Σημαία της Κύπρου, μια «άτυχη» αλλά ωραία σημαία

Η κόρη του Τουρκοκύπριου δημιουργού της κυπριακής σημαίας μιλά στη «Χαραυγή»

Με αφορμή την επέτειο των 60 χρόνων από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, επικοινωνήσαμε με τη Νιλγκιούν Γκιουνέι, την κόρη του Ισμέτ Γκιουνέι, ζωγράφου που δημιούργησε την κυπριακή σημαία και τον θυρεό της Δημοκρατίας. Η Νιλγκιούν μάς μίλησε για τον πατέρα της, την Κύπρο και τη δική της οπτική στο κυπριακό πρόβλημα.

Συνέντευξη στον Ειρηναίο Πίττα

Ο πατέρας σου είναι διάσημος για το σχεδιασμό της κυπριακής σημαίας. Τι θυμάσαι από τις μέρες όταν κέρδισε το διαγωνισμό;

Δεν θυμάμαι πολλά από τότε. Έχω κάποιες εικόνες στο μυαλό, όμως δεν θυμάμαι ακριβώς. Είμαι σίγουρη όμως ότι ήταν χαρούμενος. Αργότερα στις συνεντεύξεις που έδωσε έλεγε ότι ήταν χαρούμενος που κέρδισε το διαγωνισμό. Πάντα χαιρόταν όταν τα έργα του άρεσαν σε κάποιον. Φυσικά το γεγονός ότι η σημαία της χώρας ήταν δικό του έργο, τον έκανε ακόμα πιο χαρούμενο. Ακόμα, έλεγε ιστορίες για το πώς ο Πρόεδρος Μακάριος τον αστείευε όταν τον κάλεσε για να τον συγχαρεί. Ο Μακάριος τού είπε: «Κάτι λείπει από το χάρτη. Έπρεπε να βάλεις δύο τελείες. Μια για τον τόπο γέννησής σου στη Λεμεσό και μια για τον δικό μου στην Πάφο».

Ποια ήταν η ιδέα του για τη σημαία;

Εξήγησε τη σημασία του σχεδίου. Άσπρο φόντο για την ειλικρίνεια και την αγνότητα, κιτρινωπό από το χρώμα του χαλκού, απ’ όπου προέρχεται και το όνομα της Κύπρου, και δύο κλάδοι ελαίας για την ειρήνη μεταξύ των κοινοτήτων. Σχεδίασε επίσης το λογότυπο της Δημοκρατίας με το περιστέρι.

Ποιο ήταν το όραμά του για την Κυπριακή Δημοκρατία;

Ήθελε να ζει σαν καλλιτέχνης στο όμορφο νησί μας. Του άρεσε να πηγαίνει στην εξοχή, στους κάμπους, στη θάλασσα, συνήθως με το σκύλο του, και να ζωγραφίζει σαν τους ιμπρεσιονιστές. Επηρεάστηκε επίσης από την περίοδο του Ρομαντισμού και του άρεσε να ζωγραφίζει μεγάλα δέντρα, βοσκούς και κοπάδια, κύματα, φρούτα και άλλα. Ήταν απογοητευμένος και λυπημένος από τις ταραχές στην Κύπρο.

Πώς νιώθεις για τη σημαία της Κύπρου και το γεγονός ότι τη σχεδίασε ο πατέρας σου;

Ήμουν πάντα περήφανη που ο πατέρας μου ζωγράφισε την κυπριακή σημαία. Το σχέδιο της σημαίας ήταν ανθρωπιστικό, δίνει την ιδέα της ειρήνης και της κυπριακής φύσης, με το χαλκό και την ελιά. Δυστυχώς, οι Κύπριοι τη χρησιμοποίησαν όλοι μαζί μόνο για 3 χρόνια. Αν το δούμε γενικά, οι Τουρκοκύπριοι τη βλέπουν σαν τη σημαία των Ελληνοκυπρίων και κάποιοι Ελληνοκύπριοι δεν χαίρονται που τη σχεδίασε ένας Τουρκοκύπριος. Τη βλέπω σαν μια «άτυχη» σημαία, αλλά επίσης μια τόσο ωραία σημαία.

Όπως γνωρίζω, είστε και εσείς ζωγράφος. Η καριέρα του πατέρα σου επηρέασε την απόφασή σου να ακολουθήσεις τέτοια πορεία;

Φυσικά επηρεάστηκα από τον πατέρα μου για να γίνω ζωγράφος. Όταν ήμουν παιδί, συνήθιζα να τον βλέπω να ζωγραφίζει. Μου άρεσε να κοιτώ τα έργα του. Μου άρεσε η μυρωδιά του στούντιο, το οποίο ήταν ένα από τα δωμάτια του σπιτιού. Μου άρεσαν τα υλικά, τα πινέλα, οι μπογιές… τα πάντα στο στούντιο. Όταν αποφοίτησα από το λύκειο, το μόνο που ήθελα να σπουδάσω ήταν αυτό. Σπούδασα Καλές Τέχνες στην Κωνσταντινούπολη.

Πώς βλέπεις το κυπριακό πρόβλημα σήμερα; Θεωρείς ότι είναι πιθανή η λύση;

Για εμένα το κυπριακό πρόβλημα είναι τόσο απλό όσο περίπλοκο είναι στον πολιτικό κόσμο. Ζήσαμε τόσο πόνο, που είναι δύσκολο μόνο να το σκεφτείς. Πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί… Δεν μπορούμε ακόμα να αντιμετωπίσουμε το παρελθόν. Δεν γνωρίζουμε την αλήθεια. Δεν έχουμε καταδικάσει τα εγκλήματα πολέμου. Πιστεύω ότι ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία δεν είναι καλά για τους ανθρώπους και καταστρέφουν τις ζωές τους. Αν έχουμε το νου μας, σκεφτούμε και δώσουμε έμφαση, μπορούμε να λύσουμε κάθε πρόβλημα. Νομίζω ότι είμαστε συγχυσμένοι, επηρεασμένοι μέσα στον καπιταλισμό, τον εθνικισμό και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις. Όσο είμαστε τόσο χαζοί και φοβισμένοι να σκεφτούμε ή αν φοβόμαστε να πούμε ανοιχτά αυτό που σκεφτόμαστε, είναι δύσκολο να βρούμε λύση στο κυπριακό πρόβλημα. Οι εχθροί μας δεν είναι στην άλλη πλευρά, είναι αυτοί που μας κάνουν να το σκεφτόμαστε αυτό.

Έχετε εκλογές σύντομα στην τ/κ κοινότητα. Τι νομίζεις ότι θα επιλέξουν οι Τουρκοκύπριοι για το μέλλον τους;

Στις ερχόμενες εκλογές οι Κύπριοι σκέφτονται προς την κατεύθυνση της ειρήνης και των διαπραγματεύσεων στο τραπέζι των συνομιλιών, αλλά όπως ξέρουμε οι Κύπριοι μπορεί να μην είναι η πλειοψηφία ανάμεσα στους ψηφοφόρους, ενώ υπάρχουν και κάποιοι που είναι πεπεισμένοι για διαφορετική λύση. Ακόμα και έτσι όμως σκέφτομαι θετικά. Οι άνθρωποι άρχισαν να σκέφτονται μακριά από παρεμβάσεις.

Σε περίπτωση λύσης, ποια σημαία θα ήθελες να χρησιμοποιείται;

Όπως είναι τώρα τα πράγματα, θεωρώ δύσκολο να βρεθεί μια λύση, αλλά αν σκεφτώ θετικά και αν βρούμε μια λύση, σίγουρα θα ήθελα να χρησιμοποιώ αυτήν που σχεδίασε ο πατέρας μου.

Όλη τη ζωή του ζωγράφιζε

Λίγα λόγια για τον Ισμέτ Γκιουνέι…

Πώς τον θυμάστε;

Ο Ισμέτ Γκιουνέι γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1923. Ήταν αυτοδίδαχτος ζωγράφος.

Η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε το 1946 με 1947 στο Βρετανικό Ινστιτούτο στη Λεμεσό. Η έκθεση αυτή είναι η πρώτη που έγινε ποτέ από έναν Τουρκοκύπριο. Ήταν ανθρωπιστής, αγαπούσε τα ζώα και τη φύση. Ήταν ανοιχτόμυαλος και του άρεσε να μαθαίνει νέα πράματα συνεχώς. Διάβαζε πολύ. Έψαχνε πάντα τρόπους να μαθαίνει καινούργια πράγματα για την τέχνη. Όταν ήταν λοχίας στο βρετανικό στρατό στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, βρισκόταν στην Παλαιστίνη και εκεί πήρε μαθήματα τέχνης από ένα βρετανικό κολέγιο.

Μετά την αποχώρησή του από το στρατό έγραψε μια επιστολή σε ένα διάσημο ζωγράφο στην Τουρκία για να γίνει μαθητής του. Ο Ιμπραήμ Τσαλί τον προσκάλεσε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Γκιουνέι δούλεψε μαζί του 4 χρόνια. Συνέχισε να μαθαίνει την τέχνη και την ιστορία της τέχνης και τις τεχνικές ορισμένων καλλιτεχνών. Επηρεάστηκε από τον Ρομαντισμό, τον Κλασικισμό και τον Ιμπρεσιονισμό, αλλά είχε τη δική του τεχνική. Έγινε καθηγητής τέχνης στο τουρκικό γυμνάσιο. Εκεί έκανε μαθήματα τέχνης, ιστορίας της τέχνης και φωτογραφίας.

Αφού αποσύρθηκε, έκανε διαφήμιση και μια επιχείρηση διαχωρισμού χρωμάτων, τεχνική που έμαθε μόνος του. Παντρεύτηκε την Τόμρη, που ήταν επίσης καθηγήτρια. Είχε δύο κόρες. Είχε πάντα ένα κατοικίδιο, κυρίως σκύλο, αλλά του άρεσαν και οι γάτες. Ζωγράφισε τοπία από την Κύπρο, νεκρή φύση και γυμνά. Όλη τη ζωή του ζωγράφιζε. Πέθανε στην ηλικία των 84 ετών.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy