Σε οικονοµική ανέχεια το προσωπικό της τουριστικής βιοµηχανίας

Του
Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*

 

Η παγκόσµια τουριστική βιοµηχανία, όπως και οι περισσότεροι τοµείς της οικονοµίας, έχουν δεχθεί ισχυρό πλήγµα από τη συνεχιζόµενη πανδηµία, η οποία έχει δηµιουργήσει τεράστια προβλήµατα. Τα προβλήµατα έχουν επιφέρει σοβαρά προβλήµατα και στα δηµοσιονοµικά, ενώ πολλές επιχειρήσεις, ειδικά αυτές που θεωρούνται ως μικροµεσαίες και δεν έχουν την οικονοµική δυνατότητα να αντέξουν το µακροχρόνιο αναγκαστικό κλείσιµο, στηρίζονται στις κρατικές επιχορηγήσεις. Σηµειώνεται ότι στις περισσότερες χώρες περίπου το 20% των μικροµεσαίων επιχειρήσεων στην τουριστική βιοµηχανία κινδυνεύουν να µην επαναλειτουργήσουν, µε τα προβλήµατα που θα δηµιουργηθούν να είναι κάτι περισσότερο από προφανή.

Πέραν των πιο πάνω οικονοµικών προβληµάτων, η πανδηµία και το συνεχές καταστροφικό κλείσιµο των επιχειρήσεων έχει επιφέρει τεράστιο πλήγµα στο σηµαντικότερο περιουσιακό στοιχείο των επιχειρήσεων και ολόκληρης της βιοµηχανίας. Αυτό δεν είναι άλλο από το Ανθρώπινο ∆υναµικό (Α∆), το οποίο από τη µια µέρα στη άλλη έχει δει τους κόπους πολλών ετών να χάνονται και καριέρες να καταστρέφονται. Παράλληλα, η συνεχής οικονοµική αβεβαιότητα έχει οδηγήσει το Α∆ της τουριστικής βιοµηχανίας σε οικονοµική ανέχεια και κοινωνική αποµόνωση. Ειδικά στις περιπτώσεις όπου το εισόδηµα ήταν χαµηλό και ως εκ τούτου δεν υπήρχε η δυνατότητα για εξοικονοµήσεις, το πρόβληµα έχει διογκωθεί σε τεράστιο βαθµό.

Θα πρέπει επίσης να επισηµανθεί ότι η τουριστική βιοµηχανία ήταν η πρώτη η οποία επηρεάστηκε από την πανδηµία, αφού οι επιχειρήσεις θεωρήθηκαν από τα κράτη ο εύκολος στόχος, µε τις αποφάσεις που παίρνονταν να µη λαµβάνουν υπόψιν τις µακροπρόθεσµες επιπτώσεις. Πέραν τούτου, η εξέλιξη έχει δείξει ότι η τουριστική βιοµηχανία θα είναι η τελευταία η οποία θα ανοίξει, δηµιουργώντας έτσι ένα τεράστιο κενό εργασιών το οποίο για τις επιχειρήσεις θα είναι δύσκολο να καλυφθεί. Οι αποφάσεις αυτές έχουν οδηγήσει το Α∆ της τουριστικής βιοµηχανίας σε µια τεράστια αβεβαιότητα για το µέλλον µε συνέπεια µεγάλος αριθµός αυτών των ατόµων να έχουν αποφασίσει τελεσίδικα να αποχωρήσουν από τη βιοµηχανία και να κοιτάξουν το µέλλον τους σε άλλους τοµείς.

Σύµφωνα µε στοιχεία του World Travel & Tourism Council (WTTC), ενός από τους ισχυρότερους οργανισµούς στον τοµέα του τουρισµού, το 2020 είχαν απολεσθεί 62 εκ. θέσεις εργασίας παγκόσµια. Αυτό αντιπροσωπεύει το 18,5% των συνολικών θέσεων εργασίας που πριν από την πανδηµία ήταν 334 εκ. Τα στοιχεία αυτά είναι σοκαριστικά και κατά πολύ µεγαλύτερα από τα αρχικά στοιχεία του Παγκόσµιου Οργανισµού Τουρισµού που λειτουργεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ (UNWTO) και έκαναν λόγο για απώλεια 13 εκ. θέσεων εργασίας.

Τα πραγµατικά προβλήµατα από το αναγκαστικό, και σε πολλές περιπτώσεις άδικο, κλείσιµο των επιχειρήσεων από τα κράτη, θα αρχίσουν να φαίνονται την τρέχουσα τουριστική περίοδο, αλλά και κατά τις επόµενες όπου υπάρχει η ελπίδα να επανέλθουµε στην κανονικότητα.

Η αβεβαιότητα που έχει κυριεύσει το Α∆ στην τουριστική βιοµηχανία έχει δηµιουργήσει ένα φαύλο κύκλο. Ενώ η τουριστική βιοµηχανία θα επανέλθει στην κανονικότητα, οι επιχειρήσεις δεν θα βρίσκουν αρκετό, και το πιο σηµαντικό, εξειδικευµένο Α∆ για να στελεχωθούν επαρκώς, τόσο ποσοτικά όσο κυρίως ποιοτικά.

Πρόσφατη έρευνα του WTTC και του έγκυρου οργανισµού Oxford Economics, σε έξι µεγάλες τουριστικές χώρες (ΗΠΑ, Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Ηνωµένο Βασίλειο και Πορτογαλία), αναδεικνύει ότι οι επιχειρήσεις θα αντιµετωπίσουν τεράστιο πρόβληµα εξεύρεσης Α∆ τόσο κατά την τρέχουσα τουριστική περίοδο, όσο και για τις επόµενες. Η αβεβαιότητα του Α∆ έχει τώρα µεταφερθεί και στις επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν πλέον µπει σε ένα φαύλο κύκλο, αφού ενώ αναµένουν αύξηση του κύκλου εργασιών τους, αδυνατούν να στελεχώσουν επαρκώς τις επιχειρήσεις τους.

Για την Κύπρο τα πράγµατα δεν διαφέρουν από αυτά των πιο πάνω χωρών, όπως και των πλείστων χωρών. Ήδη υπάρχει ανησυχία από τους επιχειρηµατίες σε διαφόρους τοµείς (ξενοδοχεία, κέντρα αναψυχής, καταστήµατα σουβενίρ κ.λπ.) ότι δεν θα µπορέσουν να ανοίξουν τις επιχειρήσεις τους. Το µεγαλύτερο πρόβληµα αντιµετωπίζουν τα ξενοδοχεία και τα κέντρα αναψυχής που εργοδοτούσαν κατά βάση κοινοτικούς οι οποίοι λόγω της αβεβαιότητας έχουν φύγει από την Κύπρο και οι ενδείξεις είναι ότι η πλειονότητά τους δεν θα επανέλθει.

Υπολογίζεται ότι κατά την τρέχουσα περίοδο θα υπάρχει έλλειψη περίπου 6-7 χιλιάδων ατόµων, κάτι το οποίο θα έχει άµεση επίπτωση τόσο στο υφιστάµενο προσωπικό το οποίο θα καλεστεί να εργαστεί υπερωρίες, όσο κυρίως στην ποιότητα των παρεχόµενων υπηρεσιών. Το γιατί φτάσαµε σε αυτό το σηµείο αποτελεί ένα τεράστιο θέµα, το οποίο δεν µπορεί να καλυφθεί σε λίγες γραµµές. Το σίγουρο είναι ότι η έλλειψη επικοινωνίας µεταξύ των κοινωνικών εταίρων, αλλά κυρίως η έλλειψη συγκροτηµένης στρατηγικής έφεραν και την Κύπρο σε αυτό το σηµείο.

*Ακαδηµαϊκός – Σύµβουλος Εκπαίδευσης και Επιχειρήσεων, [email protected]