Σε ενέργειες για την αξιοποίηση των δύο του μεταλλείων, προβαίνει ο Μαθιάτης, και ήδη το Κοινοτικό Συμβούλιο προχωρεί με αποτυπώσεις των χώρων, που αποτελούν μέρος της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, και διεξάγονται μελέτες για να αποφασιστεί ο καλύτερος τρόπος για να αναδειχθούν ως μοναδικά αξιοθέατα, σε αρμονία με την πληθώρα των ιστορικών μνημείων της κοινότητας.
Στον Μαθιάτη υπάρχουν δύο μεταλλεία, ιστορικού και γεωλογικού ενδιαφέροντος, τα οποία προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες και επιστήμονες – Κύπριους και ξένους – και η κοινότητα είναι καταγραμμένη στους πρώτους χάρτες των περιηγητών για την αρχαιολογική και ιστορική σημασία της, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα μεταλλεία της.
Η σημασία των μεταλλείων διαφαίνεται μέσα από τις αρχαιολογικές ανασκαφές που διεξάγονται κατά καιρούς, με τα σπάνια ευρήματά τους να χαρακτηρίζονται μοναδικά σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, όπως επίσης και από τη γεωλογική τους μελέτη από φοιτητές διαφόρων πανεπιστημίων του εξωτερικού.
Μιλώντας στο ΚΥΠΕ για τα δύο μεταλλεία, ο Κοινοτάρχης Μαθιάτη Θεόδωρος Κυριάκου Τσάτσος σημείωσε ότι είναι αναξιοποίητα.
“Εμείς ως Κοινοτικό Συμβούλιο έχουμε βάλει μπροστά με αρχιτέκτονα να γίνουν αποτυπώσεις, να προχωρήσουμε για να τα αξιοποιήσουμε. Διορίσαμε αρχιτέκτονα για την εργασία προσχεδιασμού για αξιοποίηση των μεταλλείων, και την αποτύπωση των χώρων. Είμαστε στα αρχικά στάδια ακόμα. Διεξάγουμε μελέτες για το τΙ μπορούμε να κάνουμε στα μεταλλεία, όπως μονοπάτια φύσης, για να γίνουν μοναδικά αξιοθέατα”, είπε ο κ. Τσάτσος.
Ο κ. Τσάτσος ανέφερε ότι το ένα μεταλλείο, που ονομάζεται Μεταλλείο Στρογγυλός και είναι προτεινόμενο για να συμπεριληφθεί στον κατάλογο μνημείων της UNESCO ως μέρος του οφθιολιθικού της οροσειράς του Τροόδους – ένα ηλικίας 90 εκατομμυρίων ετών θραύσμα καλά διατηρημένου ωκεάνιου φλοιού και καλό παράδειγμα μαζικής κατάθεσης ηφαιστειακών θειούχων – “είναι περίπου δύο χιλιόμετρα νότια της κοινότητας μας και είναι το μεταλλείο του χρυσού, που λειτούργησε το 600 π.Χ., ξεκινώντας με την ανόρυξη χαλκού και συνεχίζοντας με χρυσό”.
“Είναι ένας πολύ ωραίος χώρος. Υπάρχει ένα καταπράσινο πευκόφυτο βουνό και στους πρόποδες το μεταλλείο. Είναι θεαματικό να το βλέπει κανείς με τα στρώματα του και το νερό που υπάρχει μέσα. Στην αρχή οι εργασίες γίνονταν χειρωνακτικά και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν βαγόνια. Υπάρχουν αρκετές γαλαρίες που μπορούν να χωρέσουν μέχρι και 3.000 άτομα”, είπε ο κ. Τσάτσος, σημειώνοντας ότι κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής το 1974, εκατοντάδες άτομα από τη γύρω περιοχή, μέχρι και το Δάλι, βρήκαν καταφύγιο στις γαλαρίες.
Όπως είπε, το μεταλλείο αυτό “είναι αρχαίο και το επισκέπτονται χιλιάδες άτομα, ειδικά αρχαιολόγοι και τουρίστες”.
Αναφερόμενος στο δεύτερο μεταλλείο, το Μεταλλείο Κοκκινοαντώνης, ο κ. Τσάτσος είπε ότι “είναι ένας τεράστιος κρατήρας”, προσθέτοντας ότι “αυτό το μεταλλείο δεν είναι αρχαιολογικής αξίας, αλλά γεωλογικής αξίας”.
“Στο μεταλλείο συνεχώς βλέπεις φοιτητές από όλο τον κόσμο να κάνουν μελέτες”, είπε, σημειώνοντας ότι ξένοι γεωλόγοι έχουν υποδείξει ότι τα στρώματα στο μεταλλείο μπορεί να τα δει κανείς μόνο σε μεγάλο βάθος κάτω από το βυθό του ωκεανού.
Όπως ανέφερε, “αυτό το μεταλλείο είναι του σιδηροπυρίτη”, προσθέτοντας ότι “ξεκίνησαν κατά σειρά με την εξόρυξη χρυσού, ασημιού, χαλκού και σιδήρου”.
