Σε θέση μάχης συνδικαλιστές – εργοδότες για την ΑΤΑ

• Εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις εκφράζουν οι κοινωνικοί εταίροι στο διάλογο που θα αρχίσει σύντομα

• «Το συνδικαλιστικό κίνημα απορρίπτει κατηγορηματικά ρυθμίσεις που αλλοιώνουν τη φιλοσοφία της ΑΤΑ»

Της Αθηνάς Ξενοφώντος

Θέση μάχης άρχισαν να παίρνουν οι ηγεσίες των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων για την επικείμενη έναρξη του διαλόγου που αφορά την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ), η οποία «πάγωσε» εδώ και μερικά χρόνια και η λειτουργία της θα επαναρχίσει την 1η Ιανουαρίου 2017.

Ηδη οι εκπρόσωποι των εργαζομένων και των εργοδοτών καταστρώνουν τη στρατηγική που θα ακολουθήσουν, δεδομένου πως τα δύο στρατόπεδα έχουν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις κατά πόσο θα παραχωρείται, αλλά και για τον τρόπο που θα παραχωρηθεί.

Μετά από πέντε χρόνια πλέον βρισκόμαστε στην τελική ευθεία για επαναφορά της και σύμφωνα με την Υπουργό Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου, μέχρι τέλος αυτού του μήνα ή στις αρχές του επόμενου θα καλέσει τους κοινωνικούς εταίρους για την έναρξη του διαλόγου. Ωστόσο, δεν διευκρινίστηκε κατά πόσο θα κατέλθει με συγκεκριμένη πρόταση ή θα αναμένει τους εταίρους να αναλύσουν τη θέση τους και μετά να το πράξει.

Γιατί και πώς «πάγωσε»

Να υπενθυμίσουμε ότι η ΑΤΑ εφαρμόζεται από το 1940, ωστόσο με αφορμή την οικονομική κρίση «πάγωσε» στον δημόσιο τομέα την 1η Ιουλίου 2011 και το επίπεδο τιμαρίθμου ήταν στο 28% με ενσωματωμένο το 220% στους μισθούς.

Την 1η Ιουλίου 2012 «πάγωσε» και στους πλείστους χώρους εργασίας στον ιδιωτικό τομέα και ήταν στο επίπεδο του 31,28%. Σήμερα η ΑΤΑ βρίσκεται στο 23,5%, λόγω του αποπληθωρισμού.

Το συνδικαλιστικό κίνημα είχε αποδεχθεί την πρόταση της Υπουργού Εργασίας να παραχωρείται η ΑΤΑ στο 100% μία φορά το χρόνο αντί κάθε εξάμηνο. Παράλληλα αποδέχθηκε πως αν στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο που προηγείται υπάρχει αρνητική ανάπτυξη, τότε θα «παγώνει».

Την πιο πάνω συμφωνία δεν αποδέχθηκαν οι εργοδοτικές οργανώσεις επιμένοντας στην κατάργησή της.

Ωστόσο στο μνημόνιο που υπογράφηκε το 2013 με τους δανειστές, μπήκε για πρώτη φορά η πρόνοια ότι η ΑΤΑ θα αναστέλλεται όταν υπάρχει αρνητική ανάπτυξη και όταν καταβάλλεται θα είναι μειωμένη κατά 50%!

Αυτή τη συμφωνία το συνδικαλιστικό κίνημα δεν την αποδέχθηκε ποτέ.

Να σημειώσουμε ότι ο θεσμός της ΑΤΑ στοχεύει στην αναπλήρωση της αγοραστικής αξίας των μισθών με βάση την κίνηση του πληθωρισμού, δηλαδή την αξία των προϊόντων που περιλαμβάνονται στο καλάθι υπολογισμού της. Διαχρονικά έχει συμβάλει στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων και στην ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας. Την ίδια στιγμή έχει βοηθήσει στη διατήρηση της εργατικής ειρήνης, καθώς δίνει τη δυνατότητα συνομολόγησης μεγαλύτερης διάρκειας των συλλογικών συμβάσεων.

Οι εργαζόμενοι πλήρωσαν δυσανάλογο κόστος

Οπως επεσήμαναν στην εφημερίδα μας οι Γ.Γ. των συντεχνιών ΠΕΟ, ΣΕΚ και ΔΕΟΚ, Πάμπης Κυρίτσης, Ανδρέας Μάτσας και Διομήδης Διομήδους αντίστοιχα, το συνδικαλιστικό κίνημα δεν αποδέχεται τη ρύθμιση που συμπεριλήφθηκε στο μνημόνιο, γιατί, όπως υποδεικνύουν, το μνημόνιο ξεπεράστηκε ήδη και στην Κύπρο σύμφωνα με τα στοιχεία υπάρχει ανάπτυξη.

Ως εκ τούτου, σημείωσαν στην εφημερίδα μας, απορρίπτουν κατηγορηματικά ρυθμίσεις, που αλλοιώνουν τη φιλοσοφία της ΑΤΑ με προσεγγίσεις του τύπου να αποδίδεται στο 50% όπως επιχειρείται να επιβληθεί στη δημόσια υπηρεσία.

Σύμφωνα με τον Α. Μάτσα, αυτό που θα αποδίδεται στους εργαζομένους δεν θα είναι ΑΤΑ, αλλά κάτι άλλο, που ενδεχομένως θα οδηγήσει πιο εύκολα και σταδιακά στην κατάργηση του θεσμού που ήταν και ο στόχος της εργοδοτικής πλευράς.

Εξάλλου, επεσήμανε ο Π. Κυρίτσης, οι εργαζόμενοι έχουν ήδη πληρώσει τεράστιο και δυσανάλογο κόστος -εργασιακό και κοινωνικό- και δεν είναι δυνατό να τους ζητείται να υποστούν νέες μειώσεις στους μισθούς τους.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου της οξείας κρίσης και της συνεχούς ύφεσης της οικονομίας, υπενθύμισε, οι μισθοί έχουν μειωθεί πάνω από 20% κατά μέσο όρο. Παράλληλα, σημείωσε, έχουν συρρικνωθεί ή έχουν «παγώσει» πλήρως, όλα τα παρεμφερή εργασιακά τους ωφελήματα.

Οι θέσεις ΟΕΒ και ΚΕΒΕ

Οι Γενικοί Διευθυντές της Ομοσπονδίας Εργοδοτών (ΟΕΒ) και του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ), Μιχάλης Αντωνίου και Μάριος Τσιακκής, εξέφρασαν την πάγια θέση των εργοδοτών για κατάργηση της ΑΤΑ, καθώς όπως υποστηρίζουν είναι αναχρονιστική.

Οπως δήλωσε στην εφημερίδα μας ο Μ. Αντωνίου, τους τελευταίους 32 μήνες μειώνεται συνεχώς ο πληθωρισμός, με αποτέλεσμα να έχουμε αποπληθωρισμό και κανονικά θα έπρεπε να μειώνονται ανάλογα και οι μισθοί.

Λόγω του ότι έχει «παγώσει» η εφαρμογή της, όταν επαναλειτουργήσει, πρόσθεσε, εάν το συνδικαλιστικό κίνημα επιθυμεί τη λειτουργία της, δεν μπορεί να μη δέχεται το ρόλο της.

Η ΟΕΒ, ωστόσο, διευκρίνισε δεν θα προσέλθει στο τραπέζι του διαλόγου με θέση πως οπωσδήποτε θα πρέπει να μειωθούν οι μισθοί, διότι σε κάποιες επιχειρήσεις υπάρχουν συμφωνίες για μείωση του κόστους εργασίας. Ως εκ τούτου, σημείωσε, όπου υπάρχουν συμφωνίες για μείωση του εργατικού κόστους να μη μειωθούν περαιτέρω οι μισθοί λόγω μειωμένης ΑΤΑ. Εάν όμως επανήλθαν τα ωφελήματα και λειτουργούν οι συλλογικές συμβάσεις κανονικά, τότε και η ΑΤΑ εφόσον είναι μέρος των συλλογικών συμβάσεων θα πρέπει να μειωθεί, ώστε να διατηρείται η πραγματική αγοραστική δύναμη.

Από την πλευρά του ο κ. Μ. Τσιακκής ανέφερε πως όταν «πάγωσε» η ΑΤΑ ήταν στο 28% και σήμερα βρίσκεται στο 23,5%.

Το ΚΕΒΕ, ανέφερε, είναι ανοικτό να συζητήσει το ενδεχόμενο να μη μειωθούν οι μισθοί στο 23%, να παρακολουθείται η ΑΤΑ και ανάλογα με την πορεία της να παραχωρείται ή να αφαιρείται μία φορά το χρόνο στο 50%.

Εξήγησε πως όταν αρχίσει η εφαρμογή της και ο πληθωρισμός ανέβει στο 24% ή στο 25% να μην παραχωρηθεί οποιαδήποτε αύξηση υπό μορφή ΑΤΑ. Θέση του ΚΕΒΕ είναι πως η ΑΤΑ θα πρέπει να αρχίσει να παραχωρείται όταν φθάσει στο 29%, με τη φόρμουλα που έχει συμφωνηθεί στο μνημόνιο.

Εξέφρασε τη θέση επίσης, πως ό,τι ισχύει στο δημόσιο θα πρέπει να εφαρμοστεί και στον ιδιωτικό τομέα γιατί όπως είπε δεν μπορεί μια χώρα των 800 χιλιάδων κατοίκων να έχει δύο διαφορετικά συστήματα.

Υποστήριξε επίσης ότι οι μισθοί σήμερα έχουν διαμορφωθεί στη βάση των πραγματικών ικανοτήτων της οικονομίας.

Κομβικό το σημείο επανεκκίνησης

Κομβικό σημείο για τους συνδικαλιστές είναι το σημείο επανεκκίνησης της ΑΤΑ, διαμηνύοντας πως σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να αποδεχθούν να ισχύσει από το 23,5%, δηλαδή τον αρνητικό πληθωρισμό, γιατί στο τέλος δεν θα είναι επαναφορά της ΑΤΑ, αλλά όχημα για περαιτέρω μειώσεις στους μισθούς.

Ο Π. Κυρίτσης ξεκαθάρισε πως δεν τίθεται θέμα να μειωθούν οι μισθοί λόγω μειωμένου πληθωρισμού από το 2012 μέχρι σήμερα, διότι αυτό το χρονικό διάστημα υπήρξε μια εντελώς ανώμαλη κατάσταση. Οι εργαζόμενοι, τόνισε, έχουν απολέσει ένα τεράστιο μέρος του εισοδήματος και του βιοτικού τους επιπέδου και τυχόν επιπρόσθετη μείωση στους μισθούς για την ΠΕΟ είναι ολοφάνερη πρόκληση απέναντι στις θυσίες των εργαζομένων, οι οποίοι έχουν πληρώσει κατά κύριο λόγο το λογαριασμό της κρίσης. Τόνισε επίσης πως ένας από τους λόγους που σήμερα έχουμε αρνητικό πληθωρισμό είναι και οι μειώσεις των μισθών, μαζί με τη μείωση στην τιμή της ενέργειας. Η ΟΕΒ ωστόσο δεν ασπάζεται την πιο πάνω θέση και σύμφωνα με τον Μ. Αντωνίου ο αποπληθωρισμός οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στη μείωση της τιμής της ενέργειας.

Ο Γ.Γ. της ΣΕΚ ενισχύοντας την τοποθέτηση του Γ.Γ. της ΠΕΟ τόνισε πως εάν γίνει επαναφορά της ΑΤΑ στη σημερινή της αξία θα δημιουργήσει περαιτέρω μειώσεις στους μισθούς μέχρι και 4,5%.

ΠΕΟ και ΣΕΚ, όπως διεμήνυσαν, είναι αποφασισμένες να υπερασπιστούν τις θέσεις αρχής, επιδιώκοντας συμφωνία για επανεκκίνηση της ΑΤΑ, εφόσον η ανάπτυξη έχει αποκτήσει θετικό πρόσημο.


Τα προϊόντα που επηρεάζουν την ΑΤΑ

Τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο συνυπολογισμό της ΑΤΑ ανέρχονται γύρω στα 700 και διαφοροποιούνται κατά καιρούς.

Τα κύρια προϊόντα κατανέμονται σε 12 κατηγορίες αγαθών: τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά, αλκοολούχα ποτά και καπνός, ένδυση, υπόδηση, στέγαση, ύδρευση, ηλεκτρισμός και υγραέριο, επίπλωση και οικιακός εξοπλισμός, προϊόντα καθαρισμού, υγεία, μεταφορές, επικοινωνίες, αναψυχή και πολιτισμός, εκπαίδευση, εστιατόρια, ξενοδοχεία, άλλα αγαθά και υπηρεσίες.

Ολες οι πιο πάνω κατηγορίες έχουν ένα ειδικό βάρος εκ των οποίων κάποιων μειώθηκε η κατανάλωση και κάποιων αυξήθηκε.

Η μεγαλύτερη επίδραση είναι λόγω της μείωσης της ενέργειας, καθώς και της μείωσης των μισθών.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy