Σηµαντική η νοµοθετική κατοχύρωση του Δικαιώµατος στη Λήθη

∆ικαίωµα σε πρόσωπα µε εµπειρία καρκίνου να έχουν πρόσβαση σε ασφαλιστικές καλύψεις

Έξι κράτη της Ευρώπης υιοθέτησαν νοµοθετικές ρυθµίσεις που αναγνωρίζουν το Δικαίωµα στη Λήθη

 

Της Ελένης Κωνσταντίνου

Σηµαντικό είναι το Δικαίωµα στη Λήθη για πρόσωπα µε εµπειρία καρκίνου, ώστε να µπορούν να συνεχίζουν τη ζωή τους χωρίς διακρίσεις. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο δικαίωµα ασφαλιστικής κάλυψης.

Πρόσφατα ανακοινώθηκε συµφωνία στην οποία έχουν καταλήξει οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Κύπρο µε τη Europa Donna Κύπρου, η οποία καλύπτει το ∆ικαίωµα στη Λήθη και θα τεθεί σε εφαρµογή µε το νέο έτος. Η συµφωνία, όµως, αυτή πρέπει να µεταφερθεί και στη νοµοθεσία.

Πριν από ένα χρόνο περίπου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε τα κράτη – µέλη να εφαρµόσουν το ∆ικαίωµα στη Λήθη µέχρι το 2025. Μέχρι σήµερα µόνο έξι κράτη – µέλη υιοθέτησαν νοµοθετικές ρυθµίσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Σηµειώνεται ότι, πέραν από τον καρκίνο, στις χώρες αυτές οι νοµοθεσίες καλύπτουν και ανθρώπους που πάσχουν από άλλα νοσήµατα, όπως η ιογενής ηπατίτιδα C και ο ιός HIV.

 

Illustration and Painting

Αναγκαίο το κανονιστικό πλαίσιο

Σηµαντική είναι η κατοχύρωση του ∆ικαιώµατος στη Λήθη, σύµφωνα µε τη βουλευτή του ΑΚΕΛ Μαρίνα Νικολάου. Όπως ανάφερε µιλώντας στη «Χαραυγή», ήδη το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει σχετική πρόταση νόµου.

Με την πρόταση νόμου, σηµειώνει, κατοχυρώνεται το ∆ικαίωµα στη Λήθη για πρόσωπα µε εµπειρία καρκίνου, ώστε να µπορούν να συνεχίζουν τη ζωή τους χωρίς διακρίσεις και έχοντας πρόσβαση σε ασφαλιστικές καλύψεις. Σήµερα, όπως εξήγησε, ένας καρκινοπαθής ακόµα και µετά την αποθεραπεία αντιµετωπίζει σοβαρά προβλήµατα στην απόκτηση ασφάλισης, γεγονός που προκαλεί άλλες δυσκολίες σε θέµατα όπως η απόκτηση δανείου.

Η συµφωνία που έχει επιτευχθεί δεν είναι αρκετή, σύµφωνα µε τη Μαρίνα Νικολάου, αφού χρειάζεται να υπάρξει κανονιστικό πλαίσιο.

Όπως σηµείωσε η Μαρίνα Νικολάου, το ∆ικαίωµα στη Λήθη είναι διάταξη που περιλαµβάνεται στο ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέµηση του καρκίνου που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2021.

Την εν λόγω διάταξη ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον ίδιο µήνα του 2022, ενώ καλεί τα κράτη – µέλη να εφαρµόσουν το ∆ικαίωµα στη Λήθη µέχρι το 2025.

Προσέθεσε πως η κοινοβουλευτική οµάδα του ΑΚΕΛ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέθεσε σχετική ερώτηση για το Δικαίωµα στη Λήθη πριν από ακριβώς ένα χρόνο, συµπληρώνοντας πως τα ίδια ζητήµατα αντιµετωπίζουν και άτοµα µε σπάνιες παθήσεις.

Το θέμα έθεσε το ΑΚΕΛ και στην Κομισιόν

Τον Σεπτέµβριο του 2021 ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Γεωργίου, είχε θέσει ενώπιον της Κοµισιόν τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν στην Κύπρο οι ασθενείς µε καρκίνο και σπάνια νοσήµατα, στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν δάνειο ή και ασφάλιση. Ο Γ. Γεωργίου επανήλθε, τον Οκτώβριο του 2022, ζητώντας περαιτέρω πληροφορίες από την Κοµισιόν για το πού βρίσκονται οι διαδικασίες διαµόρφωσης ευρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου για προστασία του δικαιώµατος στη λήθη.

Σε απάντηση της η Επίτροπος Υγείας, Στέλλα Κυριακίδου, επεσήµανε πως µία από τις πρωτοβουλίες του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέµηση του καρκίνου είναι η εξασφάλιση δίκαιης πρόσβασης των επιζώντων καρκίνου σε χρηµατοπιστωτικές υπηρεσίες (συµπεριλαµβανοµένης της ασφάλισης), µε την κατάρτιση κώδικα δεοντολογίας. Όπως επεσήµανε, η Κοµισιόν θα βοηθήσει στην κατάρτιση του κώδικα (η ηµεροµηνία-στόχος για την έγκρισή του είναι το 2024), ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι εξελίξεις στις αντικαρκινικές θεραπείες και η βελτιωµένη αποτελεσµατικότητά τους αντικατοπτρίζονται επαρκώς στις επιχειρηµατικές πρακτικές των παρόχων χρηµατοπιστωτικών υπηρεσιών.

