία κατάσχεσε περισσότερα δισκία MDMA (8,6 εκατομμύρια) και περισσότερη αμφεταμίνη (6,6 τόνους) από ό, τι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ μαζί εκείνο το έτος. Επιπλέον, κατασχέθηκε ένας εξαιρετικά μεγάλος όγκος (658 kg) μεθαμφεταμίνης, κοντά στο σύνολο των κατασχεθέντων στην ΕΕ (662 kg).