Η ερευνητική και μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή του βόρειου μεταλλείου Μαθιάτη ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 1935 από την εταιρεία Cyprus Mines Corporation (CMS), συνεχίστηκε από την Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία (ΕΜΕ) μέχρι το 1990, αφότου και έληξε η Μεταλλευτική Μίσθωση της ΕΜΕ.
Σήμερα, το βόρειο μεταλλείο συγκεντρώνει παγκόσμιο ενδιαφέρον και είναι αντικείμενο μελέτης από τριάντα και πλέον πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Η περιοχή του μεταλλείου αυτού είναι διάσπαρτη με αρχαιότητες, με πιο γνωστό εύρημα την κεφαλή του Βάκχου, “Διόνυσου εκ Μαθιάτη”, ανάγλυφη σε ασβεστόλιθο πάχους 11 εκ. και ύψους 51,2 εκ. Η κεφαλή χρονολογείται μεταξύ 2ου και 1ου αιώνα π.Χ., εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κύπρου και χρησιμοποιείτο ως έμβλημα του ΘΟΚ.
“Στον Μαθιάτη υπάρχουν αρκετοί χώροι όπου υπάρχει μεγάλη ποσότητα φαιόχωμα ούμπρα, που είναι η πρώτη ύλη της μπογιάς. Υπάρχουν δύο ή τρία μικρά λατομεία στην κοινότητα μας. Αυτό το υλικό είναι σπάνιο. Ήμουν παρών σε μια συνεδρία του Τμήματος Περιβάλλοντος για συγκεκριμένο λατομείο, όπου κάποιος του Τμήματος Μεταλλείων είπε ότι είναι σπάνιο υλικό, σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχει μόνο στην Κύπρο και την Ιταλία, ήδη η Ιταλία εξάντλησε όλα της τα αποθέματα, και μόνο στην Κύπρο υπάρχει και στην Κύπρο μόνο στον Μαθιάτη σε μεγάλες ποσότητες”, είπε ο κ. Τσάτσος.
Όσον αφορά άλλα ιστορικά μνημεία του Μαθιάτη, ο κ. Τσάτσος σημείωσε ότι “δυτικά προς βόρεια της κοινότητας, σε όλο το μήκος του ποταμού, υπάρχουν πέντε νερόμυλοι που άλεθαν αλεύρι, και χρονολογούνται πέραν των 250 ετών”.
“Εμείς ως κοινότητα θέλουμε να τα αξιοποιήσουμε ώστε να μπορούν να τα επισκεφθούν όσοι ενδιαφέρονται. Επειδή βρίσκονται σε απόσταση ο ένας από τον άλλο, θα στοιχίσει πολύ, όμως εμείς προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να προχωρήσουμε”, είπε.
Εντός του χωριού το Κοινοτικό Συμβούλιο, με επικεφαλής τον κ. Τσάτσο, έχει προχωρήσει στην αναστήλωση του ιστορικού αλακατιού και του περιβάλλοντος χώρου, η χρήση του οποίου αναβιώνει σε διάφορες εκδηλώσεις, στη διαμόρφωση και τον καλλωπισμό της κάθε γειτονιάς, επενδύοντας χώρους με πέτρα και τοποθετώντας παραδοσιακά αγγεία, σε εκτενή δεντροφύτευση, και στον ευπρεπισμό όλων των χώρων εντός και εκτός της κοινότητας, με αποτέλεσμα το χωριό να έχει αλλάξει όψη και να έχει αποσπάσει σωρεία βραβείων καθαριότητας και περιβαλλοντικής συνείδησης.
Όπως είπε ο κ. Τσάτσος, ο Μαθιάτης, ένα πευκόφυτο χωριό στο κέντρο της Κύπρου, που απέχει μόλις 15 λεπτά από τη Λευκωσία, 15 λεπτά από τη Λάρνακα και 30 λεπτά από τη Λεμεσό, επελέγη από τους Άγγλους για να στήσουν τη βάση τους, όταν πήραν την Κύπρο από τους Τούρκους. “Λόγω της κατάστασης στη Λευκωσία, επέλεξαν να κάνουν τα γραφεία τους στην ύπαιθρο και επέλεξαν τον Μαθιάτη. Μέχρι σήμερα στέκει το κοιμητήριο τους”, σημείωσε ο κ. Τσάτσος.
Μέχρι το 1964, ο Μαθιάτης ήταν μεικτό χωριό, με γύρω στους 220 Ελληνοκύπριους και 220 Τουρκοκύπριους. Σήμερα ο Μαθιάτης έχει πέραν των 800 κατοίκων.
“Η κοινότητα μας, παρόλο που είναι μικρή, έχει αρκετές εκκλησίες”, είπε ο κ. Τσάτσος, σημειώνοντας ότι “υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, που μέχρι πριν δέκα χρόνια ήταν η κύρια εκκλησία που λειτουργούσαμε, και υπάρχει η Γαλακτοτροφούσα που είναι στο κοιμητήριο – οι δύο αυτές εκκλησίες είναι του 18ου αιώνα”.
