Ο Άγγελος Κασσιανός τονίζει στη «Χαραυγή» ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλες πτυχές της πανδημίας

Του  Ειρηναίου Πίττα

Ο κορονοϊός έχει γίνει παγκόσμια πανδημία, με το μετριασμό της να εξαρτάται από τον περιορισμό συμπεριφορών που περιορίζουν την εξάπλωσή του. Είναι κοινή παραδοχή ότι τα περιοριστικά μέτρα και η απομόνωση εξαιτίας της πανδημίας έχουν ψυχολογικό αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων.

Οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Κύπρου, Άγγελος Κασσιανός και Μαρία Καρεκλά, σε συνεργασία με καθηγητές του Πανεπιστημίου της Βασιλείας, αλλά και με συμμετοχή περισσότερων από 50 καθηγητών από διάφορα άλλα Πανεπιστήμια της Κύπρου και του εξωτερικού, διεξάγουν έρευνα προκειμένου να κατανοηθούν οι ψυχολογικές και συμπεριφορικές πτυχές αντιμετώπισης που σχετίζονται με την πανδημία COVID-19.

Το πρόγραμμα «COVID-IMPACT», που βρίσκεται σε εξέλιξη, καταδεικνύει σημαντικά συμπεράσματα σε σχέση με τις ψυχολογικές επιπτώσεις της πανδημίας. Ο ειδικός επιστήμονας Έρευνας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Άγγελος Κασσιανός, δήλωσε στη «Χαραυγή» ότι το μέχρι στιγμής δείγμα που έχουν συλλέξει ανέρχεται στις 10 χιλιάδες άτομα, κάτι που σημαίνει ότι τα συμπεράσματα που εξάγονται είναι έγκυρα και ασφαλή.

Βάσει της μελέτης, σημείωσε, περίπου ένα στα δέκα άτομα αναφέρει υψηλά επίπεδα στρες. Επίσης, φαίνεται ότι η πανδημία βιώνεται ως τουλάχιστον μέτρια αγχωτική, κάτι που σημαίνει ότι τα επίπεδα άγχους δεν είναι πολύ υψηλά αλλά ούτε και χαμηλά. Πρόσθεσε δε, ότι υπάρχουν ενδείξεις για συμπτώματα κατάθλιψης, αναφέροντας για παράδειγμα ότι 50% του δείγματος που έχει μελετηθεί θεωρεί ότι σπαταλά άσκοπα πολύ από το χρόνο του, αλλά και ένας στους τρεις δηλώνει υψηλά επίπεδα πλήξης. Ένα στους τέσσερις, επίσης, δηλώνει ότι οι δραστηριότητες με τις οποίες ασχολείται δεν τον ενισχύουν ψυχολογικά. Ένας από τους παράγοντες που φάνηκε να συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη συμπτωμάτων κατάθλιψης είναι η απώλεια εισοδημάτων.

Σε γενικές γραμμές, ο κ. Κασσιανός τόνισε ότι ένας στους δέκα, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, υποφέρει ψυχολογικά εξαιτίας της πανδημίας και των μέτρων που επιβάλλονται.

Επεσήμανε ότι τα αποτελέσματα της έρευνας είναι ανησυχητικά, αλλά και φυσιολογική προέκταση των μέτρων που λαμβάνονται, σημειώνοντας ότι αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να λαμβάνονται μέτρα, απλά ότι αυτά έχουν και κάποιες αρνητικές επιπτώσεις που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.

Ο ερευνητής έκανε ιδιαίτερη μνεία για τα άτομα τα οποία μένουν μόνα, σημειώνοντας ότι είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που μελετάται. Όπως είπε, πέραν από τις ψυχολογικές επιπτώσεις, μελετώνται και οι «προστατευτικοί παράγοντες». Όπως φαίνεται από στατιστικά μοντέλα που έχουν χρησιμοποιηθεί, προστατευτικοί παράγοντες για την ψυχολογική ευεξία είναι, μεταξύ άλλων, η κοινωνική υποστήριξη, δηλαδή αν ένα άτομο έχει ανθρώπους δίπλα του καθίσταται εξαιρετικά σημαντικό. Ο κ. Κασσιανός σημείωσε ότι αυτό ισχύει και πέραν της πανδημίας, πόσω μάλλον σε περιόδους γιορτών, όπου, όπως είπε, ο καθένας αναπολεί στιγμές από την παιδική του ηλικία, την οικογένεια και τα κοντινά του άτομα. Η κοινωνική υποστήριξη είναι εξαιρετικά καίρια, ειδικά σε μια περίοδο που οι άνθρωποι έχουν «απωλέσει» τον έλεγχο της ζωής τους, σημείωσε. Υπογράμμισε δε, ότι η κοινωνική υποστήριξη αυτή την περίοδο είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για τα άτομα που βρίσκονται σε κλειστές δομές και, εκ των πραγμάτων, δεν έχουν τον κοινωνικό κύκλο να τα στηρίξει σε αυτές τις εποχές.

Κληθείς να απαντήσει στο τι πρέπει να γίνει, ο κ. Κασσιανός σημείωσε πως ο κάθε ένας από εμάς πρέπει να φροντίσει να είναι κοντά στα δικά του πρόσωπα για να δίνει αλλά και να λαμβάνει στήριξη. Όσοι ασχολούνται με τις επιπτώσεις της πανδημίας, τόσο τις ψυχολογικές όσο και τις κοινωνιολογικές, επεσήμανε, τονίζουν πως αυτό που θα μας βοηθήσει να ανταπεξέλθουμε της κατάστασης είναι η κοινωνική αλληλεγγύη, δηλαδή, με απλά λόγια, ο ένας να μπορεί να στηρίζεται στον άλλον. Η κοινωνική αλληλεγγύη, ανέφερε, δεν είναι σημαντική μόνο στην ψυχολογία του ανθρώπου, αλλά και στην τήρηση των μέτρων που οφείλουμε να τηρούμε για την προστασία εμάς και των γύρω μας.

Από την άλλη, οι κυβερνήσεις και όσοι λαμβάνουν τις αποφάσεις καλούνται να λάβουν υπόψη τα αποτελέσματα και τα δεδομένα και να αναλογιστούν τη σημασία της παροχής βοήθειας, στήριξης, συμβουλών και πληροφοριών μέσω των συστημάτων υγείας. Όπως είπε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου, αυτό που παρατηρείται μέχρι στιγμής είναι η ενημέρωση μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ή από διάφορες δημοσιογραφικές διασκέψεις, κάτι που «είναι μεν σημαντικό, αλλά είναι μόνο ένα βήμα», ανέφερε. Τόνισε ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτή η στήριξη και ενημέρωση να λαμβάνεται στοχευμένα και μέσα από τα συστήματα υγείας. Στάθηκε επίσης στην επικοινωνία των μέτρων και την ανάγκη για πλήρη επεξήγησή τους, αλλά και στο σκεπτικό με το οποίο λήφθηκαν.

Τα αποτελέσματα και της συγκεκριμένης αλλά και άλλων τέτοιου είδους ερευνών, επεσήμανε, είναι πολύ ενημερωτικά και μπορούν να καταστούν πολύ χρήσιμα αν τύχουν περαιτέρω επεξεργασίας. Όπως είπε, οι επιστήμονες που ασχολούνται με αυτά τα ζητήματα και οι μελέτες που τρέχουν πρέπει να βρεθεί τρόπος ούτως ώστε να συμβάλουν και να ληφθούν υπόψη από αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις.

Καταλήγοντας, επεσήμανε ότι φαίνεται πως δυστυχώς η πανδημία και οι επιπτώσεις της θα μείνουν μαζί μας για κάποια περίοδο, συνεπώς τέτοιου είδους σημεία πρέπει να προσεχθούν.

 

Ειδική Επιτροπή για ψυχολογική στήριξη και ανάκαμψη των πολιτών σύστησε το Υπ. Υγείας

Στη σύσταση Ειδικής Επιτροπής, αποτελούμενης από προσοντούχους Ψυχολόγους, Ψυχιάτρους, Κοινωνιολόγους, Κοινωνικούς Λειτουργούς και άλλες συναφείς ειδικότητες, προχώρησε πρόσφατα το Υπουργείο Υγείας «αναλογιζόμενο τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 όχι μόνο στη σωματική υγεία της κοινότητας, αλλά και τις ψυχικές και ψυχολογικές αρνητικές επιδράσεις της», όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του. Η Επιτροπή, σύμφωνα με το Υπουργείο, στοχεύει στην ανάληψη δράσεων και επεμβάσεων με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα για την ψυχολογική ανάκαμψη των πολιτών.

Αναφέρεται ότι πρόεδρος της Επιτροπής ορίστηκε ο καθηγητής Κωνσταντίνος Ν. Φελλάς, ανώτερος αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, καθηγητής Κοινωνιολογίας της Υγείας, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου και πρόεδρος της Παράλληλης Βουλής για την Κοινωνία των Πολιτών.

Στην Επιτροπή συμμετέχουν επίσης η διευθύντρια Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, δρ Άννα Παραδεισιώτη, ο εκπρόσωπος της Ψυχιατρικής Εταιρείας Κύπρου, δρ Σάββας Νεοκλέους, η δρ Γεωργία Παναγιώτου από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, ο δρ Ανδρέας Χατζηττοφής από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου, η δρ Μαρία Καρανικόλα από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ο δρ Νίκος Κωνσταντίνου από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ο δρ Κώστας Κωνσταντίνου από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ο καθηγητής Χρήστος Παναγιωτόπουλος από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, ο δρ Γιώργος Γεωργίου από το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου και η δρ Μόνικα Δ. Σιακού από το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου.

ΠΟΥ: Πιθανές ψυχικές επιπτώσεις για όσους αναρρώνουν από COVID-19

 

Ο κορονοϊός Covid-19 μπορεί να πλήξει σημαντικά την ψυχική υγεία των ασθενών, ιδίως όταν χρειασθεί να νοσηλευθούν στο νοσοκομείο. Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η νοσηλεία μπορεί να είναι μια ιδιαιτέρως στρεσογόνα εμπειρία, που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση των ασθενών.

Δεν είναι σπάνιο να νιώθουν στρες, άγχος (ανησυχία, φόβο) ή κατάθλιψη (βαθιά θλίψη, κακή ψυχική διάθεση). Οι αναμνήσεις ή τα όνειρα με εικόνες από το νοσοκομείο μπορεί να επιμένουν μετά το εξιτήριο, όσο ανεπιθύμητα κι αν είναι.

Ωστόσο ο ΠΟΥ τονίζει ότι τα αρνητικά συναισθήματα μπορεί με τη σειρά τους να επηρεάσουν την ικανότητα διεκπεραίωσης των καθημερινών δραστηριοτήτων. Αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί εάν η διαφορά ανάμεσα στις προσδοκίες και στις δυνατότητές σας σάς στερήσει τη διάθεση να προσπαθήσετε.

Επομένως, έχει μεγάλη σημασία για την ομαλή ανάρρωση να διαχειριστεί ο ασθενής το άγχος και την κατάθλιψη που νιώθει.

Ο ΠΟΥ προτείνει κάποια απλά πράγματα που μπορούν να γίνουν από άτομα με τέτοια αισθήματα.

Να φροντίσουν να κοινωνικοποιούνται, φροντίζοντας να μην απομονώνονται, συμμετέχοντας ολοένα περισσότερο σε δραστηριότητες ή χόμπι και ζητώντας βοήθεια.

Προτείνει να κοιμούνται αρκετά καλά, καθώς ο ύπνος πιθανώς διαταράχθηκε όσο νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο. Να προσπαθήσουν να επανέλθουν σε σταθερούς χρόνους ύπνου και αφύπνισης, αλλά και να κοιμούνται σε συνθήκες που δεν διαταράσσουν τον ύπνο.

Τέλος, εισηγείται καλή διατροφή και σωματική άσκηση. Η συστηματική άσκηση μειώνει το στρες και ελαττώνει τον κίνδυνο να αναπτύξετε κατάθλιψη, επισημαίνει.