Η κα Κυριακίδου για µεν την οδηγία για την ενυπόθηκη πίστη υποστήριξε πως περιορίζει τη χρήση των δεδοµένων µε τα οποία εκτιµάται ο πιστωτικός κίνδυνος µόνο στα χρηµατοοικονοµικά δεδοµένα, άρα εµποδίζει τους πιστωτικούς φορείς να ασκούν διακρίσεις σε βάρος των καταναλωτών λόγω υγείας ή αναπηρίας. Κάτι που, παρά τις δηλώσεις της Επιτρόπου, δυστυχώς, δεν βλέπουµε να ισχύει στην Κύπρο. Για δε την οδηγία για την καταναλωτική πίστη, η Επίτροπος Υγείας ενηµέρωσε πως αυτή βρίσκεται υπό αναθεώρηση και η πρόταση της Κοµισιόν είναι πως τα δεδοµένα υγείας δεν θα πρέπει να χρησιµοποιούνται όταν διενεργείται αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας.

Tι γίνεται στην Ευρώπη

Έξι κράτη της Ευρώπης υιοθέτησαν νοµοθετικές ρυθµίσεις που αναγνωρίζουν το Δικαίωµα στη Λήθη για τους επιζώντες από καρκίνο. Σύµφωνα µε σχετική νοµοθεσία του Βελγίου, του Λουξεµβούργου, της Ολλανδίας και της Πορτογαλίας, η περίοδος πέραν της οποίας δεν είναι δυνατό να συλλεχθούν ιατρικές πληροφορίες σχετικά µε την προηγούµενη καρκινική νόσο από ασφαλιστικούς οργανισµούς δεν µπορεί να υπερβαίνει τα 10 έτη µετά το τέλος της θεραπείας. Στη Ρουµανία η διάρκεια αυτή ορίζεται στα 7 έτη, ενώ στη Γαλλία, µε πρόσφατη τροποποίηση της νοµοθεσίας, η διάρκεια των 10 ετών µειώθηκε στα 5 έτη. Οι πιο πάνω νοµοθεσίες ορίζουν επίσης την περίοδο αυτή στα 5 έτη µετά το τέλος της θεραπείας, όταν η ασθένεια διαγνωστεί πριν από την ηλικία των 18 (Λουξεµβούργο, Ρουµανία) ή των 21 (Ολλανδία, Πορτογαλία) ετών.

Οι νοµοθεσίες περιλαµβάνουν επίσης σειρά εξαιρέσεων για καρκίνους µε άριστη πρόγνωση ως προς το χρόνο άσκησης του Δικαιώµατος στη Λήθη.

Όσον αφορά το δικαίωµα της ασφάλισης και της δανειοδότησης για τους ανθρώπους που πάσχουν από σπάνιο νόσηµα, οι κυριότερες ασθένειες που αναφέρονται στις νοµοθεσίες των πιο πάνω χωρών είναι η ιογενής ηπατίτιδα C και ο ιός HIV. Για τις ασθένειες αυτές οι νοµοθεσίες προνοούν ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες: είτε δεν µπορούν να χρεώσουν πρόσθετα ασφάλιστρα ή να απορρίψουν τη σύµβαση λόγω της χρόνιας νόσου, είτε µπορούν να χρεώσουν επιπλέον ασφάλιστρο λόγω της χρόνιας νόσου. Οι πληροφορίες συµπεριλαµβάνονται σε σχετική έρευνα που έγινε από τη Βουλή έπειτα από αίτηµα της βουλεύτριας του ΑΚΕΛ, Μαρίνας Νικολάου.

Σε πλαίσιο έχουν καταλήξει οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Κύπρο

Με το νέο έτος αναµένεται να εφαρµοστεί συµφωνία στην οποία έχουν καταλήξει οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Κύπρο µε τη Europa Donna Κύπρου, η οποία καλύπτει το ∆ικαίωµα στη Λήθη.

Όπως δήλωσε στη «Χαραυγή» ο Γενικός ∆ιευθυντής του Συνδέσµου Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ) Ανδρέας Αθανασιάδης, µε τη ρύθµιση είναι σύµφωνες όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες των Κλάδων Ζωής. Με τη σχετική συµφωνία θα εφαρµόζονται τέσσερις βασικές αρχές του «∆ικαιώµατος στη Λήθη», που είναι:

1. Το ιστορικό καρκίνου δεν θα λαµβάνεται υπόψη από τις ασφαλιστικές εταιρείες για σκοπούς αξιολόγησης της αίτησης αν έχουν περάσει δέκα χρόνια από το τέλος της αποθεραπείας στην περίπτωση ατόµων τα οποία είχαν ηλικία 18 ετών και άνω όταν διαγνώστηκαν. Για άτοµα µε ηλικία κάτω των 18 ετών όταν διαγνώστηκαν, η περίοδος µειώνεται από 10 σε 5 χρόνια.

2. Το ∆ικαίωµα στη Λήθη θα εφαρµόζεται µόνο στις περιπτώσεις καρκίνου.

3. Θα ισχύει σε σχέση µε ασφάλιση ζωής, η οποία προορίζεται για εξασφάλιση τραπεζικού δανείου µέχρι €200.000 για απόκτηση πρώτης κατοικίας.

4. Η συµφωνία ισχύει υπό την προϋπόθεση ότι το δάνειο αποπληρώνεται πριν ο πελάτης φτάσει την ηλικία των 70 ετών.

Ο ενδιαφερόµενος για ασφάλιση θα καλείται να αναφέρει το ιστορικό καρκίνου στην αίτησή του και η ασφαλιστική εταιρεία στη βάση των πιο πάνω κριτηρίων θα αξιολογεί κατά πόσο εφαρµόζεται στην περίπτωσή του το Δικαίωµα στη Λήθη. Αν ναι, τότε η ασφαλιστική εταιρεία για σκοπούς αξιολόγησης της αίτησης δεν θα λαµβάνει υπόψη το ιστορικό καρκίνου.