Όσον αφορά την αρχαία βυζαντινή μικρή εκκλησία του Αγίου Ευτυχίου, που βρίσκεται σε ένα μικρό λόφο έξω από το χωριό, ο κ. Τσάτσος είπε ότι “ήταν μόνο ερείπια, την αναστηλώνουμε και οι εργασίες τελειώνουν φέτος”.
Υπάρχει εκτός του χωριού και το εξωκλήσι της Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου. “Την ημέρα της πανήγυρης, τη νύκτα του Εσπερινού και την ημέρα που γιορτάζει, οι επισκέπτες ξεπερνούν τις 3.000. Το ίδιο συμβαίνει και με την Αγία Παρασκευή”, είπε.
“Εδώ και τρεις ή τέσσερις μήνες έχουμε ξεκινήσει την ανέγερση του ναού του Αγίου Εφραίμ. Αυτό το εκκλησάκι το ζήτησαν άνθρωποι εκτός χωριού, ειδικά εκπαιδευτικοί, που συνεχώς πηγαίνουν στην Ελλάδα να προσκυνήσουν στον Άγιο Εφραίμ στη γιορτή του και γύρευαν χώρο για να φέρουν χρήματα και να κτιστεί ένας ναός. Το ζήτησαν από εμάς διότι ο Μαθιάτης βρίσκεται στο κέντρο της Κύπρου. Εμείς αγκαλιάσαμε αυτό το έργο και ήδη ξεκινήσαμε την ανέγερση του. Αυτός ο ναός δεν έχει καμία σχέση με μπετόν και σίδερο. Από τα θεμέλια μέχρι την κορυφή θα είναι κτισμένος με πέτρα. Θα είναι ένας ναός που δεν θα είναι για 100 χρόνια, αλλά για 2.000 χρόνια”, σημείωσε ο κ. Τσάτσος.
Πρόσθεσε ότι “η επόμενη μας κίνηση θα αφορά τα θεμέλια του Άη Γιώργη και ο στόχος της κοινότητας μας είναι, όταν τελειώσουμε τον Άγιο Εφραίμ και τον Άγιο Ευτύχιο, να προχωρήσουμε στην αναστήλωση του Άη Γιώργη”.
Στον Μαθιάτη έχει κτιστεί και η καινούργια κύρια εκκλησία του Αποστόλου Βαρνάβα, όπου υπάρχουν εγκαταστάσεις με αίθουσες θεάτρου και εκδηλώσεων, κάποιες άλλες για διαμονή είτε ιερέων είτε φιλοξενούμενων, και εκτός χωριού βρίσκεται και το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου, Λευκονοίκου.
Άλλοι χώροι που προσελκύουν το ενδιαφέρον επισκεπτών είναι μικρό φράγμα του χωριού και ο Σεισμολογικός Σταθμός δυτικά της κοινότητας, πάνω σε ένα λόφο. “Αυτός ο Σεισμολογικός Σταθμός έγινε καθαρά διότι ο Μαθιάτης είναι το κέντρο της Κύπρου”, εξήγησε ο κ. Τσάτσος.
Ο κ. Τσάτσος ανέφερε, επίσης, ότι “στο χωριό υπάρχουν εγκαταστάσεις του Σώματος Προσκόπων, και έχουμε συνεχώς προσκόπους στον Μαθιάτη”. Πρόσθεσε ότι “είχαμε πρόσφατα και αγώνες ορειβασίας με 500 αθλητές από όλο τον κόσμο”, και σημείωσε ότι διεξάγονται και αγώνες autocross, motocross και άλλα.
Πλούσια δράση έχει να επιδείξει και το Δημοτικό Σχολείο του Μαθιάτη, καθώς και το νηπιαγωγείο. “Καταφέραμε μέσα σε αυτά τα χρόνια το σχολείο μας να έχει όλο τον εξοπλισμό που χρειάζεται. Μπορούμε να είμαστε περήφανοι για το σχολείο μας”, είπε.
Το Δημοτικό Σχολείο έχει κερδίσει πρωτεία στη συλλογή τηγανελαίου, έχει διεξάγει έρευνα για την κινητή τηλεφωνία ανάμεσα σε παιδιά 6 ως 12 ετών, με την άδεια του Υπουργείου Παιδείας, τα αποτελέσματα της οποίας αποτελούν στατιστικά στοιχεία, και επίσης ήταν επικεφαλής του προγράμματος Comenius, φιλοξενώντας τις δραστηριότητες του προγράμματος, στο οποίο συμμετείχαν Κύπρος, Ελλάδα, Ιταλία, Ρουμανία, Πολωνία και Λευκορωσία.
Το Κοινοτικό Συμβούλιο έχει εγκαινιάσει και ιστοσελίδα στη διεύθυνση www.mathiatis.com για ενημέρωση αναφορικά με την κοινότητα και αμφίδρομη επικοινωνία.
Aκολουθήστε μας στο Google News
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy
