Συγχωροχάρτι στο βιασμό

Φωτογραφία: Φίλιππος Χρίστου

Της Ελένης Μαύρου

Με μια πρώτη ματιά η Κύπρος είναι ένα καλό μέρος για να ζει μία γυναίκα -ηλιόλουστη, μικρός τόπος, ασφάλεια… Ας ρίξουμε όμως μια καλύτερη ματιά στο τελευταίο.

Πριν ενάμιση χρόνο η Εθνική Ανεξάρτητη Αρχή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υπογράμμιζε ότι «παρά το γεγονός ότι η βία κατά των γυναικών συνιστά ένα ιδιαίτερα σοβαρό, διάχυτο και διαδεδομένο φαινόμενο, είναι, σε πολλές μορφές και διαστάσεις του, ένα πρόβλημα συσκοτισμένο, αδιόρατο, ακόμα και αποδεκτό».

Τα στοιχεία του Μεσογειακού Ινστιτούτου Κοινωνικού Φύλου επιβεβαιώνουν τα πιο πάνω. Μια στις τρεις Κύπριες έχουν βιώσει σεξουαλική παρενόχληση. Μια στις πέντε έχει υποστεί σεξουαλική ή σωματική βία (δεν καταγράφονται βέβαια οι περιπτώσεις, οι οποίες δεν φτάνουν ποτέ στο στάδιο της καταγγελίας), τα τελευταία δέκα χρόνια τριάντα γυναίκες δολοφονήθηκαν από συντρόφους ή πρώην συντρόφους τους (διαβάστε το εξαιρετικό ρεπορτάζ του Δημήτρη Στρατή στη σελίδα 14 της σημερινής «Χαραυγής» για περισσότερα στοιχεία).

Αφορμή για αυτή τη συζήτηση έδωσε μια πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε υπόθεση βιασμού, η οποία ξεσήκωσε τέτοια κατακραυγή που έφτασε σε οργανωμένη διαμαρτυρία (νομίζω για πρώτη φορά στα χρονικά της Κύπρου) στα σκαλιά του Ανωτάτου.

Δύο άνδρες απήγαγαν και βίασαν διαδοχικά γυναίκα σε δάσος πριν από τρία χρόνια. Το Ανώτατο έκρινε την απόφαση του Κακουργιοδικείου να τους καταδικάσει σε δώδεκα χρόνια για βιασμό και τρία για απαγωγή, ως «έκδηλα υπερβολική» και αποφάσισε να τη μετριάσει.

Εκείνο που εξόργισε τους πολίτες, πέρα από την ουσία της απόφασης, είναι τα δικαιολογητικά που επικαλέστηκαν οι δικαστές για την απόφασή τους, ότι δηλαδή η γυναίκα δεν είχε σημάδια «υπέρμετρης βίας», δεν παρουσίασε «σοβαρά ψυχολογικά αποτελέσματα» (χωρίς ωστόσο αυτό να στηρίζεται σε επιστημονική γνωμάτευση) και ότι η ηλικία του θύματος δεν ήταν «ούτε μικρή ούτε μεγάλη»!

Η πρόληψη, η στήριξη αλλά και η παραδειγματική τιμωρία είναι στοιχεία που αναμένεις ότι διέπουν την πολιτική ενός κράτους σε αδικήματα όπως η σεξουαλική βία κατά των γυναικών. Δυστυχώς, για άλλη μια φορά, νιώθουμε ότι η Κύπρος έμεινε ανεξεταστέα…

Ο βιασμός είναι το πιο ορατό σημάδι μιας ολόκληρης κουλτούρας που χρησιμεύει στην αναπαραγωγή των σχέσεων εξουσίας. Το θύμα συνήθως στοχοποιείται, ο θύτης εξωραΐζεται και το έγκλημα θάβεται κάτω από το χαλί. Η κουλτούρα του βιασμού δεν στρέφεται μόνο εναντίον των γυναικών, αλλά και εναντίον του καθενός που αρνείται να συμμορφωθεί με τους κυρίαρχους έμφυλους ρόλους. Και επειδή ο βιασμός έχει να κάνει με την εξουσία, την επιβολή και τη χειραγώγηση είναι τουλάχιστον απαράδεκτο το έμμεσο ή άμεσο συγχωροχάρτι σε βιαστές, σε σεξιστικά σχόλια, στην καταπίεση, όποια μορφή και να παίρνει.

Η μεγάλη αποτυχία των κυβερνήσεων του κόσμου δεν είναι μόνο ότι δεν μπόρεσαν να εξασφαλίσουν στις γυναίκες τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά τους δικαιώματα. Είναι ότι δεν στάθηκαν ικανές να εμποδίσουν, σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα ενέκριναν, την παραβίαση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών. Σε πολλές χώρες, ο δημόσιος βίος θεωρείται ακόμα όχι απλώς ο «φυσικός» χώρος των αντρών, αλλά αποκλειστικό τους προνόμιο. Και όσες γυναίκες αρνούνται να συμμορφωθούν, η κοινωνία μας είναι έτοιμη να τις καταδικάσει.

Η αξιοπρέπεια του γυναικείου φύλου σταυρώνεται καθημερινά και στην Κύπρο στους δρόμους της ανομολόγητης βίας. Είναι καιρός να σταματήσει η σιωπηρή συναίνεση και ανοχή.

«Η αναγνώριση της αξιοπρέπειας, που είναι σύμφυτη σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας … αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο».

(από το Προοίμιο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα)

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy